Bầu cử giữa kỳ Mỹ: 5 nhận xét quan trọng
Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? GETTY IMAGES
Bụi đang bắt đầu lắng xuống trên kết quả của cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ, và đó là câu chuyện về hai viện của Quốc hội.
Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Câu trả lời là có thể!
Cuối cùng, kết qủa đúng như điều nhiều người dự đoán – Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên kể từ năm 2010, và đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện.
Không có cú sốc lớn nào, nhưng rất nhiều lý thú, và dấu hiệu về những gì có thể xảy ra trong hai năm tới.
Dưới đây là những nhận xét của BBC.
Kỷ lục cho ứng cử viên nữ
Số phụ nữ tranh cử năm nay ở mức cao nhất từ trước đến giờ, và triển vọng thắng cử của họ cũng cao chưa từng thấy.
Trước thứ Ba, có 107 phụ nữ trong Quốc hội, và cho đến giờ số người đắc cử đang vượt con số đó.
Trong số nhiều người được mệnh danh \”đầu tiên\” là: Hai nữ dân biểu Hồi giáo đầu tiên (Rashida Tlaib của Michigan và Ilhan Omar của Minnesota); phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York, Alexandria Ocasio-Cortez; và những phụ nữ người Mỹ bản địa đầu tiên trong Quốc hội, Debra Haaland của New Mexico và Sharice Davids của Kansas.
Cũng không thể quên Jared Polis của Colorado, người trở thành vị thống đốc đồng tính đầu tiên ở Mỹ.
Và phải vạch ra vai trò quan trọng của phụ nữ đảng Dân chủ trong việc chiếm lãnh địa của đảng Cộng hòa. Những ứng cử viên này thu hút cử tri đến phòng phiếu y như có ai thổi một luồng năng lượng mới vào chính trường.
Một làn sóng xanh nhẹ nhàng
Vào khoảng 7:45 tối giờ miền Đông nước Mỹ, ứng cử viên đảng Dân chủ Jennifer Wexton tuyên bố thắng cử dân biểu Khu vực 10 của Virginia, một vị trị được đảng Cộng hòa chiếm giữ từ năm 1980.
Ngay vào thời điểm đó, người ta cho rằng có vẻ đảng Dân chủ sẽ có một đêm tuyệt vời với làn sóng xanh lớn mạnh.
Nhưng thực tế không được như thế!
Có một làn sóng màu xanh, nhưng làn sóng ấy không vũ bão, mà lăn nhẹ nhàng đến bờ. Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện như kỳ vọng, hoàn toàn không có cú sốc nào lớn.
Nhưng lợi thế khá thoải mái để dẫn đến chiến thắng cho đảng Dân chủ rất quan trọng, bởi vì họ càng chiếm được nhiều ghế thì càng dễ cho việc thông qua hay ngăn chặn nhiều bộ luật.
Tuy nhiên những chiến dịch vận động tranh cử mang đến nguồn cảm hứng cho giới cấp tiến – Cuộc đua vào Thượng viện của Beto O\’Rourke chống lại Ted Cruz, các ứng cử viên cho ghế thống đốc ở Georgia và Florida – đã không mang lại được kết qủa như ý muốn, mặc dù số phiếu sai biệt khá nhỏ.
Ở cấp độ địa phương hơn, những khuôn mặt mới của đảng Dân chủ gặt hái được thành qủa tốt, nhưng không thấy có dấu hiệu nào rõ ràng hơn cho thấy liệu đảng Dân chủ sẽ tập hợp xung quanh một ứng cử viên cấp tiến cho mùa bầu cử năm 2020.
Có \”thành công lớn\” như Trump tuyên bố?
Đó là một đêm hỗn hợp – bị mất Hạ viện, nhưng thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện lại tăng lên.
Hạ viện bây giờ có thể khởi động các cuộc điều tra nhắm vào tổng thống, yêu cầu ông phải công bố hồ sơ thuế, và có thể, mặc dù họ có thể sẽ quyết định không làm như vậy, luận tội (impeach) ông.
Trong hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ, với đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện Quốc hội, ông Trump đã có một thời gian khá dễ dàng, thoải mái. Điều này giờ đây đã chấm dứt.
Trump chắc chắn sẽ trải qua những cuộc chiến mà ông phải đối mặt trong việc thúc đẩy chương trình nghị sự, và chắc chắn sẽ cần phải có một ông ba bị nào đó để đổ lỗi.
Nhưng đó cũng là một đêm tốt cho đảng Cộng hòa. Họ không chỉ giữ được đa số, mà còn tăng ghế ở Thượng viện.
Tổng thống Trump gọi đó là một \”thành công lớn\”!
Cuộc bầu cử vừa rồi là một cuộc trưng cầu dân ý về Trump.
Kết quả một cuộc thăm dò của CBS phổ biến hôm thứ Ba cho thấy tổng thống là nhân tố khiến cho 65% người tham gia đi bầu (39% trong số này phản đối, và 26% ủng hộ Trump).
Ông Trump đặt mình ngay vào giữa ánh đèn sân khấu trước cuộc bầu cử, đi khắp đất nước để vận động tranh cử, thường là hơn một lần một ngày. Điều đó vừa có lợi vừa gây bất lợi cho ông.
Tuy nhiên, chiến lược của đảng Cộng hòa trong việc tăng đa số tại Thượng viện và lật một vài ghế của Dân chủ đã khá thành công. Một cách tổng quát, các khu vực ủng hộ Trump mạnh mẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 kỳ này tiếp tục ủng hộ ông.
Thành thị và nông thôn
Có vẻ đây chính là cuộc bầu cử của nông thôn chống lại thành phố và điều này tiếp tục đào sâu sự phân rẽ ngày càng lớn trên đất nước Mỹ. Những khu vực Cộng hòa truyền thống bên ngoài các thành phố lớn đã bắt đầu rời khỏi đảng.
Hãy nhìn vào những gì đã xảy ra ở một số khu vực của tiểu bang Virginia, nơi đảng Cộng hòa giữ được khu vực 10 và khu vực 7 phía ngoài của Washington trong khi Richmond rơi vào tay đảng Dân chủ.
Tình trạng tương tự lặp đi lặp lại ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, thường là trong những cú sốc lớn, như ở Illinois, Texas và Pennsylvania, chẳng hạn.
Vậy, điều này có nghĩa gì?
Đây có thể là một dấu hiệu báo trước những khó khăn của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Những cử tri tốt nghiệp đại học đảng Cộng hòa có lẽ đã miễn cưỡng ủng hộ Trump vào năm 2016. Dường như trong cuộc bầu cử này họ không làm như vậy nữa. Vậy thì đảng Cộng hòa phải làm thế nào để chinh phục họ?
Số phận các thống đốc của Trump
Có một phát triển thú vị trong cuộc đua của các thống đốc. Một số tiểu bang bỏ phiếu ủng hộ Trump trong năm 2016 đã không ủng hộ đảng Cộng hòa lần này.
Tiểu bang Illinois – với gần 13 triệu người và thành phố Chicago, lớn thứ ba của Mỹ, đã chuyển sang đảng Dân chủ dưới sự lãnh đạo của JB Pritzker. Ở tiểu bang Kansas, đồng minh của Trump, Kris Kobach đã thua đậm trong cuộc đua vào chức thống đốc.
Nhưng cũng có một số dấu hiệu tốt cho Trump. Những người ra mặt ủng hộ Trump đã giành được ghế thống đốc ở tiểu bang Georgia và Florida, sau chiến dịch tranh cử với những lời đầy rẫy phân biệt chủng tộc, và đứng vững để hỗ trợ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Các thống đốc đảng Cộng hòa ở tiểu bang Iowa và Ohio, những tiểu bang quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống, cũng đắc cử. Lý do là thống đốc có thể giúp gây quỹ và tìm tình nguyện viên trước cuộc bầu cử tổng thống, và đây là một tin tốt cho Trump.
Nguồn: BBC