Tổng thống Trump lạnh nhạt về việc tái thương thuyết với Iran

14/01/2020

• VOANews

Tổng thống Donald Trump nói ông không màng đến triển vọng thương thuyết với Iran sau hai tuần tấn công qua lại và sau việc ông áp đặt những chế tài mới nhắm vào nền kinh tế Iran.

Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O\’Brien nói với chương trình ‘Face the Nation” của đài CBS vào sáng thứ Bảy 11/1 rằng Iran đang “bị nghẹt thở” và các giới chức Mỹ xem đây là cơ hội để gia tăng áp lực đối với các nhà lãnh đạo nước này khiến họ không có sự chọn lựa nào khác là thương thuyết.

Trong một dòng tin trên Twitter ngày Chủ Nhật 12/1, ông Trump nói: “Thực ra tôi ít màng tới chuyện họ thương thuyết. Việc này hoàn toàn tùy thuộc vào họ, chớ có vũ khí hạt nhân và chớ sát hại những người biểu tình .”

Các cuộc biểu tình chống chính phủ bùng phát trở lại tối ngày 12/1 tại Iran. Đây là những cuộc biểu tình bước sang ngày thứ nhì chống lại quân đội Iran. Quân đội nước này ban đầu phủ nhận nhưng sau đó thừa nhận là đã bắn nhầm một máy bay dân sự Ukraine vào tuần trước khiến tất cả 176 người trên máy bay thiệt mạng.

Một nhóm biểu tình la lớn bên ngoài một trường đại học tại Tehran “Họ nói dối rằng kẻ thù của chúng ta là Hoa Kỳ, kẻ thù của chúng ta ngay đây này.”

Hình ảnh video cho thấy những người biểu tình tại những địa điểm khác ở thủ đô và những thành phố khác của Iran.

Cảnh sát trong trang phục đen, mang nón bảo hộ chống bạo động, tràn ngập quảng trường nổi tiếng Azadi, phía nam trung tâm thành phố, và tại những địa điểm quan trọng khác. Cảnh sát vũ trang bằng vòi rồng, gậy gộc và súng bắn sơn dùng để đánh dấu những người biểu tình. Tuy nhiên chưa có báo cáo về việc bắt giữ người biểu tình.

Trong một bài diễn văn trước quốc hội, người đứng đầu Vệ binh Cách mạng Iran xin lỗi về vụ tấn công bằng phi đạn vào máy bay của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine và gọi đây là một sai lầm thảm họa.

“Tôi thề trước Thượng đế toàn năng là ước gì tôi có mặt trên chuyến bay đó cùng rớt và cùng bị chết cháy với họ để khỏi chứng khiến tai nạn bi thảm này,” Tướng Hossein Salami nói. Ông nói thêm “Tôi chưa bao giờ xấu hổ như thế này. Chưa bao giờ.”

Tổng thống Donald Trump cảnh báo Tehran chớ nên tấn công người biểu tình.

“Hỡi các nhà lãnh đạo Iran – CHỚ GIẾT NGƯỜI BIỂU TÌNH,” ông Trump viết trên Twitter. “Hàng ngàn người đã bị giết hay bị các ông bỏ tù, và Thế giới đang theo dõi. Quan trọng hơn là Hoa Kỳ đang theo dõi. Mở lại Internet và cho phép ký giả đi lại tự do. Ngừng sát hại các công dân Iran vĩ đại của quý vị.”

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif trên Twitter bày tỏ “cực kỳ hối tiếc” và xin lỗi về việc bắn rơi máy bay của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine. Tuy nhiên ông cho rằng đây là “Lỗi của con người trong lúc có khủng hoảng do chủ nghĩa phiêu lưu của Mỹ gây ra thảm họa này.”

Ông O\’Brien bác bỏ tuyên bố này của Ngoại trưởng Zarif trong cuộc phỏng vấn của Fox News ngày Chủ Nhật 12/1. Ông nói lúc đầu Iran che đậy hành động rồi sau đó nói rằng chiếc máy bay dân sự quẹo về phía một căn cứ quân sự. Ông nói Iran cần điều tra vụ này, xin lỗi và bồi thường cho các gia đình nạn nhân và “đảm bảo là việc này không bao giờ xảy ra nữa.”

Ngày thứ Bảy 11/1 tại Tehran, người biểu tình tụ tập gần những trường đại học và kêu gọi nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei từ chức và hô to những khẩu hiệu “Đả đảo những tên nói dối!” và “Tên độc tài chết đi!”

Ban tiếng Ba Tư của Đài VOA loan tin là những cuộc biểu tình đã lan sang những khu vực khác của Iran, trong đó có Istafan, thành phố lớn thứ ba của Iran.

Những cuộc biểu tình ngày 11/1 diễn ra hai tháng sau khi Iran đàn áp những cuộc biểu tình đông đảo chống chính phủ, gây ra bởi giá xăng dầu được trợ cấp gia tăng vào tháng 11 năm ngoái. Iran từ chối công bố con số tử vong vào lúc đó nhưng Ân xá Quốc tế nói có hơn 300 người bị giết.

Sáng ngày thứ Bảy 11/1, Lực lượng Vệ binh Cách Mạng Hồi Giáo Iran công nhận đã nhầm lẫn bắn rơi máy bay của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine trước đây trong tuần.

Việc bắn hạ chiếc Boeing 737 diễn ra chỉ vài giờ sau khi Iran tấn công bằng phi đạn đạn đạo vào hai căn cứ Iraq có binh sĩ Mỹ trú đóng để đáp trả cuộc tấn công của máy bay không người lái do Tổng thống Trump chỉ thị giết chết chỉ huy trưởng Lực lượng Quds của Iran là Tướng Qassem Soleimani.

Một toán giới chức Canada ngày thứ Hai 13/1 đến Iran làm việc với gia đình các nạn nhân, kể cả việc nhận diện các thi thể và đưa về Canada. Họ cũng sẽ hỗ trợ trong việc điều tra.

Trong số 176 người thiệt mạng, có ít nhất 57 người là công dân Canada.

Ngày Chủ Nhật 12/1, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tham gia một buổi lễ tưởng niệm tại Edmonton và bày tỏ tiếc thương những người đã thiệt mạng.