Điều tra luận tội Trump: Tại sao Ukraine rất quan trọng đối với Hoa Kỳ

Jonah FisherPhóng viên BBC Kyiv

• 16 tháng 11 2019

Có phải Tổng thống Donald Trump hoãn viện trợ quân sự cho đồng minh Ukraine vì lý do chính trị cho lợi ích của bản thân? Đó là câu hỏi lớn của cuộc điều tra luận tội do đảng Dân chủ dẫn đầu.

Ukraine không thuộc Nato và nước này đã phải vật lộn với nạn tham nhũng kéo dài. Nhưng định hướng tương lai của Ukraine có tầm địa chính trị quan trọng.

Tại sao Ukraine quan trọng với Mỹ?

Trong phần lớn lịch sử độc lập 28 năm của mình, vẫn chưa rõ liệu Ukraine cuối cùng sẽ liên kết với Nga hay phương Tây.

Năm 2014, có vẻ như sự lưỡng lữ đã chấm dứt. Sau cuộc cách mạng đường phố đẫm máu, các nhà lãnh đạo mới của Ukraine đã khẳng định rằng tương lai của đất nước này có mối liên hệ chặt chẽ hơn với châu Âu và phương Tây.

Nga hiện được coi là kẻ thù và họ đã đáp trả bằng cách chiếm giữ Crimea và hỗ trợ một cuộc nổi dậy vũ trang ở miền đông Ukraine, đến nay đã cướp đi hơn 13.000 sinh mạng.

Dưới thời Obama, việc người Ukraine có quyền quyết định tương lai của chính họ và chống lại sự xâm lược của Nga được bảo vệ như một nguyên tắc tư tưởng quan trọng.

Điều đó đã thay đổi khi Tổng thống Trump nhậm chức và chính phủ Ukraine đã không thể dựa vào sự hỗ trợ tích cực của Mỹ kể từ đó.

Mỹ viện trợ quân sự bao nhiêu?

Hoa Kỳ có mối quan hệ lâu dài với quân đội Ukraine và đã cam kết viện trợ khoảng 1,5 tỷ đôla kể từ năm 2014.

Phần lớn trong số tiền này được dành cho việc huấn luyện binh lính và hiện đại hóa cách thức tổ chức và hoạt động của quân đội Ukraine.

Khoản hỗ trợ mới nhất, mà chính quyền Trump trì hoãn trước khi gửi đi, trị giá 391 triệu đôla, bao gồm một loạt vũ khí và hỗ trợ kỹ thuật.

Viện trợ và hỗ trợ quân sự Mỹ quan trọng ra sao với Ukraine?

Điều này quan trọng về cả mặt quân sự lẫn biểu tượng.

Khi quân đội Ukraine biết chắc có Hoa Kỳ chống lưng, họ biết mình sẽ không bị coi nhẹ nữa.

Sự dao động trong viện trợ và những lời xúc phạm thường xuyên của Tổng thống Trump về Ukraine, gần như chắc chắn sẽ củng cố thế lực của Moscow trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Ukraine liên quan tới điều tra luận tội Trump thế nào?

Cuộc điều tra luận tội liên quan đến chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 và cả đối thủ có thể của Tổng thống Trump vào năm 2020 – Joe Biden. Tất cả đều có liên quan đến Ukraine.

Cho đến nay không có người Ukraine nào được gọi để làm chứng. Thay vào đó, cuộc điều tra tập trung vào các kênh liên lạc chính thức và \”bất thường\” giữa Washington và Kyiv.

Tại sao cuộc bầu cử năm 2016 vẫn được nhắc đến?

Thái độ lạnh nhạt của Tổng thống Trump đối với Ukraine bắt nguồn từ chiến dịch bầu cử năm 2016.

Vào thời điểm đó, người quản lý chiến dịch tranh cử của Trump – Paul Manafort – buộc phải từ chức sau khi các tài liệu xuất hiện tại Ukraine cho thấy ông đã nhận được các khoản thanh toán ngoài luồng từ một đảng chính trị thân Nga.

Tổng thống Trump và những người ủng hộ ông nói rằng bằng cách công bố tài liệu, các quan chức Ukraine đã can thiệp không công bằng để hỗ trợ đối thủ đảng Dân chủ Hillary Clinton của ông.

Bất chấp mọi nỗ lực của Rudy Giuliani, luật sư riêng của Tổng thống Trump, bằng chứng ủng hộ lập luận này vẫn cực kỳ mỏng manh. Trong khi đó, ông Manafort đã bị tù vì vi phạm tội liên quqn đến tài chính.

Còn nhà ông Biden thì sao?

Cha con ông Biden đã biến trung tâm của cuộc điều tra luận tội với hai bên tiếp cận vấn đề từ các hướng khác nhau.

Nó liên quan đến giai đoạn 2014-15 khi Phó Tổng thống Biden là người đại diện của chính quyền Obama tại Ukraine. Cùng lúc ấy, con trai ông, Hunter, giữ một vị trí lãnh đạo rất ngon lành ở một công ty khí đốt của Ukraine.

Đảng Dân chủ đang tìm cách chứng minh rằng Tổng thống Trump tận dụng viện trợ quân đội của Hoa Kỳ và chuyến thăm Nhà Trắng để đổi lại việc Tổng thống Ukraine mở cuộc điều tra về hai cha con Biden.

Đảng Cộng hòa đang cố gắng biến việc này liên qua đến cha con Biden. Họ muốn biết lý do tại sao Hunter được trả lương rất cao, và liệu phó tổng thống có sử dụng địa vị chính trị của mình để giúp công ty của con trai mình không.

Chính phủ Ukraine nói gì?

Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng ông \”không thấy có áp lực\” từ Nhà Trắng để mở một cuộc điều tra về cha con Biden. Điều này đã trở thành một phần trong câu thần chú của Tổng thống Trump khi ông nói về cuộc gọi điện thoại \”hoàn hảo\” vào ngày 25/7 với người đồng cấp Ukraine.

Kể từ đó, lời khai và các tin nhắn công bố bởi các nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã cho thấy rõ rằng các quan chức Ukraine đã bối rối và lo lắng về sự tạm ngưng viện trợ của Hoa Kỳ. Và rằng họ đã được thông báo giải phải là mở điều tra về cả cuộc bầu cử năm 2016 và gia đình nhà Biden.

Bây giờ thì chúng ta biết, chẳng hạn, Ukraine đã đang xem xét việc bắt đầu thực hiện một cuộc phỏng vấn trên truyền hình và công bố các cuộc điều tra mà Tổng thống Trump rõ ràng rất muốn.

Lo ngại bị cuốn sâu hơn vào chính trị đảng phái Mỹ, các quan chức Ukraine có liên quan đang từ chối đưa ra các thông tin từ phía họ.

Người Ukraine nghĩ gì?

Ukraine phần lớn không còn bận tâm nữa. Người dân Ukraine đang tập trung nhiều hơn tới những nỗ lực của tổng thống mới của họ nhằm mang lại hòa bình ở phía đông hơn là cuộc gọi điện thoại của ông với Trump.

Tổng thống Zelensky gần đây đã đưa ra một loạt các nhượng bộ với hy vọng đưa Nga trở lại bàn đàm phán. Những người chỉ trích ông đang cáo buộc ông ngây thơ và đầu hàng Tổng thống Vladimir Putin.