Mỹ đề xuất ‘chuyển tiếp chính trị’ tại Venezuela để đổi lại dỡ bỏ trừng phạt

31/03/2020

Chính quyền Trump kêu gọi thành lập một chính phủ chuyển tiếp bao gồm phe đối lập và một số thành phần thuộc Đảng Xã hội Chủ nghĩa của Tổng thống Nicolas Maduro tại Venezuela, và lần đầu tiên đề ra khả năng Mỹ sẽ dỡ bỏ dần các lệnh chế tài, kể cả đối với ngành dầu mỏ trọng yếu của nước này.

Vài lúc quốc gia Nam Mỹ đang chịu áp lực kinh tế từ các lệnh trừng phạt của Mỹ, trong khi giá dầu thế giới giảm thấp còn đại dịch Covid-19 lan rộng, Washington ngày 31/3 theo dự kiến sẽ đưa ra một biện pháp nhẹ nhàng hơn nhắm thúc đẩy cho một cuộc bầu cử công bằng trong năm nay nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị tại đây, Reuters dẫn lời các giới chức Mỹ cho biết.

Theo một tài liệu mà hãng thông tấn Anh có được, Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo sẽ loan báo “Khung sườn Chuyển đổi Dân chủ” cho Venezuela, bao gồm chi tiết về “trình tự tháo dỡ” khỏi các lệnh trừng phạt cứng rắn của Hoa Kỳ nếu như ông Maduro và các đồng minh hợp tác.

Tuy nhiên, theo Reuters, sẽ không dễ lôi kéo ông Maduro vào một quá trình hòa giải chính trị. Ông Maduro hiện vẫn đang nắm giữ quyền lực bất chấp những nỗ lực leo thang liên tục của Hoa Kỳ nhằm loại bỏ ông.

Sáng kiến này được đưa ra chưa đầy một tuần sau khi chính phủ Hoa Kỳ thực hiện một cuộc đối đầu gay gắt hơn, buộc tội ông Maduro và hơn một chục cựu quan chức và quan chức đương nhiệm hàng đầu khác của Venezuela với cáo buộc “chủ nghĩa khủng bố ma túy”, điều mà ông Madura bác bỏ là “sai trái” và “kỳ thị”.

Reuters dẫn nguồn tin riêng từ một số giới chức Hoa Kỳ nói việc ông Maduro tiếp tục nắm giữ quyền lực là nỗi thất vọng đối với Tổng thống Donald Trump. Ông Maduro hiện vẫn giữ được sự ủng hộ của quân đội cũng như từ phía Nga, Trung Quốc và Cuba.

Đại diện đặc biệt của Hoa Kỳ tại Venezuela Elliott Abrams nói với Reuters rằng đề xuất của Hoa Kỳ, đã được ông Trump chấp thuận, kêu gọi ông Maduro “lùi bước” và để Quốc hội, do đối lập kiểm soát, “bầu ra một chính phủ chuyển tiếp bao gồm các phe phái chính”, và sau đó giám sát các cuộc bầu cử vào cuối năm 2020.

Tuy nhiên, trong kế hoạch có vẻ dịu giọng của Hoa Kỳ đối với ông Maduro, ông Abrams nói kế hoạch không áp lực buộc ông Maduro phải lưu vong và thậm chí còn đề nghị “có thể tranh cử về mặt lý thuyết”.

Theo các chuyên gia, Venezuela nằm trong số các quốc gia OPEC có nguy cơ bị nhiễm dịch Covid-19 nặng nhất.

Cuối tuần qua, lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido đã đề xuất thành lập một chính phủ khẩn cấp để chống lại dịch bệnh về hô hấp.

Reuters dẫn lời các giới chức Mỹ cho biết kế hoạch của Hoa Kỳ được xây dựng dựa trên nỗ lực của ông Guaido, người đã được Hoa Kỳ và hơn 50 quốc gia khác công nhận là tổng thống hợp pháp của đất nước này, cũng như từ vòng đàm phán thất bại giữa hai bên ở Barbados vào năm ngoái mà chính quyền Trump đã bác bỏ vào thời điểm đó.

Ông Abrams cho biết các biện pháp trừng phạt cá nhân đối với hàng chục quan chức chính phủ Venezuela có thể được dỡ bỏ ngay khi họ từ bỏ chức vụ dưới sự chuyển tiếp.

Các lệnh trừng phạt kinh tế rộng hơn, bao gồm cả với ngành dầu mỏ Venezuela và công ty dầu mỏ nhà nước PDVSA, sẽ chỉ được dỡ bỏ sau khi ông Maduro từ chức và “tất cả các lực lượng an ninh nước ngoài được rút đi”, hàm ý các gián điệp Cuba và một nhóm nhỏ người Nga.

Tuy nhiên, ông Abrams nói rằng đề xuất không có cơ chế thu hồi cáo trạng hình sự đối với ông Maduro và các đồng phạm bị cáo buộc. “Người dân nên thuê luật sư và làm việc với Bộ Tư pháp”, ông nói thêm.

Đồng thời, kế hoạch cũng kêu gọi ân xá và thành lập “Ủy ban Hòa giải và Sự thật”, trong khi cho phép các sĩ quan quân đội, thống đốc và thị trưởng cấp cao được tại vị trong thời kỳ chuyển tiếp, ông Abrams cho biết.

Vẫn theo kế hoạch trên, Tòa án Tối cao và Hội đồng bầu cử quốc gia sẽ được thay thế, các tù nhân chính trị được phóng thích và chấm dứt kiểm duyệt, Reuters dẫn tài liệu của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết.

Ông Guaido cũng sẽ từ chức trong quá trình chuyển tiếp.

Theo ông Abrams, nếu kế hoạch được thông qua, Venezuela có thể nhận đực sự trợ giúp từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế và chính quyền Mỹ cũng sẽ yêu cầu Quốc hội Hoa Kỳ phê duyệt viện trợ.