Mỹ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì tấn công người Kurd ở Syria

Mỹ đã trừng phạt hai bộ và ba quan chức chính phủ cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ để đáp trả cuộc tấn công quân sự của nước này ở miền bắc Syria.

Phó Tổng thống Mike Pence cho biết Tổng thống Donald Trump cũng gọi điện cho người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan để yêu cầu đình chiến ngay lập tức.

Ông Pence cho biết ông sẽ tới khu vực này \”nhanh nhất có thể\”.

Quân đội Syria trước đó đã tiến vào các khu vực ở phía đông bắc. Điều này có thể dẫn đến một cuộc đụng độ với các lực lượng do Thổ Nhĩ Kỳ dẫn đầu.

Việc triển khai quân đội Syria nằm trong thỏa thuận chính phủ Syria với các lực lượng người Kurd, nhóm mà cho đến tuần trước vẫn là đồng minh của Mỹ.

Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng cuộc tấn công của họ nhằm đẩy lực lượng người Kurd khỏi khu vực biên giới và thiết lập những gì chính phủ ở Ankara mô tả là \”vùng an toàn\”.

Thổ Nhĩ Kỳ muốn dùng \”vùng an toàn\” khoảng 30km về phía Syria để tái định cư cho khoảng hai triệu người tị nạn Syria hiện đang ở trên lãnh thổ của mình.

Nhiều người trong số họ không phải là người Kurd và các nhà phê bình cảnh báo điều này có thể dẫn đến việc thanh lọc sắc tộc người Kurd địa phương.

Lệnh trừng phạt của Mỹ thì sao?

Nói chuyện với các phóng viên ở Washington DC vào tối thứ Hai, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin mô tả các lệnh trừng phạt \”rất mạnh\” này sẽ có tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ.

Bộ Ngân phố Hoa Kỳ tuyên bố rằng biện pháp trừng phạt đã được đưa ra với Bộ Quốc phòng và Bộ Năng lượng của Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như các bộ trưởng quốc phòng, năng lượng và nội vụ.

\”Hành động của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đang gây nguy hiểm cho dân thường vô tội và gây bất ổn cho khu vực, bao gồm làm suy yếu chiến dịch đánh bại ISIS [Nhà nước Hồi giáo]\”, tuyên bố nói thêm.

Xuất hiện cùng với ông Mnuchin, Phó Tổng thống Pence cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt \”sẽ tiếp tục và sẽ nặng nề hơn cho đến khi Thổ Nhĩ Kỳ chấp nhận ngừng bắn ngay lập tức, ngăn chặn bạo lực và đồng ý đàm phán giải quyết lâu dài các vấn đề dọc biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria \”.

Ông Pence cho biết Tổng thống Trump đã nhắc lại điều này trong cuộc gọi điện thoại hôm thứ Hai với Tổng thống Erdogan.

Phó tổng thống cũng nhắc lại rằng Hoa Kỳ \”không bật đèn xanh cho Thổ Nhĩ Kỳ xâm chiếm Syria\”.

Mỹ trước đó nói rằng sự xâm nhập \”không thể chấp nhận được\” của Thổ Nhĩ Kỳ vào Syria đã dẫn đến việc thả nhiều chiến binh IS đang bị giam giữ.

Trước đó vào thứ Hai, một số nước thuộc Liên minh châu Âu cam kết đình chỉ xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ nhưng không thành công trong việc đưa ra lệnh cấm vận vũ khí toàn EU.

Đáp lại, Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ sẽ xem xét lại việc hợp tác với EU vì thái độ \”bất hợp pháp và thiên vị\” của EU.

Điều gì đang xảy ra ở Syria?

Truyền thông nhà nước Syria cho biết các lực lượng chính phủ được Nga hậu thuẫn đã tiến vào thị trấn chiến lược Manbij, bên trong khu vực mà Thổ Nhĩ Kỳ muốn tạo ra một \”vùng an toàn\”.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và dân quân Syria đồng minh của họ đang tập trung gần thị trấn.

Thỏa thuận với các lực lượng người Kurd được coi là điều có lợi cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad đánh dấu lần đầu tiên quân đội của ông trở lại các khu vực phía đông bắc kể từ năm 2012, khi đó họ phải rút quân để chiến đấu ở khu vực khác tạo cơ hội cho người Kurd lên nắm quyền kiểm soát.

Mặc dù không đồng ý với nỗ lực tự trị của họ, ông Assad cũng không tìm cách chiếm lại lãnh thổ, đặc biệt là sau khi người Kurd trở thành đối tác trong liên minh chống IS với quân đội Mỹ.

Ngoài việc chiến đấu với IS, người Kurd là nền tảng cho Mỹ trong việc hạn chế ảnh hưởng của các đối thủ Nga và Iran.

Hiện tại, lực lượng Syria sẽ không được triển khai giữa Tal Abyad và Ras al-Ain, nơi Thổ Nhĩ Kỳ tập trung nhắm tới. Các quan chức người Kurd khẳng định họ sẽ tiếp tục nắm quyền chính trị và giữ trật tự trong khu vực.

Chính phủ Nga, một đồng minh thân cận của ông Erdogan, cho biết họ không nghĩ đến khả năng xảy ra đụng độ giữa các lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria, và cho biết họ thường xuyên liên lạc với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo cơ quan nhân đạo của Liên Hợp Quốc OCHA, gần 160.000 dân thường đã được di dời, và con số này dự kiến sẽ tăng lên.

Ít nhất 50 thường dân đã thiệt mạng tại Syria và 18 người khác ở biên giới phía nam Thổ Nhĩ Kỳ, các báo cáo cho biết. Các lực lượng người Kurd đã xác nhận cái chết của 56 chiến bình trong khi Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng bốn binh sĩ của họ và 16 chiến binh Syria thân Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng ở Syria.

Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đột ngột rút hàng chục lính Mỹ khỏi đông bắc Syria sau một cuộc điện thoại với ông Erdogan.

Động thái này đã mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia vẫn coi các thành phần của nhóm người Kurd ở Syria là một phần mở rộng của Đảng Công nhân người Kurd bị cấm, nhóm đã đấu tranh cho quyền tự trị của người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ trong ba thập kỷ.