Trung Quốc để mắt tới Bắc Cực

John Simpson / World Affairs Editor

Là nền kinh tế giàu thứ hai trên thế giới, các doanh nhân và chính trị gia của Trung Quốc có mặt ở khắp châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh. Tuy nhiên, bây giờ, Trung Quốc đang rất quan tâm đến một phần rất khác của thế giới: Bắc Cực.

Trung Quốc đã bắt đầu tự xưng là một cường quốc \”gần Bắc Cực\”, mặc dù Bắc Kinh nằm cách Vòng Bắc Cực gần 3.000 km.

Trung Quốc đã mua hoặc thuê một số tàu phá băng – bao gồm cả các tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân – để tạo ra các tuyến đường chuyên chở hàng hóa xuyên qua vùng băng giá Bắc Cực.

Và Trung Quốc hiện đang quan tâm tới Greenland như một căn cứ hữu ích trên con đường tơ lụa tại Bắc Cực.

Greenland hiện là một vùng đất tự trị, mặc dù trên danh nghĩa vẫn nằm trong sự kiểm soát của Đan Mạch.

Vùng đất này về mặt chiến lược rất quan trọng đối với Hoa Kỳ, nơi duy trì một căn cứ quân sự rộng lớn tại Thule, ở phía bắc. Cả người Đan Mạch và người Mỹ đều lo lắng sâu sắc rằng Trung Quốc sẽ để mắt đến Greenland.

Nơi dân cư thưa thớt nhất trên Trái đất

Quý vị phải đến đó mới hình dung được Greenland rộng lớn như thế nào.

Đây là lãnh thổ lớn thứ 12 trên thế giới, lớn gấp 10 lần Vương quốc Anh: hai triệu km2 đá và băng.

Tuy nhiên, dân số của nó rất nhỏ, chỉ 56.000 – gần bằng số dân một thị trấn ở Anh.

Do đó, Greenland là lãnh thổ có mật độ dân số ít nhất trên Trái đất. Khoảng 88% người dân là người Inuit; hầu hết những người còn lại là người Đan Mạch, tổ tiên của họ bắt đầu tới xâm chiếm vùng đất này từ 1.000 năm trước. Người Inuit đến đây nhiều thế kỷ sau đó.

Trong những năm qua, cả người Mỹ và người Đan Mạch đều không bỏ nhiều tiền vào Greenland và Nuuk, thủ đô của nước này. Do đó có vẻ Nuuk khá nghèo nàn.

Mỗi ngày, một số lượng nhỏ người tập trung tại trung tâm để bán những thứ có thể giúp mang lại một chút tiền mặt: quần áo bỏ đi, sách học cho trẻ em, bánh tự làm, cá khô, sừng tuần lộc được chạm khắc. Một số người cũng bán những con vịt lớn King Eider đẫm máu, vốn là thứ người Inuits được phép săn bắn nhưng không được bán để kiếm lời.

Sức mạnh của không quân Trung Quốc

Hiện tại bạn chỉ có thể bay đến Nuuk trên những chiếc máy bay cánh quạt nhỏ. Tuy nhiên, trong bốn năm tới, việc này sẽ thay đổi một cách ngoạn mục.

Chính phủ Greenland đã quyết định xây dựng ba sân bay quốc tế lớn có khả năng đón các máy bay chở khách lớn.

Trung Quốc đang đấu thầu các hợp đồng.

Sẽ có áp lực từ người Đan Mạch và người Mỹ để đảm bảo rằng giá thầu Trung Quốc không thành công, nhưng điều đó sẽ không ngăn cản sự tham gia của Trung Quốc vào Greenland.

Thật thú vị, tôi thấy rằng ý kiến về người Trung Quốc có xu hướng phân chia theo từng nhóm dân tộc.

Người Đan Mạch lo lắng về Trung Quốc, trong khi người Inuits nghĩ rằng đó là một ý tưởng tốt.

Thủ tướng Greenland và bộ trưởng ngoại giao đã từ chối nói với chúng tôi về thái độ của chính phủ đối với Trung Quốc, nhưng một cựu thủ tướng, ông Kuupik Kleist, nói với chúng tôi rằng ông nghĩ điều đó sẽ tốt cho Greenland.

Nhưng người phát ngôn đối ngoại của đảng chính Venstre trong chính phủ liên minh Đan Mạch, ông Michael Aastrup Jensen, đã thẳng thắn nói về sự can dự của Trung Quốc vào Greenland.

\”Chúng tôi không muốn một chế độ độc tài cộng sản trong sân nhà mình,\” ông nói.

Sự giàu có được mong đợi

Kỹ thuật bán hàng của Trung Quốc tại các quốc gia nơi các công ty Trung Quốc hoạt động là cung cấp loại cơ sở hạ tầng mà nước đó đang rất cần: sân bay, đường xá, nước sạch.

Các cường quốc phương Tây từng đô hộ nhiều nước trong số đó, lại thường không nhảy vào trợ giúp. Do đó hầu hết các nước này thường chỉ biết ơn viện trợ của Trung Quốc.

Nhưng điều này có giá của nó.

Trung Quốc được tiếp cận với các nguyên liệu thô của mỗi quốc gia – khoáng sản, kim loại, gỗ, nhiên liệu, thực phẩm. Tuy nhiên, điều này thường không có nghĩa là cung cấp việc làm lâu dài cho người dân địa phương. Một số lượng lớn người Trung Quốc thường được đưa vào để làm việc.

Nước này nối tiếp nước kia phát hiện ra rằng đầu tư của Trung Quốc giúp nền kinh tế Trung Quốc nhiều hơn là giúp họ. Và ở một số nơi – Nam Phi là một trong số đó – bắt đầu phàn nàn rằng sự tham gia của Trung Quốc có xu hướng mang lại tham nhũng lớn hơn.

Nhưng ở Nuuk thật khó để khiến mọi người tập trung vào những cuộc tranh luận như thế này.

Những gì được tính toán trong lãnh thổ rộng lớn, trống rỗng, nghèo nàn này là suy nghĩ rằng số tiền lớn có thể đang trên đường tới đây. Ông Kuupik Kleist đưa ra lập luận đơn giản nhất.

\”Chúng tôi cần nó, bạn thấy đấy, \” ông nói.

Nguồn: BBC