Chuly sưu tầm
Nhạc Xuân Mùa Chinh Chiến….
Vương Trùng Dương.
http://littlesaigonradio.com/…/bai\’_doc_NHAC_XUAN_MUA\’_CHIN…
Sau tháng ngày giá lạnh, sau Giáng Sinh, khi nhạc Xuân vang lên, vangvọng trong nắng ấm báo hiệu cho năm mới sắp sang của Tết Dương Lịch vàkéo dài cho đến Tết Nguyên Đán. “Ta ca vang, đàn nhịp nhàng, đón Xuânsang. Vui hân hoan, tình rộn ràng, mừng Xuân mới” như Ca Khúc MừngXuân của Văn Phụng.Khi đất nước phân chia, miền NamVN thuở đó còn thanh bình, nhữngca khúc đón Xuân như: Xuân &Tuổi Trẻ của La Hối (lời Thế Lữ)năm 1946, Bến Xuân Xanh củaDương Thiệu Tước năm 1949 vớiđiệu Valse (luân vũ) vui tươi, rộnràng của khúc hoan ca (DươngThiệu Tước còn 3 ca khúc VuiXuân, Vườn Xuân Thắm Tươi, TìmXuân), Bến Đàn Xuân của NgọcBích vào cuối thập niên 40, nhạcphẩm Xuân Đã Về của Minh Kỳnăm 1954, Xuân Thôn Giã của VănPhụng năm 1956, và, hình ảnh miềnNam Việt Nam được phác họa quaca khúc Xuân Miền Nam của VănPhụng:“Miền Nam! Niềm vui chan chứa đêm mơ hồMiền Nam! Tình xuân sưởi ấm thêm đôi bờGiờ đây, mùa xuân đang xóa tan mây mờQuên đi đau thương sầu nhớVui ca tung gieo nguồn sốngĐắp xây tự do” (Ca khúc Bến Xuân của Văn Cao sáng tác năm 1942 được NXB Tinh Hoaấn hành cùng năm đó với lời ghi ‘nhạc: Văn Cao, lời: Văn Cao – Phạm Duy’.Sau này Văn Cao đã đặt thêm lời thứ nhì và lấy tên Đàn Chim Việt. Có thểnói đây là nhạc phẩm về Xuân đầu tiên nhưng giai điệu và lời ca buồn nênkhông phù hợp với niềm vui đón Xuân nên không thông dụng và phù hợp).Ở miền Nam Việt Nam, mỗi độ Xuân về, với nhạc sĩ lìa bỏ quê nhà trên đấtBắc, xa cách họ hàng bà con nhưng đã hòa nhập nơi vùng đất mới, ca ngợimùa Xuân.
Nhạc phẩm Hoa Xuân của Phạm Duy sáng tác vào năm 1953 với hình ảnhthật dễ thương:“Xuân vừa về trên bãi cỏ non Gió Xuân đưa lá vàng xuôi nguồn Hoa cười cùng tia nắng vàng son Lũ ong lên đường cánh tung tròn” Nhạc phẩm Xuân Ca của Phạm Duy năm 1961:“Xuân trong tôi ra góp chung câu gào thiết tha Là xinh, là tươi có Xuân thưở xưa ước mơ hiền hoà” Bản nhạc Xuân Đã Về của Minh Kỳ vào cuối thập niên 50:“Xuân đã về, xuân đã về!Ngàn cô gái quê cười tươi đón gió mớiXuân đã về, xuân đã về!Ta hát vang chào mừng Xuân sang, Xuân sang…”Ca khúc Anh Cho Em Mùa Xuân của Nguyễn Hiền của nhà thơ Kim Tuấnvào đầu Xuân 1962 với lời tình tự:“Anh cho em mùa Xuân, Đường hoa vào phố nhỏ, Nhạc chan hòa đây đó. Tình yêu non nước này, Bài thơ còn xao xuyến, Rung nắng vàng ban mai”.Vui nhộn nhất với điệu Chachacha, nhịp 4/4, ca khúc Cánh Bướm VườnXuân (Cerisiers Roses et Pommiers Blanc) của Louiguy sáng tác năm 1950,Từ Vũ chuyển lời Việt. Năm 1950 Từ Vũ theo gia đình vào miền Nam sinhsống, cũng là tác giả Gái Xuân và chuyển lời Việt nhiều ca khúc ngoại quốc.“Vườn xuân ong bướm ngất ngây ngất ngây tình hoa Như đang đắm say ru hồn lòng ta Vườn xuân ong bướm ngất ngây ngất ngây tình (hoa) ta Ý xuân chan hòa”.Trong thời chinh chiến ở miền Nam Việt Nam, nhiều nhạc phẩm về mùaXuân được lưu hành, trong đó nhiều nhạc sĩ đã khoác chiến y và cũng cónhạc sĩ tuy không dấn thân bào binh nghiệp như Phạm Đình Chương nhưngngưỡng vọng hình ảnh người chiến sĩ như Phạm Đình Chương qua ca khúcLy Rượu Mừng:“Ngày Xuân nâng chén ta chúc nơi nơiMừng anh nông phu vui lúa thơm hơi…… Rót thêm tràn đầy chén quan sanChúc người chiến sĩ lên đàngChiến đấu công thành.
Sáng cuộc đời lànhMừng người vì nước quên thân mình”Ca khúc Ly Rượu Mừng được xem như “thông điệp mùa Xuân” khi mỗi dịpXuân về từ khi nhạc phẩm nầy ra đời, giai điệu (Pháp, Anh: melodie,melody) vui tươi; nhịp điệu (rythme) ¾ của valse rộn ràng. Ở hải ngoại trongbốn thập niên qua được vang vọng khi Xuân về. Thế nhưng nó bị cấm bốnthập niên ở trong nước (1975-2016) chỉ vì “Chúc người binh sĩ lên đàng”!Theo lời nhà báo Nguyên Minh ở VN cho biết “Sau này khi Phương Namphim muốn ghi bài hát này, họ đã phải cùng gia đình tìm lại tất cả các tư liệucũ liên quan đến bài ca. Rất may, trong những tư liệu đã quá cũ, gia đình tìmvà thấy bản ghi chép, tư liệu cũ của ca khúc này. Qua đó, có thể xác định bàihát được sáng tác khoảng thời gian 1951-1953. Tư liệu cũng cho thấy đó làbài hát mà ông Phạm Đình Chương viết về người lính chống Pháp. Trên cơsở đó, Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn đã cấp phép cho bài hát được hát hồi đầunăm 2016”. Sự ngu dốt và đố kỵ đó đã giết chết ca khúc hay nhất vào dịpTết sau ca khúc Xuân & Tuổi Trẻ của La Hối.Với ca khúc nầy và theo tư liệu của Phương Nam chỉ qua mặt bọn kiểmduyệt thiếu hiểu biết nên cần nói rõ để khỏi “mập mờ đánh lận con đen” đểkhỏi bị oan cho tác giả.Giai đoạn đầu của thời kỳ kháng chiến, nhiều văn nghệ sĩ đã tham gia và khithấy thực tế phũ phàng nên “dinh tê” về thành, trong số đó có gia đình nhạcsĩ Phạm Đình Chương.Sau kỳ Đại Hội Văn Nghệ, Phạm Duy trở về Thanh Hóa. Ngày 1-5-1951,Phạm Duy cùng gia đình từ bỏ kháng chiến, “dinh tê” về Hà Nội, rồi vào SàiGòn sinh sống…”. (Năm 1947, Phạm Duy kết hôn với Thái Hằng Phạm ThịQuang Thái).Năm 1951, Phạm Đình Chương sau khi rời vùng kháng chiến, cùng gia đìnhchuyển vào miền Nam. Với người anh là Hoài Trung, hai người em là TháiThanh, Thái Hằng… thành lập ban hợp ca Thăng Long vào tháng 6 năm1951 với ca khúc Nắng Đẹp Miền Nam được mọi người ái mộ. Quân Đội Quốc Gia Việt Nam được chính thức thành lập vào tháng 12 năm1950 dưới quyền của Quốc Trưởng Bảo Đại (1950 đến 1955) vì vậy trong cakhúc Ly Rượu Mừng nói về người lính trong Quân Đội Quốc Gia.Theo bài viết của Văn Thao, trưởng nam của Văn Cao cho biết: “Văn Caolên Lao Kay từ đầu năm 1947, phụ trách Đội Điều Tra Công An Liên khu X.Ông mở một quán ca nhạc, có tên là quán Biên Thùy bên kia cầu Cốc Lếu đểlàm vỏ bọc cho những hoạt động của mình…… Phạm Duy hát tại quán Biên Thùy của Văn Cao gần ba tháng thì lại cùngNgọc Bích chia tay Văn Cao ra đi. Cuộc chia tay giữa hai người lần nàykhông vui vẻ lắm vì trong thời gian này Phạm Duy “phải lòng” một cô gái nhảy xinh đẹp là nhân viên hoạt động trong đội điều tra của Văn Cao. Khôngchấp nhận được điều đó, Văn Cao tức giận, đuổi Phạm Duy đi”. Sau Phạm Đình Chương hai thập niên, ca khúc Mừng Xuân của Phạm Duyvào thập niên 70 tri ân người chiến sĩ:“Xin mừng anh chiến sĩ nơi tiền phương Giữ đất cho Việt Nam hùng mạnh. Nơi đồng xanh chúc bác dân cầy luôn Lúa tốt, hoa mầu tươi suốt năm”.Hoàng Trọng, “ông hoàng nhạc Tango” với ca khúc Hẹn Gió Xuân Về điệuslow rock:“Ðông về rồi cành cây rụng lá Chim cất cánh bay về ngàn xa Và áo len cô em gửi ra Cho người chiến sĩ mùa băng giá Xa một ngày lòng vương sầu nhớ Ðan áo ấm cho người tình mơ Vì chiến chinh xa xôi đường tơ Ai còn nhớ chăng bao lời thơ”Trong bài viết Hoàng Trọng, Cung Thương Dệt Tiếng Tơ Đồng của tôi ghilại hình ảnh của ông:“Năm 1950, gia nhập vào Quân Nhạc Bảo Chính Ðoàn, điều khiển dàn nhạcnhẹ của chương trình phát thanh Bảo Chính Ðoàn trên đài phát thanh HàNội. Từ năm 1950 đến 1954, trước khi di cư vào Nam, Hoàng Trọng sángtác trên hai mươi ca khúc: Ðường Về, Gió Mùa Xuân Tới, Say Say Say, BếnMơ, Tiếng Nhạc Trong Sương, Buồn Nhớ Quê Hương, Bên Sông ÐưaNgười, Cánh Hoa Xuân, Gió Lạnh Chiều Ðông, Chiều Về Thôn xưa, MơXuân, Hoa Xuân, Gởi Hương Cho Gió, Hững Hờ, Một Nụ Cười, Tiếng MưaRơi, Vui Cảnh Mùa Hè, Khóc Biệt Kinh Kỳ, Tiếng Lòng, Lá Rụng… Trongđó có ca khúc Nhạc Sầu Tương Tư, nhạc phẩm trữ tình, tiếng lòng của contim đang vương vấn trong tình yêu & nhạc phẩm Dừng Bước Giang Hồ sinhđộng, vui tươi được thịnh hành, trở thành quen thuộc, yêu thích, đưa tên tuổiHoàng Trọng vang vọng cả nước”. (Bài viết nầy vào năm 2008 và đăngtrong quyển Văn Nhân & Tình Sử năm 2014).Nhạc phẩm Mùa Xuân Đầu Tiên của Tuấn Khanh khi di cư vào miền Nam:“Xuân nay ta chúc cho mẹ già vui vườn cà thêm hoa Vui ruộng đồng bao la tóc bạc phơ đẹp quá Xin yêu thương đến vơi hận thù để tiếng hát hôm nay Người chiến sĩ mơ say bên đàn trẻ bé thơ ngây”.(Văn Cao có nhiều công trạng với Việt Minh, khi phong trào Nhân Văn -Giai Phẩm (1955-1958), ông là một trong số văn nghệ sĩ chân chính dám
chống chế độ đương thời, bài thơ Những Ngày Báo Hiệu Mùa Xuân khôngca tụng chế độ mà có ý chống đối với phong trào nầy như báo hiệu mùaXuân. Sau vụ án Nhân Văn – Giai Phẩm, ông bị thất sủng, sống âm thầm vớinghề vẽ để độ nhật.Thế nhưng, Tết Bính Thìn năm 1976, ông sáng tác ca khúc Mùa Xuân ĐầuTiên, với những câu “Mùa Xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên… Từ đâyngười biết thương người. Từ đây người biết yêu người” trong khi đó hàngtrăm nghìn Quân, Cán, Chính VNCH vào chốn lao tù (tác giả ca khúc XuânĐã Về của Minh Kỳ trong ngành Cảnh Sát Quốc Gia “Ta hát vang lên câu camừng chào xuân” chết bi thảm trong trại tù)… Ông là nhạc sĩ khai sáng vàthiên tài trong nền âm nhạc VN nhưng không thức thời. Trước năm 1975,người dân miền Nam và sau nầy người Việt ở hải ngoại ngưỡng mộ nhữngca khúc trữ tình thời tiền chiến của Văn Cao nhưng mấy bản nhạc mang màusắc tuyên truyền của ông như cú “hồi mã thương” vào bản thân tác giả. Cakhúc để “lập công” nầy được phổ biến mấy lần trên làn sóng phát thanh rồibị cấm suốt 24 năm (1976-2000). Năm 1955 ông mất, năm 2000, ca khúcnầy mới ra khỏi gọng kìm kiểm duyệt của chế độ!.Sở dĩ, đề cập nhiều về Văn Cao vì ông là một trong những nhạc sĩ khai sinhnền tân nhạc Việt Nam và cũng là thiên tài với nhiều nhạc phẩm trứ danhnhưng bản thân “lăng ba vi bộ” rấtđáng tiếc!
Thời VNCH trong binhchủng Không Quân và Hải Quânđã xử dụng hai hành khúc của ôngcho thấy không đố kỵ thái độ chínhtrị của nhạc sĩ trong thời khángchiến.Nhạc sĩ Hoài Linh phục vụ trongban văn nghệ Vì Dân của NguyễnVăn Đông, thay mặt người línhsống xa nhà gởi về người yêu vớica khúc Đầu Xuân Lính Chúc(Hoài Linh & Tấn An) với thể điệuvui tươi:“Người yêu lính, nếu em biết chorằng Đời quân nhân sống đây đó khôngngừng, Vì như thế năm ngoái sai hứa với em, Tết không về chắc em ghét anh nhiều lắm, Và giờ đây Xuân trời rực rỡ, Xuân mình vừa nở, em vừa ý chưa?”
Nhạc phẩm Tâm Sự Nàng Xuân của Hoài Linh với tâm trạng người ở hậuphương luôn vọng về người lính:“Tôi đón Xuân giữa lúc còn chiến chinh,Chúc mừng Xuân bên ly rượu hành trình,Chúc người trai đi xây dựng hòa bình,Để cho đất nước vui trọn mùa Xuân thắm xinh”.Hầu hết những nhạc phẩm do nhạc sĩ sáng tác không mang màu sắc tuyêntruyền mà tri ân, động viên tinh thần người lính đã dấn thân trong cơn binhlửa. Ca khúc Hạnh Phúc Đầu Xuân của Lê Dinh & Minh Kỳ cũng gởi lờichúc Xuân đến người lính nơi biên cương:“Thấm thoát là đây… một mùa Xuân mới với ngàn cánh mai vàng,Nụ cười trên môi trên làn má ai… đón Xuân tươi vừa sangXuân nay tôi chúc người miền biên cương muôn ngàn câu mến thuơng,Mong Xuân yên lành trong bao hương tình,Để rồi người thêm vui… cuộc sống thanh bình”.Ngày Đầu Một Năm của Anh Chương (Trần Thiện Thanh):“Ngày đầu một năm, giữa tiền đồn heo hút xa xăm Có người lính trẻ, đón mùa Xuân bằng phiên gác sớm Lại một lần Xuân, trên miền xa cát đá khô cằn Chúc anh năm này, lập kỳ côngtrên bước đấu tranh. Ngày đầu một năm.. có mẹ giàtrông ngóng tin con Khấn nguyện đất trời, giúp bìnhyên thằng con biên giới Lòng già thầm mong.. ướcngười con sẽ giống anh hùng Chúc cho năm này, lập đầu côngcon về thăm nhà” Nhạc phẩm Ngày Xuân ThămNhau của Hoài An (1929-2012,sau nầy có nhạc sĩ trẻ mang búthiệu Hoài An) thể hiện tìnhnghĩa:“Đầu năm ra tới chốn đóngquân. Lâu lắm đôi ta chưa gặp một lần. Tiện mùa Xuân về nên tới thăm anh. Cho lòng nhẹ bớt bâng khuâng, chung nhau mấy ngày Xuân hiền lành. … Nàng Xuân lưu luyến giữa chúng ta.
Ngắt mấy bông hoa trong tận rừng già, Tặng chàng thay quà năm mới phương xa. Ghi tình gặp gỡ thiết tha, ghi từng phút mùa Xuân đậm đà”Hoài An cũng là tác giả ca khúc Tâm Sự Đầu Xuân, góp phần làm đẹp hìnhảnh người lính gìn giữ quê hương:“Tôi đón Xuân lúc đang còn chiến chinh Chúc nàng Xuân bên ly rượu hành trình Chúc người trai đi xây dựng hòa bình Để cho đất nước vui trọn mùa Xuân thắm xinh … Mừng Xuân quên hết những chuyện buồn năm đã qua”.Trong thời chinh chiến, người lính VNCH phải đảm nhận trách nhiệm nơinúi rừng để bảo vệ an ninh cho hậu phương, và để nhớ ơn, quan tâm đếnngười lính, ở hậu phương thường tổ chức “Cây Mùa Xuân Cho Chiến Sĩ”.Nhạc phẩm Thư Xuân Trên Rừng Cao của Trịnh Lâm Ngân thay mặt chongười lính:“Mời anh mời chị mùa Xuân lên đây thăm tôi Nơi xa xôi khuất nẻo thưa người Núi rừng mịt mù sươngMời em một lần rời xa nơi đang yên vui Lên đây thăm lính ở trên rừng Ðể cùng ngọt bùi xớt chia”.*Trong bài viết Nguyễn Văn Đông & Một Thoáng Xuân Phai của tôi viết vàotháng Giêng năm 2018, đăng trên báo Chiến Sĩ Cộng Hòa, phát hành ngày15 tháng 2 năm 2018 (trước hai tuần lễ ông qua đời). Trong nhạc phẩmKhúc Xuân Ca tô điểm hình ảnh mùa Xuân:“Mùa Xuân thay áo, hồng trên má hoa đào. Vườn Xuân xôn xao, câu ái ân thầm trao. Kìa trong ánh Xuân tươi, nhịp chân bước đôi mươi. Nàng Xuân hé môi cười, nhạc lòng nghe chơi vơi. Em có hay chăng lòng anh, trọn đời yêu em mãi thôi”Thế nhưng ca khúc Phiên Gác Đêm Xuân (ban đầu ghi tác giả Vì Dân) vàothời điểm 1956:“Đón giao thừa một phiên gác đêmChào Xuân đến súng xa vang rền.Xác hoa tàn rơi trên báng súngNgở rằng pháo tung bayNgờ đâu hoa lá rơi…… Chốn biên thùy này Xuân tới chi? Tình lính chiến khác chi bao người
Nếu Xuân về tang thương khắp lốiThương này khó cho vơi, thì đừng đến Xuân ơi!\”Theo lời chia sẻ của tác giả vì tuổi trẻ gặp nất hạnh trong gia đình nên khôngcó mùa Xuân và khi khoác áo chiến binh ở nơi tiền đồn vì vậy mang tâm sựbuồn. Lúc đó Bộ Thông Tin cấm phát hành vì cho rằng lời ca mang tính tiêucực, ủy mị làm nhụt chí chiến đấu của người lính nhưng sau đó cho lưuhành. Ca khúc Nhớ Một Chiều Xuân rất lãng mạn, mang tâm trạng của tácgiả với người tình nơi xa xôi bên bờ thành Vienne.Thời VNCH tuy có kiểm duyệt nhưng không qua khắt khe nên nhạc sĩ đượcbày tỏ tâm trạng của mình, người lính vào dịp Xuân về.Ca khúc Mùa Xuân Của Mẹ của Trịnh Lâm Ngân (Trần Trịnh, Lâm Đệ,Nhật Ngân vào năm 1962):“Mẹ ơi hoa cúc hoa mai nở rồi Giờ đây đời con đang còn lênh đênh Đèo cao gió lộng ngày đêm bạt ngàn Áo trận sờnvai bạc màu Nhìn Xuân về lòng buồn mênh mang … Đêm nay núi rừng gió nhẹ sangXuân Thoáng mùi mai nở đâu đây Nghe lòng lạc loài chơi vơi kki xưa, Những ngày binh lửa chưa sang Bếp hồng quây quần bên nhau Nghe Mẹ kể chuyện đời xưa”.Trần Anh Mai phụ trách chương trìnhLính & Tình Yêu của đài truyền hìnhVN, chương trình Quân Đội. Nhạcphẩm Xuân Trong Rừng Thẳm vàochuyến công tác Đà Lạt cuối năm1968:“Theo cánh quân tôi băng rừngKìa đàn én nhởn nhơ đầu gióCành mai thắm chắn bước quân điÔ! Chúa Xuân đến trên trần gianCho thế nhân xây mộng thắm… Cho sắc Xuân không phai màu.Nghìn cây súng giữ Xuân bền lâu, Đời chinh chiến nắng tím với mưa nâu, Mấy ai đón Xuân trong vui đâu, Hỡi Xuân trong rừng sâu…”.
Bởi nơi đó như lời tâm sự của Trần Thiện Thanh qua ca khúc Mùa Xuân LáKhô:“Ở đây không có hoa mai Không có hoa đào trang điểm trần ai Những lá khô rơi xuống âm thầm Như trong một lần lòng tôi biết yêu đương”. Và, Trần Thiện Thanh phác họa hình ảnh khác nơi núi đồi có mai rừng quaca khúc Đồn Vắng Chiều Xuân:“Đầu Xuân năm đó anh ra điMùa Xuân này đến anh chưa về Những hôm vừa xong phiên gác chiều Ven rừng kín hoa mai vàng Chợt nhớ tới sắc áo năm nào em đến thăm gác nhỏ.… Đồn anh đóng ven rừng mai Nếu mai không nở, anh đâu biết Xuân về hay chưa? Chờ em một cánh thư Xuân, nhớ thương gom đầy Cho chiến sĩ vui miền xa xôi”.Nhạc phẩm Xuân Này Con Không Về của Trịnh Lâm Ngân thay cho lá thưgởi về mẹ để an ủi vào dịp Xuân:“Con biết bây giờ mẹ chờ em trông Nhưng nếu con về bạn bè thương mong Bao lứa trai cùng chào Xuân chiến trường Không lẽ riêng mình êm ấm Mẹ ơi! Con, Xuân này vắng nhà”Bài hát Tôi Chưa Có Mùa Xuân của Châu Kỳ cũng bày tỏ nỗi niềm và khátvọng của người lính về hình ảnh mùa Xuân:“Đợi hai ba năm nữa, quê mình thôi khói lửa Mời Xuân đến với tôi, giờ còn nặng hai vai Thân chinh nhân hồ hải, hỏi Xuân có gì vui Hỏi Xuân có gì vui, Xuân làm dáng cho đời Đẹp lòng giây phút thôi, ôi đất nước hai nơi Xuân đi làm sao tới… dài xin chớ lui”Và, Đinh Việt Lang với ca khúc Hẹn Một Mùa Xuân cũng là ước mơ củabao người dấn thân vào binh nghiệp:“Tôi sẽ về thăm lại dòng sông con phố cũ Ngày xưa có lần chiến tranh qua Những đôi mắt buồn lệ nhạt nhòa Xuân không pháo nổ Xuân không áo màu Không nụ cười đưa duyên … Bao năm chinh chiến góp mòn nẻo gần xa
Lòng vẫn mơ ngày quê hương nắng đẹp Trẻ thơ vui tiếng cười Xuân rộn rạng Xuân về nơi nơi”. *Trong hai thập niên ở miền Nam VN, ngay cả lúc chiến tranh bùng nổ, nhiềunhạc sĩ đã sáng tác khoảng một trăm nhạc phẩm về Xuân, nhiều nhạc sĩ nổitiếng mang nguồn cảm hứng để viết vài ca khúc về Xuân, trong đó nhiều bàiliên quan đến người lính có vui, có buồn như đã dẫn chứng nói lên tâm hồnngười nghệ sĩ sáng tác trong khung trời tự do.Cho đến hôm nay, hơn bốn thập niên qua, nơi hải ngoại, người Việt lưuvong, mất quê hương nhưng luôn ngưỡng vọng về quá khứ trên mảnh đấtthân yêu nhân dịp Xuân về “Xuân đã về, xuân đã về! Ta hát vang chào mừngXuân sang, Xuân sang…”.Trong hai mươi năm chinh chiến, nhạc Xuân ở miền Nam Việt Nam lúc nàocũng rộn ràng, vang vang đón chào năm mới cho đến Tháng Giêng “là thángăn chơi” nhưng bi thảm xảy ra trong Tết Mậu Thân, 1968… với hàng vạnvành khăn tang đành ngậm ngùi ngưng hẳn!Ta đã mất mùa Xuân trên quê hương, viết lại những dòng nầy để hổi tưởnglại một thời đã qua.
Vương Trùng Dương2018-2019
