Bắc Kinh ‘khó chịu’ vì Hà Nội ủng hộ Mỹ tự do hải hành Biển Đông

.

HONGKONG 14-1  – “Những năm qua, Hà Nội đu dây giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh nhưng cơ hội mang lại từ chuyến ‘tự do hải hành’ của khu truc hạm USS McCampbell là dịp không thể bị bỏ lỡ.

Báo South China Morning Post (SCMP) ở HongKong viết như trên trong một bài nói về những diễn biến thời sự chính trị liên quan tới tranh chấp Biển Đông những ngày gần đây. Tờ SCMP không còn là một báo độc lập và khách quan như hai thập niên trở về trước mà hoàn toàn viết theo đường lối thông tin tuyên truyền kín đáo của Bắc Kinh qua cái vỏ ra vẻ khách quan bên ngoài.

Theo bài viết của SCMP, trong khi Trung Quốc và Hoa Kỳ đấu đá với nhau về cả thương mại và ảnh hưởng địa chính trị, Việt Nam biểu diễn màn đu dây ngay trên Biển Đông bão tố khi họ tìm cách duy trì mối quan hệ mạnh mẽ với Hoa Thịnh Đốn mà vẫn không làm Bắc Kinh tức giận, theo nhận định của một số chuyên gia.

Báo SCMP đề cập đến chuyến đi “tự do hải hành” của khu trục hạm USS McCampbell ở vùng biển Hoàng Sa (hiện đang do Trung Quốc chiếm giữ nhưng Việt Nam vẫn tuyên bố chủ quyền) và viết rằng “Hà Nội không những hậu thuẫn cho đồng minh Tây Phương của họ mà còn tái khẳng định tuyên bố chủ quyền của họ tại đó”.

“Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.” Phát Ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam đưa ra lời tuyên bố ngày 9/1/2019, được dẫn lại trên SCMP.

SCMP thuật lời ông Derek Grossman, một phân tích gia quốc phòng tại Rand Corporation, một tổ chức nghiên cứu nổi tiếng ở Santa Monica, California, nói rằng trong khi lời tuyên bố chỉ “tương đối tiêu biểu” của cái cách Việt Nam biểu tỏ đồng quan điểm với Hoa Thịnh Đốn về những vấn đề như tự do hải hành, thời điểm phát biểu đáng ngạc nhiên khi mức độ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang ở mức cao.

“Sự thân cận gia tăng giữa Việt Nam với Mỹ về quốc phòng là đáng kể trong khi Hà Nội thường duy trì bên dưới màn radar để tránh làm Bắc Kinh tức tối không cần thiết.” Grossman nói.

Đầu tuần trước, Bắc Kinh phản đối Hoa Thịnh Đốn sau khi khu trục hạm USS McCampbell đi vào bên trong phạm vi 12 hải lý của một đảo tại quần đảo Hoàng Sa. Phát ngôn viên ngoại giao Trung Quốc Lu Kang (Lục Kháng) cho báo chí hay là Bắc Kinh đã phản kháng mạnh mẽ với Hoa Thịnh Đốn về vụ mà ông ta nói “vi phạm luật pháp Trung quốc”.

Nữ phát ngôn viên Rachel McMarr của Bộ tư lệnh hạm đội Mỹ ở Thái Bình Dương khi thông báo chuyến “tự do hải hành” của tàu USS McCampbell cho hay, lý do tàu đi vào bên trong phạm vi 12 hải lý là để “thách đố tuyên bố chủ quyền quá đáng” của nước khác.

Colllin Koh, một chuyên viên về an ninh hàng hải tại đại học kỹ thuật Nanyang ở Singapore cho rằng việc Hà Nội ủng hộ các chuyến “tự do hải hành” chẳng có gì để ngạc nhiên vì nó diễn ra ở khu vực Việt Nam vẫn tuyên bố chủ quyền.

Thật ra, đã nhiều lần chứ không phải mới đây, Hà Nội luôn luôn lập đi lập lại các lời tuyên bố chủ quyền đối với các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mỗi khi có một biến cố gì liên quan xảy ra. Các chuyến tự do hải hành của Mỹ đi vào bên trong 12 hải lý của các đảo ở Hoàng Sa hoặc các đảo nhân tạo ở Trường Sa mà Trung Quốc “tuyên bố chủ quyền”, thì Hà Nội cũng đều đưa ra các lời y hệt như thế. Còn tờ SCMP thì lấy đó làm cái cớ để gián tiếp nói lên thái độ khó chịu của Bắc Kinh.

Các lãnh tụ hoặc chức sắc cấp cao của Hà Nội và Bắc Kinh khi gặp nhau thì phía Hà Nội cho báo chí tường thuật là đều lập lại những điều khoản của Công ước Quốc tế về Luật Biển (UNCLOS) và kêu gọi hai bên kềm chế để tránh xung đột trên biển.

Báo SCMP cũng phỏng vấn giáo sư Carl Thayer của Học Viện Quốc Phòng Hoàng Gia Úc cho ra vẻ cân bằng. Ông Thayer nói Việt Nam muốn duy trì khoảng cách bằng nhau giữa Mỹ và Trung Quốc vì không muốn Bắc Kinh tức giận. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam.

Một cuộc nghiên cứu của Viện khảo cứu ISEAS-Yusof Ishak Institute tại Singapore cho thấy trong số các nước ASEAN thì Việt Nam là nước hậu thuẫn mạnh mẽ nhất cho lực lượng Hoa Kỳ hiện diện ở khu vực. Trong số 1,000 nhà nghiên cứu, nhà phân tích, và các chuyên gia khác của Việt Nam thì có quá nửa trong số đó bày tỏ, hoặc là “mạnh mẽ” hoặc phần nào, tin tưởng Hoa Kỳ là đối tác chiến lược và là nhà cung cấp an ninh cho khu vực.

Nguồn: Người Việt