TÔI KHÂM PHỤC SỨC CHỤI ĐỰNG THUẾ CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG VN

Từ xưa cho tới nay thì tôi rất ít tâm phục khẩu phục ai, nhưng đối với người tiêu dùng VN thì tôi rất tâm phục khẩu phục là phục sát đất sức chịu đựng của họ về thuế má và bán xe máy lẫn xe ô tô có thể nói là siêu đắt đỏ nhất thế giới bằng những sắc thuế má trá hình bảo hộ ngành công nghiệp xe ô tô trong nước hơn 2 thập kỷ qua. Chẳng hạn như tạo VN chiếc Honda CR-V 2018 cấp thấp sản xuất ở các nước Đông Nam Á qua sử dụng thì sau khi qua mọi thứ hàng rào thuế quan thì giá bán lên tới 1,2 tỷ VND, còn loại xe Honda Accord Sport 1.5T CVT 2018 thì hét giá tới 1,3 tỷ VND, trong khi Honda CR-V LX FWD 2016 cũ bán chạy được 40 ngàn dặm thì bán với cái giá tới 37 ngàn USD thậm chí cao hơn,….
Nghĩa là những dòng xe này chế tạo cao cấp hơn từ thị trường Mỹ lắp ráp nhân công đắt đỏ thì Honda CR-V LX FWD 2016 qua sử dụng là chỉ chạy được chưa tới 25 ngàn dặm thì chỉ bán có cái giá 15 ngàn $ bao giấy tờ, các loại xe hơi mua mới mà ở VN gọi là xe phân khúc hạng sang cao cấp của Honda, Land Rover, Audi,.. thì giá ở Mỹ mua mới bảo hành tới 6 năm và 1 năm miễn phí tùy ưu đãi của cửa hàng phân phối, nhưng nó được nhập khẩu về VN khi qua tất cả các hàng rào thuế má trá hình thì 1 người Mỹ có thu nhập bình quân đầu người 54.000 $ thì ở VN bán giá đắt gấp 2 hay gấp 3 lần người Mỹ, tại Á châu thì bán đắt cũng thế , còn so với Ấn Độ, TQ thì giá xe hơi bán ở VN có lẽ đắt gấp 7 lần nước họ,….khi mà thu nhập bình quân đầu người của VN cho là cao lắm trong năm 2017 là 2.400 $ mà trả cái giá đắt đỏ khủng khiếp để mua những chiếc xe hơi kém cỏi thì tôi rất lấy tâm phục khẩu phục sức chịu đựng dẽo dai của người dân VN. Dân Nhật thì có mức thu nhập bình quân đầu người cỡ 48,6 ngàn $ thì họ cũng rất suy nghĩ đắn đo khi bỏ tiền ra mua chiếc xe hơi hạng sang Lexus GX 460 kiểu xe SUV phiên bản mới nhất năm 2019 chào bán với giá 53 ngàn $ thôi, mà bảo hành cơ bản tới 6 năm thì họ cũng ít dám bỏ tiền mua nó, và ở VN nó bán với cái giá tới 5-6 tỷ VND,….Ở VN thì người ta dễ bị truyền thông dắt mũi với những khẩu hiệu yêu nước như “hàng VN chất lượng cao”, rồi “người Việt ưu tiên sử dụng hàng Việt”, và họ hay nhầm lẫn tai hại như “tự hào thương hiệu Việt”. Thậm chí là người ta còn có khẩu hiệu là “tự hào thép Việt”. Tức là mấy thương hiệu thép như Tập đoàn Hoa Sen, Tập đoàn Hòa Phát, Thép Pomina, Đại Thiên Lộc, Thép Việt Ý, Thép Nam Kim, rồi Công ty Cổ phần Tập đoàn Tiến Bộ,…
Tuy nhiên, có nhũng thống kê ở VN như năm 2016 thì VN chi ra hơn 11 tỷ $ để nhập khẩu tới 22 triệu tấn sắt thép chủ yếu là nhập thép TQ, mà xuất khẩu thép của VN không biết có được 11 tỷ USD không. Nếu mà thống kê chính xác thì nó còn cao hơn nữa, và những năm sau này có lẽ VN còn nhập nhiều thép hơn. Nghĩa cho thêm 2 triệu tấn thép nữa thì có nghĩa là năm 2016 thì VN nhập thép lớn bằng cả tập đoàn sản xuất thép lớn nhất của Ấn Độ là Tata Steel Group, hoặc ngang bằng tập đoàn sản xuất thép lớn nhất của Mỹ là Nucor sản xuất ra năm 2017,….Đúng là chuyện khó tin nổi, tôi thì nghiệm ra rằng Mỹ, EU, Thổ Nhĩ Kỳ,… họ áp thuế thép của VN như vậy là còn nhẹ tay. Đó là VN hay tự hào về ngành thép Việt.
Ôi thôi, hiện nay lĩnh vực ngành thép bên TQ dư thừa nguồn cung, là TQ đang dễ dãi nới lỏng tiêu chuẩn về sản xuất thép, cũng như tháo bỏ tín dụng cho vay đối với ngành thép để khuyến khích tăng cường sản xuất thép nhằm cứu vài điểm phần trăm GDP kinh tế của TQ ngày càng sa sút là hết còn tăng trưởng rồng cọp trên 10% trong 30 năm qua. Lĩnh vực than đá của TQ cũng vậy. Tức là hiện nay trong quý 3 năm 2018 thì tăng trưởng kinh tế của TQ chỉ đạt 6,5% so 6,7% trong giai đoạn trước. Đây là mức mức tăng trưởng tồi tệ thấp nhất kể từ quý 1 năm 2009 trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu xưa kia gần 1 thập kỷ qua.
Giá trị chứng khoán của các công ty sắt thép của TQ thì loại công ty vừa và nhỏ thì gần hết năm thì chứng khoán sụt giá -70% thậm chí là phá sản, còn những công ty sắt thép to lớn như Hesteel Group mất giá -25%; Chongqing Iron and Steel Company mất giá -42%; Nanjing Iron and Steel Company sụt giá -39%,…đây là những công ty thép vững chắc mà còn mất giá nặng thì những công ty thép khác của TQ còn tệ hơn. Nói chung trong 1 năm qua gần như giá cổ phiếu của các công ty thép thế giới đều rơi về thị trường con Gấu mà ngay cả ông vua sản xuất thép lớn nhất thế giới của Âu châu như ArcelorMittal tính cho nghiệp vụ đầu tư ADR qua thị trườn Mỹ thì mất giá tới -34% giá trị, ở Châu Âu và các thị trường khác cũng vậy là cổ phiếu của ArcelorMittal đều sụt giá mạnh về thị trường con Gấu, và công ty này năm 2018 có thể sản xuất ra 100 triệu tấn thép thô so với 97 triệu tấn thép thô năm 2017.
Nói về lĩnh vực công nghiệp xe hơi thì trong năm qua người ta chứng kiến sự sản xuất dư thừa nguồn cung xe hơi và giá cả giảm giá xe hơi nhưng ở VN thì giá chiếc xe hơi tăng cao và đắt đỏ nhất hành tinh.  Thậm chí là cái hiệu xe Tata Motors của Ấn Độ có kinh nghiệm hơn nửa thế kỷ, có khả năng cung ứng chế tạo động cơ và làm mọi thứ chiếc xe được hỗ trợ bởi Tata Steel thì ta chứng kiến cảnh bi kịch nhất cho nhà sản xuất xe ô tô đủ loại từ giá rẻ cho đến cao cấp là hãng xe Tata Motors Ltd. của Ấn Độ, dù hãng xe này có khả năng tự chủ tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm cao nhất công ty là sản xuất xe sang trọng Jaguar Land Rover, nó còn tham gia sản xuất xe có động cơ, các phân khúc ô tô bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến phát triển, thiết kế, sản xuất, lắp ráp và bán xe, sản xuất chế tạo linh kiện xe ô tô, và còn được yểm trợ bởi tập đoàn thép lớn thứ 10 của thế giới là Tata Steel Group, có kinh nghiệm hơn 1,1 thế kỷ. Cổ phiếu của Tata Motors đang sụt giá tới -64% trong chưa đầy 1 năm, mà nếu như hiệu xe hơi của Ấn Độ bán ở nước họ hay nước khác giá cao cấp đáng giá 400 triệu thì về VN nó bị qua mấy tầng thuế bảo hộ trá hình thì chiếc xe được nâng giá bán lên 2,4 tỷ VND cũng có nếu họ soi vào dung tích động cơ xe.
Có lẽ chủ đề về đầu tư chứng khoán ngành công nghiệp xe hơi đắt hay rẻ đều chung số phận thảm bại. Lý do tiêu dùng xe hơi ở TQ giá rẻ hay đắt cũng giảm. Tại Mỹ, Âu châu thì doanh số bán xe đều giảm rõ nét mà nguồn cung sản xuất xe ô tô dư thừa và tồn kho, và nó làm tôi liên tưởng đến ngành công nghiệp xe ô tô VN là hãng xe Vinfast có số phận không may khi mà năm 2019 dự báo ngành công nghiệp xe ô tô còn khó khăn hơn, vì có thể bảo hộ chiến tranh thương mại toàn cầu gia tăng hoặc giới chuyên gia phân tích tài chính về thị trường trái phiếu ước đoán kỳ hạn trái phiếu 10 năm hay 5 năm đáo hạn của các doanh nghiệp và các chính phủ đi vay phải trả lớn hơn cả vốn hóa thị trường của các hãng xe hơi Mỹ, Đức, Nhật cộng lại, và cộng GDP kinh tế của nước Nga.
Hãy nhớ rằng không riêng gì ngành công nghiệp ô tô mà còn ngành thép cũng đang đối mặt hết sức bi đát là TQ đang sản xuất dư thừa nguồn cung thép là ước đoán họ sản xuất ra 900 triệu tấn thép thô năm 2018 là nhiều hơn năm 2017 là 831,7 triệu tấn thép thô. Lý do sản xuất thép dư thừa là người ta đầu cơ vào ngành thép khi ước đoán dự báo sai về giá dầu thô tăng mạnh bình quân trên 70 USD/thùng năm 2018, hoặc người ta ước đoán còn cao hơn là giá dầu thô sẽ ở mức bình quân 80 $/thùng, và năm 2019 sẽ ở mức 90-100 $/thùng thì giới đầu tư và đầu tư  tranh thủ lúc giá xăng dầu còn rẻ để dồn đầu tư vào thép, cũng như vào than. Vì chi phí sản xuất thép cần điện và những nguồn nguyên liệu đó,…kết quả là giá cả đảo ngược không tăng mà còn giảm, và chính vì đó kéo theo cả ngành lô tô cũng bị tác động là người ta lo ngại sắt thép tăng giá theo dàu khí và than đá nên ồ ạt sản xuất dư thừa xe ô tô để giảm chi phí thép,….
Ta hãy nói  về ngành công nghiệp ô tô mà các ông kẹ này cạnh tranh với hãng xe Vinfast, đó là các hãng xe TQ như các hãng xe hơi cho tới xe bus. Đó là Công ty TNHH ô tô Thẩm Dương Jinbei, công ty này sản xuất và phân phối ô tô và phụ tùng ô tô tại Trung Quốc. Nó cung cấp xe tải nhẹ và phụ tùng ô tô dưới thương hiệu Jinbei. Công ty cũng phân phối các sản phẩm của mình đến Brazil, Malaysia, Philippines, Việt Nam. Giá cổ phiêu chứng khoán của nó giảm gần -40% trong gần 1 năm qua; Dongfeng Automobile Company giảm -36%; FAW Car giảm -32%; Changying Xinzhi Technology Co., Ltd. chuyên về điện ô tô, cung cấp lõi stator và lõi cán để sử dụng trong lĩnh vực động cơ của ô tô, xe đạp điện và điều hòa không khí ở Trung Quốc và quốc tế giảm -55%; Yunnan Xiyi Industrial Co. Ltd. liên quan đến lĩnh vực ô tô, như phụ tùng linh kiện ô tô, động cơ ô tô giảm -40%;  Guangdong Hongtu Technolgy, một công ty chuyên sản xuất và bán vỏ hợp kim nhôm của ô tô, các linh kiện ô tô như xi lanh, các sản phẩm cơ điện.Các bộ phận đúc hợp kim nhôm,.. chứng khoán sụt giá -42%; Zotye Auto giảm -60%;  Ankai nhà sản xuất xe ô tô và bán xe buýt và phụ tùng ô tô tại Trung Quốc, bao gồm xe bus điện giảm giá tới -53%;….
Nói chung, giá chứng khoán tất cả các ngành nghề xe ô tô chạy điện cũng như lĩnh vực phụ trợ về điện, pin, ác quy hỗ trợ cho ngành công nghiệp xe hơi ở TQ thoái trào là quá ảo giác vào xe hơi, xe máy chạy điện,…
Đối với hãng xe Nhật bất khả xâm phạm thì cũng chung số phận giảm giá chứng khoán như hãng Honda thì cổ phiếu đang mất giá -22% trong gần 1 năm qua; Nissan nhà sản xuất xe chất lượng với số lượng rất thận trọng thì cũng mất giá tới -19,78%; Tập đoàn ô tô Mitsubishi giảm -20%; Mazda Motor Corp. giảm -21%;  trong khi Subaru Corp., là tập đoàn chuyên  tham gia vào việc sản xuất và bán ô tô, máy bay, phụ tùng động cơ và máy móc công nghiệp thì giá chứng khoán sụt mất -34% trong gần 1 năm qua. Tập đoàn ô tô Hino Motors, Ltd.  của Nhật chuyên về  phát triển, thiết kế, sản xuất và bán xe tải, xe tải và xe buýt, hay máy móc công nghiệp ô tô thì chứng khoán của nó giảm mất -27%. Các hãng xe ô tô Hàn Quốc là sự đen đuổi đeo bám hãng xe Hyundai Motor nhiều năm chưa chấm dứt là sự suy giảm chứng khoán của nó kéo dài từ tháng 4/2014 cho tới gần hết năm 2018 vẫn còn giảm giá khi mà giá chứng khoán của nó từ đỉnh cao từ 248.000 KRW trong tháng 4/2014 thì nay rơi về mức chỉ còn 111.500 KRW.
Các hãng xe hơi Mỹ như Ford Motor Co. (NYSE: F) tính từ đầu năm 2018 cho đến nay thì cổ phiếu sụt giá tới -32%; General Motors Co. (NYSE: GM) mất giá -16% và cho đóng cửa nhiều hãng xưởng ở Bắc Mỹ để nguyên cứu sang lĩnh vực xe hơi chạy điện hoặc hybrid,…
Có lẽ duy nhất hãng xe điện Tesla Inc. (NASDAQ: TSLA) giữ được thành tích đáng nể là giá cổ phiếu của nó không sút giảm mà lại tăng, và tăng tới +18% trong gần 1 năm qua, và trong chưa đầy 1 quý qua thì chứng khoán của nó tăng được 31% giá trị. Có lẽ sau 1 năm các nhà sản xuất công nghiệp xe hơi chạy điện dìm hàng Tesla là họ không thể chứng kinh được năng lực xe hơi chạy điện như Tesla với hệ thống phân phối mạng lưới điện dày đặc, cũng như công nghệ năng lượng mặt trời và công nghệ Powerpack là có thể sạc lại pin lithium-ion tĩnh lưu trữ năng lượng sản phẩm được sản xuất bởi Tesla chứng minh vượt trội các đối thủ khác còn lật đật nghiên cứu. Hãng Tesla này cũng suýt nữa gặp khó khăn và phá sản, nhưng nó đã hồi phục nhanh chóng khi các đối thủ xe hơi chạy điện các nước như TQ, Âu châu chỉ hù dọa vì các hãng xe của TQ thì xe hơi chạy điện không khác gì xe đạp điện và thiếu an toàn nên thoái trào bị tẩy chay ở TQ. Trong khi các hãng xe Đức như Volkswagen, BMW cũng chỉ phát triển những mẫu xe điện làm thử nghiệm và giá cả đắt đỏ kém hiệu quả và cần đầu tư thêm nữa.
Nó cũng dễ giải thích là cổ phiếu của hãng xe Đức BMW mất giá cùng giai đoạn với các hãng xe kể trên là giảm giá chứng khoán tới -17%; Volkswagen mất giá -12%. Thậm chí là tập đoàn Volvo của Thụy Điển niêm yết chứng khoán ở Mỹ thì giá cổ phiếu nó sụt giảm tồi tệ là mất giá tới -31% do lỗi một số động cơ xe hơi chạy điện; Volvo niêm yết chứng khoán ở Stockholm của Thụy Điển thì sụt giá mất -27% trong 1 năm gần kết thúc,…
Hãy nhớ rằng, bất cứ ai chạy xe, như xe chạy xăng, dầu diesel, điện,… thì ai cũng muốn chiếc xe nạp điện một lần có thể chạy được mấy trăm dặm, và sạc dự phòng thời gian càng ít mà có khả năng chạy tiếp trên 100 dặm thì nó mới hấp dẫn khách hàng. Ví dụ hãng xe Tesla này được quảng cáo và thực nghiệm thực tế là ngay cả mẫu xe SUV tải trọng nặng có thể chở tối đa 7 người lớn thì có khả năng chạy ở phạm vi 289-295 dặm, và nạp điện pin dự phòng ở trạm sạc  mất 30 phút chạy tiếp được 150-170 dặm,….thực tế tôi mua chiếc xe SUV, model X, nạp dự phòng 30 phút chỉ chạy được 147 dặm, nhưng nó cũng là khá xa. Nhưng chạy xe điện không thoải mái bằng chiếc Cadillac Escalade SUV mà tôi ưa dùng, tức là chạy xe hơi điện rất rắc rối.
Hãy nói về một chút của hãng xe VINFAST thì công ty của Tập đoàn Vingroup này đang quảng cáo công bố 36 mẫu thiết kế cho ô tô dòng xe điện, có lẽ chạy điện như xe máy chạy điện  ắc quy acid-chì , và dùng pin li thium-ion mà thời gian sạc đầy điện cho pin hết cả nửa ngày hoặc sạc dự phòng trạm sạc không biết mất bao nhiêu thời gian.
Và hãy nói về giá cả đắt hay rẻ của chiếc nó còn tùy thuộc vào thời gian bảo hành như chiếc chiếc Cadillac Escalade SUV tôi mua thì người ta bảo hành  kiểu drivetrain warranty length tới 6 năm, còn bảo hành dạng basic warranty length là 4 năm. Trong khi dòng xe hạng sang Lexus GX GX 460 giá bán rẻ hơn gần một nửa giá so với xe hơi VinFast SUV LUX SA2.0, thì  Lexus GX GX 460 tiếp thị hóa đơn bảo hành chăm sóc khách hàng khá tốt như họ bảo hành 1 năm miễn phí trong thời gian còn bảo hành, và bảo hành kiểu rust warranty length là tới 6 năm; basic warranty miles cũng 6 năm, hay bảo hành kiểu drivetrain warranty miles tới 70 ngàn dặm,….
Nói chung về xe hơi thì tôi không phải là kỹ sư cơ khí, nhưng khi mua xe hay bất cứ ai cũng thế là chất lượng chiếc xe rẻ hay đắt và phẩm chất tốt hay kém nó còn tùy thuộc vào thời gian bảo hành nhiều hay ít. Xe hơi Nhật nó bán chạy ở một số thị trường phân khúc hạng sang hay hạng bình dân là gái của họ khá rẻ, bảo hành chu đáo,…
Tôi thì cảnh báo là sự suy giảm của ngành công nghiệp xe hơi nó khá rủi ro và dễ phá sản, đó là tôi giải thích thế này là khi ngành công nghiệp xe hơi đang sản xuất dư thừa và bán ế chất tồn kho thì người ta ta sẽ bán tháo xe hơi năm 2019 còn mạnh hơn, mà nếu giá xăng dầu tăng giá thì còn tệ hơn cho ngành công nghiệp xe hơi.
Có lẽ tôi vẫn hay mỉa mai giật mình là ở VN hay tự hào cái nhãn hiệu xe hơi VinFast, thì quả là chuyện bi kịch là nó đâu có bất cứ thành phần nào của VN đóng góp vào đó đâu, và cái hiệu xe VinFast này hay tự hào sau việc  Triển lãm ô tô Paris 2018, và họ chẳng coi hãng xe Nhật ra gì cả và càng xem thường hãng xe Hyundai Hàn Quốc, rồi quảng cáo vẽ lại trật tự ngành công nghiệp xe hơi cao cấp toàn cầu và xe hơi VN sánh ngang với xe hơi Đức rồi quảng cáo nhà máy với công nghệ lắp ráp mà chỉ riêng xưởng Hàn có 1.200 robot mua từ Âu châu gì đó, tức là công ty này hay tự hào là hàng Âu châu chất lượng cao,….thì tôi giật mình liên tưởng đến Tập đoàn ABB công ty đa quốc gia trụ sở tại Zurich, Thụy Sĩ cung cấp 1.200 robot cho  VinFast thì có lẽ do ngại đụng chạm đến xe ô tô Nhật đang chiếm lĩnh thị trường ô tô VN thì VN không ưa dùng hàng Nhật.
Bởi lẽ VinFast đang nói láo chứ nói về ngành công nghiệp tự động hóa như robot và điều khiển số máy tính thì Nhật mới là ông vua là họ có công ty FANUC, gọi tên chính là  FANUC Corporation, họ có kinh nghiệm thò bàn tay vào mọi ngõ ngách ngành công nghiệp robot ứng dụng cho tất cả các nhà máy tự động hóa về lĩnh vực ô tô từ Nhật cho đến Mỹ, Âu châu qua cái tên khác như ở Mỹ Tập đoàn FANUC America, rồi bao trùm Nam Mỹ, Bắc Mỹ, còn ở Âu châu thì có FANUC Europe Corporation SA,…
Công ty FANUC này của Nhật chịu trách với 64% thì phần toàn cầu về công nghiệp lĩnh vực robot máy móc cho các nhà máy về cơ khí chế tạo, cho đến cơ điện tử,…
Đó mới là sự hãnh diện của người Nhật với thương hiệu đẳng cấp toàn cầu mà ít ai thấy ra thay vì người ta hay tự hào mấy cái thương hiệu xe hơi không do mình làm ra. Tập đoàn FANUC này niêm yết chứng khoán trên thị trường Tokyo qua hai sàn giao dịch là TOPIX 100 và Nikkei 225.
(*) Hiện nay cổ phiếu ngành thép, xe hơi của thế giới đang bán tháo và sụt giá nặng nề, và nhiều quỹ đầu tư phá sản, tuy nhiên ở VN người ta vẫn lạc quan lĩnh vực này mà còn đi vay nợ và tăng đầu tư. Có lẽ tiếp tục bảo hộ ngành thép. Tuy nhiên với cái đà kinh tế TQ giảm tốc mà người ta buộc bán tháo thanh toán nợ, hoặc tín dụng siết lại, kể cả ECB mới đây bắn tiếng sẽ chấm dứt các gói thu mua tài sản của khí cụ đầu tư QE và lần đầu tiên sau 1 thập kỷ có lẽ họ sẽ tăng lãi suất đồng EUR ra khỏi số không thì còn nhiều chuyện bị kịch sụt giá chứng khoán ngành này. Âu châu đang thò bàn tay vào cứu nguy ngành ô tô bằng hình thức nới lỏng tiêu chuẩn khí thải thì ở VN gia tăng nâng cao tiêu chuẩn khí thái xe hơi tiêu chuẩn khí thải Euro 6,….
Phương Thơ