Mỹ và đồng minh liên tục tập trận nhằm ngăn chặn TQ chiếm quyền kiểm soát trên biển

Mỹ và đồng minh liên tục tập trận nhằm ngăn chặn TQ chiếm quyền kiểm soát trên biển

Ngày đăng 26-11-2019

Từ đầu tháng đến nay, để ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Mỹ và đồng minh liên tục tiến hành các hoạt động tập trận trên biển.

Mỹ – Ấn tập trận “Tiger Triumph”

Từ ngày 13-21/11, lần đầu tiên 3 chi nhánh lực lượng vũ trang Ấn Độ tập trận cùng với Hải quân Mỹ trên Vịnh Bengal, nhằm tăng cường khả năng phối hợp chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc. Cuộc tập trận “Tiger Triumph” diễn ra dọc theo bờ biển phía Đông Vịnh Bengal. Đây là lần đầu tiên lục quân, không quân và hải quân Ấn Độ phối hợp tập trận với Hải quân Mỹ. Trọng tâm của cuộc tập trận là hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa và phát triển khả năng hợp tác giữa các lực lượng. Bộ Quốc phòng Ấn Độ cho biết cuộc tập trận còn bao gồm các hoạt động hàng hải và đổ bộ. Cuộc tập trận được cho là một động thái thể hiện sự hợp tác giữa New Delhi và Washington trong nỗ lực chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.

Trong khi đó, ác nhà phân tích cho rằng rất quan trọng để bảo vệ lợi ích chung của hai nước trong khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, một khu vực mà Trung Quốc đang cho thấy thái độ ngày càng quyết liệt hơn. Phó Giáo sư Pankaj Jha về quốc phòng và chiến lược, Đại học OP Jindal Global ở bang Haryana, Ấn Độ cho biết, “Ấn Độ vẫn chưa biết làm thế nào có thể sử dụng thỏa thuận an ninh Mỹ – Ấn năm 2018 trong môi trường đe dọa thực sự. Cuộc tập trận cho chúng tôi hiểu rằng thỏa thuận năm 2018 và bản ghi nhớ về hậu cần năm 2016 là những công cụ có thể được sử dụng khi cần thiết”. Thỏa thuận năm 2018 cho phép Mỹ chia sẻ thiết bị và mã liên lạc nhạy cảm với Ấn Độ, cho phép hai bên hoạt động trên cùng một tần số trong thời gian thực. Trong khi đó, bản ghi nhớ về hậu cần cho phép hai bên tiếp cận với các cơ sở quân sự để cung cấp thực phẩm, nước và nhiên liệu trong các chuyến thăm và huấn luyện chung.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích khác cho rằng cuộc tập trận không làm tổn hại đến lợi ích và tham vọng của Trung Quốc, nó như là một sự tiến bộ tự nhiên trong việc tăng cường quan hệ giữa Ấn Độ và Mỹ.

 Mỹ, Nhật, Australia và Canada tập trận ANNUALEX \’19

Hải quân Mỹ, Lực lượng Phòng vệ Trên biển Nhật Bản (JMSDF) cùng Hải quân Hoàng gia Australia và Hải quân Hoàng gia Canada tham gia cuộc diễn tập thường niên nhằm tăng khả năng hợp tác đối phó với tình huống bất ngờ. Cuộc tập trận diễn ra ngoài khơi bờ biển Philippines.

Theo thông tin trên, cuộc tập trận bắt đầu từ ngày 10/11, đây là cuộc tập trận song phương thường niên giữa Lực lượng JMSDF và Hải quân Mỹ. Phó Đô đốc Hiroyuki Kasui, chỉ huy đội tàu Nhật Bản cho biết “tôi có niềm tin mạnh mẽ rằng cuộc diễn tập song phương này sẽ tăng cường khả năng tương tác giữa JMSDF và Hải quân Mỹ, khả năng hợp tác đối phó với tình huống bất ngờ, và cuối cùng là độ tin cậy và hiệu quả răn đe từ sự phối hợp an ninh Nhật – Mỹ”; đồng thời khẳng định “quan hệ giữa JMSDF và Hải quân Mỹ đã trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Quan hệ bền chặt của chúng tôi sẽ góp phần thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và mở”. Trong khi đó, Phó Đô đốc Bill Merz, chỉ huy Hạm đội 7 của Mỹ cho biết “mọi thứ chúng tôi làm ở Hạm đội 7 đều giúp thúc đẩy và củng cố mục tiêu duy nhất là thúc đẩy an ninh và ổn định trên toàn khu vực”.

Trong cuộc diễn tập, lực lượng JMSDF và Mỹ sẽ phối hợp với nhau ở các chiến trường trên không, trên và dưới mặt biển, yêu cầu tất cả các đơn vị tham gia tập luyện theo một kịch bản toàn diện. Kịch bản này được thiết kế để họ thực hành các khả năng quan trọng cần thiết nhằm hỗ trợ sự phòng thủ của Nhật Bản và phản ứng với các tình huống khủng hoảng hoặc ngoài dự tính có thể xảy ra ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương.

Được biết, trong năm 2019, ngoài việc đẩy mạnh tuần tra đảm bảo tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, Mỹ cũng tích cực tập trận song phương, đa phương với các nước đồng minh ở Biển Đông, nhằm ngăn chặn các hành vi phi pháp của Trung Quốc và duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực, cụ thể:

Mỹ và Anh (18/2) tiếp tục điều tàu chiến tiến hành huấn luyện an ninh hàng hải và hậu cần ở Biển Đông nhằm khẳng định quyết tâm đảm bảo tự do hàng hải và quyền đi lại trong khu vực. Hải quân Mỹ đã triển khai tàu chở dầu tiếp liệu USNS Guadalupe trong khi Hải quân Hoàng gia Anh triển khai tàu hộ vệ HMS Montrose tham gia cuộc tập trận hậu cần và an ninh hàng hải trên Biển Đông. Trong cuộc tập trận trên, các binh sĩ Anh và Mỹ đã diễn tập kịch bản mô phỏng hoạt động lên tàu, khám xét và bắt giữ với sự tham gia của tàu Montrose và tàu Guadalupe. Đây là đợt hợp tác huấn luyện lần thứ ba giữa Hải quân Mỹ và Hải quân Hoàng gia Anh trong vài tháng gần đây.

Mỹ và Philippines (1-12/4) đã tiến hành tập trận thường niên quy mô lớn “Vai kề vai” (Balikatan), trong đó có cuộc tập trận hải quân ngoài khơi bờ biển đảo Luzon đối diện với khu vực Biển Đông. Bộ Quốc phòng Philippines cho biết, khoảng 8.000 quân tham gia cuộc tập trận trên. Trong đó có 4.000 binh sĩ Philippines, 3.500 lính Mỹ cùng với 50 lính Australia và quan sát viên từ 7 quốc gia khác. Tương tự như năm ngoái, cuộc tập trận diễn ra chủ yếu ở khu vực phía Bắc của Philippines, tại nhiều khu vực thuộc các tỉnh Pampanga, Tarlac và Zambales. Giới chuyên gia nhận định, cuộc tập trận thường niên này nhằm chuẩn bị cho binh sĩ trước các cuộc khủng hoảng ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, tập trung vào an ninh biển – một mối lo ngại đang tăng lên khi Trung Quốc đang cố gắng chiếm quyền thống trị trên các tuyến đường thủy chiến lược. Đây cũng là lần đầu tiên tàu USS Wasp và các máy bay chiến đấu F-35B của Thủy quân lục chiến Mỹ tham gia vào cuộc tập trận Balikatan. Phía Mỹ cho rằng con tàu này xuất hiện cùng với các chiến đấu cơ “thể hiện sự gia tăng về khả năng quân sự nhằm thực hiện cam kết về một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở”. Trong khi đó, Trung Quốc thể hiện thái độ khó chịu và đưa ra những tuyên bố khiêu khích. Truyền thông nhà nước Trung Quốc lớn tiếng cảnh báo “người ngoài” không can thiệp tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông và cho rằng các bài tập trận cho thấy nỗ lực gần đây của Manila khi lôi kéo người ngoài vào tranh chấp khu vực”. Tân Hoa xã từng có bài viết chỉ trích cuộc tập trận, cho rằng “những kẻ khởi xướng sẽ hứng đòn gậy ông đập lưng ông trước sự khiêu khích mang tính hăm dọa và không đúng lúc” như vậy. Theo Tân Hoa xã, “là một quốc gia lớn với những lợi ích sống còn ở châu Á, trước hết Mỹ cần làm rõ mục tiêu của chiến lược xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương. Chiến lược này cho tới nay không có gì khác ngoài sự vô nguyên tắc và mâu thuẫn giữa những hành động gây hoang mang dư luận và lời nói yêu chuộng hòa bình”.

Hải quân Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Philippines (2/5 – 8/5) cũng đã tiến hành tập trận ở Biển Đông. Theo đó, tham gia cuộc tập trận có tàu khu trục hạm trang bị tên lửa dẫn đường USS William P. Lawrence của Mỹ, tàu sân bay trực thăng JS Izumo và tàu khu trục JS Murasame của Nhật Bản, tàu khu trục INS Kolkata và tàu tiếp liệu INS Shakti của Ấn Độ và tàu tuần tra BRP Andres Bonifacio của Philippines. Trong cuộc tập trận, hải quân 4 nước đã thực hiện nhiều bài tập lập đội hình, liên lạc, vận chuyển binh lính, trao đổi giữa các sĩ quan lãnh đạo. Đây là lần đầu bốn nước nói trên cùng tham gia tập trận tại Biển Đông.

Lực lượng tuần duyên của Mỹ và Philippines (15/5) tiến hành cuộc tập trận chung tại vùng biển gần bãi cạn Scarborough, phía Tây đảo Luzon. Đây là cuộc tập trận chung đầu tiên giữa Mỹ và Philippines ở gần bãi cạn này. Các quan chức Philippines cho biết, 3 tàu, gồm tàu tuần duyên Bertholf của lực lượng tuần duyên Mỹ và tàu tìm kiếm cứu hộ của lực lượng tuần duyên Philippines, đã tham gia cuộc tập trận mô phỏng chiến dịch tìm kiếm và cứu hộ sau khi một tàu chở khách bị chìm.

Hải quân Mỹ và ASEAN (2-6/9) tiến hành tập trận hải quân chung đầu tiên (AUMX), bao gồm các cuộc tập trận ở Biển Đông. Cuộc tập trận bắt đầu tại căn cứ hải quân Sattahip ở Thái Lan và kết thúc ở Singapore. Cuộc tập trận với chủ đề “Tăng cường hiểu biết lẫn nhau và năng lực tác chiến hàng hải hỗn hợp”, nhằm mục đích thúc đẩy an ninh, an toàn hàng hải, tự do hàng hải hàng không và các hoạt động thương mại không bị ngăn trở theo các nguyên tắc được quốc tế công nhận. Theo chương trình dự kiến, các lực lượng hỗn hợp của ASEAN và Mỹ sẽ phải thực hiện các hoạt động trên biển và trên không trong khuôn khổ cuộc tập trận. Tình huống mô phỏng của cuộc tập trận là qua trao đổi thông tin, các lực lượng phát hiện ba tàu đáng ngờ, có hành vi vi phạm pháp luật trên biển tại vùng biển Đông Nam Á; sau đó, lực lượng hỗn hợp sẽ tiến hành truy tìm và bắt giữ các nghi phạm trên tàu. Cuộc tập trận có sự tham gia của 8 tàu chiến và 4 máy bay chiến đấu từ 7 quốc gia và 1.250 quân nhân của Mỹ và tất cả 10 nước ASEAN. Phía Mỹ cử liên đội tàu khu trục 7 thuộc Hạm đội 7 tham gia diễn tập, trong đó nổi bật nhất là tàu tuần duyên USS Montgomery, được hạ thuỷ vào năm 2016 và là một trong những tàu tuần duyên hiện đại nhất của hải quân Mỹ. Trong khi đó, Việt Nam điều tàu Hải quân 18 – Bộ Tư lệnh Vùng 2 – Quân chủng Hải quân Việt Nam tham dự. Đây là tàu hộ vệ săn ngầm lớp Pohang Flight III, với lượng giãn nước 1.200 tấn và giàn vũ khí mạnh.

Trong khuân khổ cuộc tập trận Sam-Sam Mỹ, Philippines và Nhật Bản (16/10) đã điều nhiều tàu chiến tập trận bảo vệ lực lượng trên biển, vô hiệu hóa thiết bị nổ, tác chiến chống phục kích trên cạn, trên không và theo dõi tàu đối phương ở vùng biển sát quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Người phát ngôn Cảnh sát biển Philippines Arman Balilo (16/10) cho biết một tàu tuần duyên Mỹ và ít nhất năm tàu hải quân Mỹ khác cùng lực lượng quân sự của nước này và Nhật Bản đã tham gia tập trận chung trên. Theo đó, Mỹ cử tuần duyên hạm bờ biển USCGC Stratton (WMSL-752), tuần duyên hạm bờ biển USS Montgomery, tàu đổ bộ USS Germantown, tàu đổ bộ tốc độ cao USNS Millinocket, tàu cứu hộ USNS Salvor, máy bay do thám P8-A Poseidon tham gia đợt diễn tập Sama-Sama.

Từ 9-19/10, Mỹ và Philippines tiến hành tập trận tác chiến trên không và trên biển thường niên Kamandag (Sự hợp tác của Các chiến binh trên biển) tại một số khu vực thuộc đảo Luzon và đảo Palawan. Cuộc tập trận trên nhằm tăng cường khả năng phối hợp tác chiến giữa quân đội hai nước trong trường hợp xảy ra khủng hoảng hoặc thiên tại. đó, Đại sứ quán Mỹ tại Manila cho biết những hoạt động mới nhằm tăng cường khả năng “phối hợp đa quốc gia, tính sẵn sàng và các khả năng trong trường hợp xảy ra khủng hoảng hoặc thiên tai”, đồng thời thể hiện cam kết của Mỹ về một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Ngoài ra, các nước đồng minh của Mỹ cũng gia tăng hoạt động tập trận ở Biển Đông. Theo đó, Lực lượng phòng vệ Nhật Bản (21/9) cho biết đã cử tàu khu trục Asagiri tham gia cuộc tập trận chung với Hải quân Malaysia nhằm tăng cường hiện diện tại khu vực, trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng hiện diện quân sự ở Biển Đông và biển Hoa Đông. Đài NHK của Nhật Bản cho biết, sau khi hoàn thành nhiệm vụ chống cướp biển ngoài khơi Somalia, tàu khu trục Asagiri (18/9) của Nhật Bản đã cập bến Kuantan, phía Đông Malaysia. Trong chuyến thăm Malaysia lần này, tàu khu trục Asagiri sẽ tiến hành tập trận chung trên biển với Hải quân Malaysia. Theo thuyền trưởng tàu Asagiri Yuichi Haeno, hoạt động chung với Hải quân Malaysia có ý nghĩa quan trọng, giúp đóng góp vào ổn định ở Biển Đông và khu vực lân cận; nhấn mạnh Nhật Bản kỳ vọng những hoạt động nhằm tăng cường quan hệ tương tự trong tương lai.