Virus corona, mặt trận mới trong cuộc đọ sức Mỹ – Trung

Đăng ngày: 18/03/2020

Thanh Hà

Vào lúc cộng đồng quốc tế lần lượt đóng cửa biên giới ngăn chận virus corona và đặt ưu tiên cho việc cứu gần 200.000 người đã bị nhiễm Covid-19, với hơn 8.000 trong số đó đã tử vong, Trung Quốc và Mỹ như đã tìm ra một mặt trận mới để khai chiến với nhau.

Washington trong một thời gian dài xem virus corona là một loại virus của \”nước ngoài\”. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thậm chí còn gọi siêu vi chủng mới gây viêm phổi cấp tính là \”virus Vũ Hán\”. Nhưng với Bắc Kinh, giọt nước đã tràn ly khi tổng thống Donald Trump, qua mạng Twitter hôm 16/03/2020 khẳng định \”Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ mạnh mẽ các lĩnh vực kinh tế, chẳng hạn như các hãng hàng không và nhiều ngành khác, đặc biệt bị thiệt hại do virus Trung Hoa gây nên\”.

Lập tức tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Cảnh Sảng đáp trả, xem lời lẽ của nguyên thủ Hoa Kỳ là một hình thức \”lên án\” Trung Quốc. Tại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ bồi thêm khi sử dụng lần thứ hai cụm từ \”virus Trung Hoa\” cũng trên mạng Twitter hôm 17/03/2020.

Lần này, đến lượt truyền thông chính thức tại Bắc Kinh nhập cuộc. Tân Hoa Xã lên án Mỹ sử dụng từ ngữ mang tính \”kỳ thị chủng tộc và bài ngoại để đùn đẩy trách nhiệm của mình sang sân của những quốc gia khác\” trước dịch Covid-19. Cho tới nay, Bắc Kinh chủ trương, do không thể chứng minh một cách khoa học về nguồn gốc của siêu vi chủng mới, nên không thể gọi đó là \”sản phẩm\” Trung Quốc tạo ra.

Tuần trước, một phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Trung Quốc thậm chí còn đi xa hơn nữa, khi nêu lên giả thuyết chính quân đội Mỹ đã đưa virus độc hại này vào Hoa lục. Đương nhiên là quan chức này không đưa ra bất kỳ một chứng cớ nào cho điều đó.

Khẩu chiến Mỹ-Trung quanh virus corona nghe qua có vẻ là những tranh luận vô bổ và thậm chí là ấu trĩ trước khủng hoảng về y tế đã lan rộng ra tới 165 quốc gia hiện nay. Nhưng trên thực tế, đây là một mặt trận mới cho thấy rõ căng thẳng về ngoại giao đã âm ỉ giữa Washington với Bắc Kinh kể từ đầu năm 2017, khi tổng thống Donald Trump bước vào Nhà Trắng.

Tháng 12/2019 khi dịch bệnh vừa bùng lên tại Vũ Hán, rồi lan ra cả tình Hồ Bắc, chính quyền Trump đã cấm người Trung Quốc nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Washington đã tiên phong trong việc điều máy bay đến Hồ Bắc hồi hương các công dân Mỹ khỏi ổ dịch. Điều này đã khiến Bắc Kinh rất phẫn nộ.

Trong suốt thời gian chính quyền của ông Tập Cận Bình tập trung nỗ lực ngăn chặn dịch lây lan và đe dọa trực tiếp đến cả nền kinh tế Trung Quốc, thì Washington vẫn dồn dập tấn công Bắc Kinh, từ nhân quyền, dân chủ, cho đến tham vọng của Trung Quốc tại Biển Đông. Mỹ chỉ nương nhẹ Bắc Kinh về thương mại. Donald Trump từng khẳng định thỏa thuận mậu dịch bán phần Mỹ-Trung không bị virus corona đe dọa.

Dịch Covid-19 chẳng những đã khơi dậy hiềm khích ngoại giao Mỹ-Trung, mà còn đẩy hai cường quốc kinh tế và quân sự hàng đầu thế giới vào một cuộc chạy đua trong lĩnh vực nghiên cứu và khoa học, tìm thuốc \”giải độc\” virus corona. Trong lĩnh vực này, bàn thắng dường như đang nghiêng về phía Hoa Kỳ sau khi Viện Y Tế Quốc Gia thông báo \”thử nghiệm lâm sàng vác-xin có tên gọi mRNA-1273 do các nhà khoa học của Viện cùng với hãng công nghệ sinh học Moderna, bang Massachusetts, bào chế\”.