Đài Loan: Giấc mơ khác xa \”Trung Quốc mộng\” của Tập Cận Bình

Đăng ngày: 18/01/2020

Mai Vân

Âm vang chiến thắng của bà Thái Anh Văn trong cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan hôm 11/01/2020 tiếp tục được thấy trên các tuần báo Pháp. Trên tạp chí L’Express, nhà bình luận Eric Chol không ngần ngại mượn lại khái niệm \”Trung Quốc Mộng\”, hay là giấc mơ Trung Quốc, mà ông Tập Cận Bình rất tâm đắc để châm biếm rằng đúng là người Đài Loan đã chọn một giấc mơ Trung Quốc, nhưng đó không phải là cái mà ông Tập đã tưởng tượng ra.

Trong bài “Đài Loan hay giấc mơ Trung Quốc khác”, nhà bình luận của L’Express liên tưởng đến những ngôi sao trên lá cờ Trung Quốc để so sánh số phận của Hồng Kông và Đài Loan, khi ngôi sao này mờ đi thì ngôi sao kia sáng chói lên.

Cho đến gần đây, Hồng Kông còn được xem là thành trì của các quyền tự do ở Trung Quốc và là hiện thân của một mô hình tự do có hiệu quả. Thế nhưng, thành trì này đã liên tục phải chịu những cú húc của người láng giềng Trung Quốc to lớn.

Theo nguyên tắc “nhất quốc lưỡng trị” mà Luân Đôn và Bắc Kinh đã nghĩ ra năm 1997, thì Hồng Kông sẽ tiếp tục được hưởng các quyền tự do (báo chí, ngôn luận) và một nhà nước pháp quyền. Thế nhưng rủi thay, từ tháng 6 năm 2019, quyền tự trị của Hồng Kông càng lúc càng bị giảm thiểu. Quyết định hôm 12/01/2020 cấm không cho lãnh đạo tổ chức nhân quyền Human Rights Watch nhập cảnh đã đánh dấu một bước mới trong việc hạn chế quyền tự do ở đặc khu.

Tuy nhiên, theo hướng ngược lại, tạp chí Pháp ghi nhận: “Ở cách \’Hương Cảng\’ 717 cây số, 23 triệu dân Đài Loan đã nhắc nhở phần còn lại thế giới – mà đầu tiên hết là Bắc Kinh – về sức sinh động của nền dân chủ, của mô hình tự do của họ”.

Với việc bầu lại bà Thái Anh Văn một cách vẻ vang, Đài Loan đã nói không với Trung Quốc, và cú tát tai càng đau hơn đối với ông Tập Cận Bình khi mà chủ tịch Trung Quốc, cách đây không đầy một năm, đã nhấn mạnh tính chất “tất yếu” của việc sát nhập Đài Loan, kể cả bằng vũ lực.

Bắc Kinh đã gây sức ép, bóp nghẹt Đài Loan về ngoại giao và kinh tế, tuyên truyền dữ dội trong thời gian vận động tranh cử ở Đài Loan. Có điều là Trung Quốc đã quên mất ngọn lửa dân chủ mà người Đài Loan nuôi dưỡng, nhất là khi họ thấy rõ sự thất bại của mô hình “một đất nước, hai chế độ” ở Hồng Kông.

Tóm lại, đối với L’Express, năm 2020 quả là đã không bắt đầu với giấc mơ mà ông Tập Cận Bình đã tưởng tượng ra.

Đài Loan : Đường đi thuận lợi ?

Cùng một nhận định như L’Express, Courrier International đã trích dịch bài xã luận trên nhật báo Đài Loan Taipei Times cho rằng : “Sự kiện tổng thống Thái Anh Văn tái đắc cử là một cái tát cho Bắc Kinh”.

Theo bài báo, tổng thống mãn nhiệm Đài Loan đã chiến thắng được nhờ hai yếu tố : Chủ trương không khuất phục Bắc Kinh của chính bà, cũng như của đảng Dân Tiến, và tình trạng khả quan của nền kinh tế Đài Loan. Giờ đây, theo tờ Taipei Times, bà cần duy trì hướng đi đó.

Với thắng lợi toàn diện – bà Thái Anh Văn được 57,1% phiếu bầu, còn đảng Dân Tiến được 61 ghế trong số 113 ghế Quốc Hội – chính quyền Đài Bắc đương nhiệm sẽ có thể tiếp tục theo đuổi chiến lược kinh tế và chính trị trong bốn năm tới. Vấn đề là sẽ phải quản lý các mối quan hệ phức tạp với Bắc Kinh và các vấn đề chính trị nội bộ, tất cả trong bối cảnh kinh tế toàn cầu khó khăn.

Về bối cảnh kinh tế của hòn đảo, bài báo nêu bật hai triển vọng tích cực. Trước hết, để tránh nguy cơ bị Mỹ áp thuế, các nhà sản xuất Đài Loan bắt đầu hồi hương cơ sở sản xuất trước đó đặt ở Trung Quốc. Ngoài ra, sự phát triển nhanh chóng của điện thoại 5G trên thế giới đang kích thích ngành xuất khẩu các linh kiện điện tử Đài Loan.

Nhìn chung, theo tính toán của Tổng Cục Ngân Sách, Kế Toán và Thống Kê Đài Loan hồi tháng 11/2019, tăng trưởng kinh tế Đài Loan, từ 2,64% năm ngoái, sẽ đạt 2,72% trong năm nay.