Chuly sưu tầm
Khi đi khất thực
không được chống gậy, mang giày, che dù…
Ở Việt Nam, trong thời kỳ khởi thủy của đạo Phật Khất Sĩ vào những thập niên 40, 50, đạo Phật Khất Sĩ Việt Nam cũng đã thể hiện và hành trì nghiêm túc pháp môn khất thực.
Chính pháp môn này đã giúp các nhà sư Khất Sĩ trên bước đường du hóa trong thời kỳ mở đạo, đẩy mạnh được bánh xe Chánh pháp vào những địa phương mà trước đó Chánh pháp là một điều rất là xa lạ và mơ hồ.
Đạo Phật Khất Sĩ (tên gọi đầu tiên sử dụng từ thời kỳ lập đạo đến năm 1982) là thành viên của Giáo hội Phật giáo Việt Nam với tên gọi mới là Hệ phái Khất sĩ còn kết hợp việc khất thực với việc ăn chay.
Và việc này đã tạo nên bản sắc riêng của “Hệ phái Khất Sĩ Việt Nam”. Đức Tôn sư Minh Đăng Quang, vị Tổ sư khai sáng ra dòng truyền thừa Khất sĩ Việt Nam đã nâng việc khất thực lên làm một nguyên lý chung cho tất cả mọi người.
“Ai cũng phải xin và cho. Ai cũng phải học và dạy vì không ai tự một mình mình mà có thể sống được. Lẽ xin là chơn lý của vũ trụ, mà chúng sanh, kẻ thì xin vật chất để nuôi thân, người thì xin các pháp để nuôi trí, ai ai cũng đều là kẻ xin cả thảy”.
Khất thực là nét đẹp trong văn hóa Phật giáo
Theo giáo lý nhà Phật thì có 26 phép đi khất thực của phái Khất Sĩ.
Bao gồm:
1- Phép đi khất thực chỉ từ một tới hai người mà thôi trừ khi nào đến xứ lạ, một hai ngày đầu đi chung cho biết đường sá, đi từ người cách khoảng hai thước.
2- Khi đi lấy cơm, hoặc đi trai tăng tại nhà cư sĩ thì được đi chung, đi một hàng một, cách nhau 2 thước tây, ai lớn tuổi đạo đi trước, tập sự đi sau.
3- Tại tịnh xá có ban cư sĩ hộ pháp, hoặc có nhiều người xin cúng dường luân phiên giáp 30 ngày trong mỗi tháng, nếu đông thì chia ra: phân nửa Tăng đi khất thực, phân nửa Tăng nhân cúng dường trọn bữa ăn.
4- Tốt hơn là mỗi người hàng ngày đều phải đi bát, ban hộ pháp chỉ hộ thêm sau khi đi về.
5- Khi đi khất thực nếu ai về không kịp ngọ, lỡ quá trưa thì phải độ nơi chỗ vắng, gốc cây, xa đường lộ, phố xá, chợ đông. Phải tránh những chỗ dơ dáy bụi bặm, cấu trược ồn ào, vì thế sẽ làm nhẹ thể pháp Phật.
6- Đi bát không được vào chợ, hoặc đứng phía góc chợ, hoặc chen lấn chỗ đám đông. Nên phải đi vào trong xóm hoặc các đường lộ xa chợ.
7- Mỗi đường có thể đi ba ngày, đi xa không quá ba ngàn thước.
8-Bận đi phải đi luôn, bận về nếu thiếu thì đứng trước cửa từ nhà (ngoài đường, chớ không được vào thềm), mỗi nhà đứng năm ba phút theo thứ tự.
9- Khi bát còn lưng, thì ôm quá tay trái gần trước bụng, lúc đầy rồi phải để vào túi, phủ nắp lại, quảy phía tay mặt không nhận nữa.
10- Không nhận lãnh đồ vật để trong túi, ngoài bát, hoặc trên nắp bát.
11- Không được nhận tiền, gạo, không được nhận đồ ăn mặn, khi người đem đến cúng, mình có thể hỏi thêm chay hay mặn, đó là gương dạy thiện cho người.
12- Không được đi vào nhà ai, khi đi khất thực. Nếu phải đi viếng ai, hoặc có việc của Giáo hội sai, thì đi lại ngay nhà người ta trước, bát mang chớ không ôm, bận về mới ôm ra đi xin mà trở về.
13- Không được đứng lại uống nước, hay đại tiểu khi đi khất thực.
14- Bát nếu ôm trần thì được nhận, bát mang trong túi cấm thâu nhận.
15- Không được ngó mặt thí chủ, hoặc nói chuyện quá năm sáu câu.
16- Ai có hỏi đạo giữa đường thì kiếm gốc cây ngồi nói, hoặc hẹn sau khi độ cơm rồi sẽ nói, hoặc mời người đến ngay chỗ ngụ, hoặc để ngày khác người thỉnh cúng dường tại nhà có Tăng đông, có cư sĩ nhiều sẽ nói.
17- Khi đi khất thực, ai muốn cúng hoặc thí gì tự ý, bao giờ người hỏi sẽ chỉ dạy, bằng không thì thôi, chớ chê khen bắt lỗi ép buộc người ta.
18- Nếu biết cơm có dính lỡ đồ ăn mặn, thì khi về phải cho người khác, chớ không được dùng, bằng khi túng ngặt, phải gột rửa sạch mới được dùng.
19- Khi đi khất thực phải trang nghiêm, ngó ngay xuống, ngó xa hai thước, chớ ngó liếc hai bên, chớ tìm lóng nghe chuyện người nói, tâm phải niệm Phật.
20- Đừng vừa đi vừa nói chuyện, chỉ trỏ, muốn qua đường quẹo phải đứng lại xoay mình, chớ đừng đi tắt xéo.
21- Mỗi khi có chuyện gì thì phải đứng lại, có ai cúng thì chỉ lại người sau, cho để bát trước.
22. Ngày nào ai đi bát đường nào, phải sắp đặt trước tại chùa, chớ đừng ra đường lộn xộn.
23- Khi đi khất thực, ngoài món ăn ra, không nhận món chi ai gửi hết. Hãy bảo người ta đem lại các chùa kia. Ai nói gửi cúng Phật thì không được nhận, hãy nói: \”Tăng chỉ là người tu đi xin ăn mà thôi\”.
24- Đồ ăn rồi nếu còn dư phải cho hết, không được để dành.
25- Đồ khất thực trước phải độ trước. Đồ cúng dường sau phải độ sau.
26- Khi đi khất thực không được chống gậy, mang giày, che dù… Bên trong mặc áo chừa cánh tay mặt, đầu trần, chân không; bên ngoài phải mặc vấn thượng y trùm kín.
Trần Công Thi (Khánh Hòa)
