Người dân yêu cầu giảm giá điện trong thời gian dịch COVID-19

RFA
2020-04-09

Những ngày gần đây trên mạng xã hội xuất hiện kêu gọi chính phủ giảm giá tiền điện cho dân trong thời gian dịch COVID-19 hoành hành.

Từ ngày 31/3 chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 16, yêu cầu thực hiện cách ly toàn xã hội, nhằm hạn chế tình hình dịch bệnh Covid-19 lây lan mạnh mẽ. Cụ thể yêu cầu mọi người dân ở tại nhà, chỉ ra ngoài trong trường hợp thật sự cần thiết như mua lương thực, thực phẩm, thuốc men… Đối với nhiều người đời sống lâu nay đã khó khăn, nay ngày càng khó khăn vì không thể làm ăn buôn bán gì.

Trước tình hình khó khăn này, trên mạng xã hội, nhiều bạn trẻ, Facebooker đồng loạt đưa ra lời kêu gọi chính phủ giảm giá tiền điện cho dân trong thời gian dịch COVID-19 hoành hành.

Cụ thể, mọi người chụp hình với dòng chữ “Đề nghị chính phủ việt nam giảm 50% giá điện giúp nhân dân chống dịch”.

Từ Đà Nẵng, Facebooker Huỳnh Hằng nói với Đài Á Châu Tự Do qua tin nhắn hôm 9 tháng 4 năm 2020:

Tất cả dân Việt Nam đều mong muốn điều đó, chứ không phải chỉ riêng các bạn trẻ, trong giai đoạn hiện nay, mọi thứ đều đình trệ ,mà mức điện luôn ở giá quá cao, nếu giảm được tiền điện hỗ trợ người dân trong mùa dịch này là thiết thực nhất.
-Facebooker Huỳnh Hằng

“Tất cả dân Việt Nam đều mong muốn điều đó, chứ không phải chỉ riêng các bạn trẻ, trong giai đoạn hiện nay, mọi thứ đều đình trệ ,mà mức điện luôn ở giá quá cao, nếu giảm được tiền điện hỗ trợ người dân trong mùa dịch này là thiết thực nhất. Năm 2019 lợi nhuận EVN ở mức 20 ngàn tỷ thì số tiền đó đi về đâu, trong khi không đầu tư và áp đặt giá điện cho người dân?”

Một người dân ở quận Tân Phú, Sài Gòn, nói với Đài Á Châu Tự Do qua tin nhắn hôm 9 tháng 4 năm 2020:

“Những người dân hiểu biết họ khiếu kiện EVN về việc tính tiền kiểu lũy tiến, tính tiền kiểu này người dân khó sống nổi với số tiền bị đội lên, mà mùa dịch này thì bị thất nghiệp lại ở nhà nhiều, phải cần điện nhiều hơn. Họ chỉ biết lên facebook phản ảnh thôi, chứ làm gì được nhà nước, do đảng lảnh đạo chạy theo nhiệm vụ của đảng giao ???”

Kể từ khi Dịch COVID-19 bùng phát trên toàn thế giới, đến nay đã có nhiều nước miễn giảm tiền điện, tiền nước cho người dân như một số nước Châu Âu. Ngay tại Đông Nam Á, Indonesia và Thái Lan cũng đã có động thái tương tự.

Vào ngày 31/3/2020, Tổng thống Indonesia Joko Widodo thông báo miễn phí và giảm giá điện cho các hộ gia đình nghèo nhằm giúp họ đối phó với các cú sốc kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra. Cụ thể, chính phủ sẽ cung cấp điện miễn phí trong ba tháng cho 24 triệu hộ gia đình có mức tiêu thụ điện 450 Kwh/tháng, và giảm 50% giá điện trong 3 tháng cho 7 triệu hộ gia đình khác có mức tiêu thụ điện tới 900 Kwh/tháng.

Thái Lan cũng thông báo giảm giá tiền điện, tiền nước cho dân để đối phó đại dịch COVID-19.

Nhận định với Đài Á Châu Tự Do qua tin nhắn hôm 9 tháng 4 năm 2020 liên quan phong trào này, Facebooker Đinh Văn Hải, cho rằng, hiện nay, đã có nhiều người dân thường vượt qua sợ hãi, dám lên tiếng yêu sách với nhà cầm quyền Việt Nam, anh viết tiếp:

“Yêu cầu nhà cầm quyền giảm giá điện mới chỉ là yêu cầu thăm dò phản ứng của nhà cầm quyền. Đáng lẽ ra yêu cầu đúng và mạnh mẽ hơn là yêu cầu miễn phí tiền điện ít nhất là trong 3 tháng. Bởi vì nguồn điện được tạo ra là từ nguồn tài nguyên chung và từ tiền thuế của toàn dân, chứ không phải nó được tạo ra từ nguồn vốn riêng của bất cứ tổ chức, cá nhân nào.”

Quang cảnh phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2020, diễn ra hôm 31/3/2020. Courtesy: VGP News

Vào ngày 2 tháng 4 năm 2020, chính phủ Việt Nam quyết định một gói hỗ trợ hơn 61.500 tỷ đồng cho khoảng 20 triệu người dân đang gặp khó khăn trong đại dịch COVID-19. Tuy nhiên đến hôm nay, người dân vẫn chưa nhận được một đồng nào, trong khi chi phí sinh hoạt hàng tháng vẫn phải trả mà không có thu nhập.

Chính phủ Hà Nội vào ngày 8/4 ban hành Nghị định 41/2020 gia hạn thời gian nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng, tiền thuê đất đối với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 trị giá lên đến 180.000 tỷ đồng.

Tuy vậy, lãnh đạo một Công ty xuất nhập khẩu, có trụ sở tại quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh, cho Đài Á Châu Tự Do biết hôm 9 tháng 4 năm 2020, rằng vẫn còn nhiều khó khăn:

“Khổ doanh nghiệp, mà mấy ông này không giúp đỡ gì. Đúng ra phải là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ra chỉ thị, vì không xuất khẩu nên phải giảm hay không lãi xuất trong thời gian bao nhiêu… Theo em giảm giá điện cho dân tốt cho người ta, chủ yếu cho người nghèo, những người công nhân ở trong mấy khu nhà trọ, hay cho những người dân không đi làm được… thì giảm tiền điện rất là hay.”

Từ chiều ngày 29 tháng 3, do ảnh hưởng giá thế giới, giá xăng tại Việt Nam giảm rất mạnh, theo quyết định mới nhất của Liên Bộ Công Thương – Tài Chính Việt Nam. Theo đó, giá xăng sinh học E5 giảm 4.100 đồng/lít xuống còn 11.956 đồng/lít; xăng A95 giảm 4.252 đồng/lít xuống còn 12.560 đồng/lít. Trong khi đó dù giá xăng dầu xuống bằng mức giá của năm 2009, giá vé máy bay máy tuyến TP.HCM – Hà Nội tăng 5 lần so với trước đó 1 tháng.

Vì sao giá xăng dầu trên thế giới và tại Việt Nam đều giảm, mà EVN không điều chỉnh giá điện trong khi tại Việt Nam hiện cũng có nhiều nhà máy điện chạy dầu và khí đốt?

Nên giảm tiền điện chứ, ngay mùa dịch này ai cũng ở nhà hết, tự nhiên cái giảm giá xăng thì em thấy nó không hợp lý bằng việc giảm tiền điện, tiền nước.
-Người dân ĐBSCL

Tiến sĩ Ngô Đức Lâm, chuyên gia năng lượng độc lập thuộc Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam; nguyên Phó viện trưởng Viện Năng lượng, khi trao đổi với RFA hôm 9/4/2020 liên quan vấn đề này, cho biết ý kiến của mình:

“Thật ra mà nói, cái này nó xảy ra là tức thời, chứ giá điện thì người ta tính chu kỳ một năm, để biết yêu cầu bao nhiêu thủy điện, bao nhiêu nhiệt điện… Vì người ta tính chu kỳ theo năm, nên nếu bây giờ có dùng nhiều thì phải sang năm, người ta mới tính bù lại được. Chứ không thể tính giá điện hàng ngày. Phương thức vận hành của điện lực bao giờ cũng phải tính trước một năm. Ví dụ cuối năm dự báo, nhưng vì chưa biết nước sẽ về thủy điện bao nhiêu nên người ta chỉ dự báo thôi, sau đó mới chỉnh lại.”

Theo Tiến sĩ Ngô Đức Lâm, do dịch covid-19 và do thế giới tiêu thụ xăng dầu ít, thì tức thời giá xuống. Nhưng theo ông, Việt Nam sử dụng xăng dầu trong sản xuất điện rất ít. Khi đến mùa nắng, bắt đầu thiếu nước… thì mới phải bắt đầu phát điện chạy bằng dầu. Hiện nay Việt Nam vẫn đang sản xuất điện bằng nước, bằng than, rất ít dùng dầu, nên chưa thể giảm giá điện tức thời. Theo ông, chỉ có giá xăng dầu là theo cơ chế thị trường, nửa tháng một lần, nhà nước có điều chỉnh được. Còn giá điện tính hàng năm, chứ không thể tính hàng tháng, hàng ngày.

Tiến sĩ Ngô Đức Lâm cho biết thêm về tỷ lệ sử dụng các nguồn năng lượng trong sản xuất điện của Việt Nam:

“Năm vừa qua, về tỷ lệ nhiệt điện than về sản lượng vẫn chiếm 45%; thủy điện ở khoảng 20%; khí tự nhiên chiếm khoảng 18% và còn lại là năng lượng tái tạo và những thứ khác… cho nên sử dụng dầu thường là vào tháng 6, tháng 7, khi mà hết tất cả các loại kia người ta mới dùng đến, nên tỷ lệ không đáng kể đâu. Bây giờ vẫn dùng khí trong nước nên không bị ảnh hưởng bởi giá quốc tế, thủy điện vẫn dùng thường xuyên dù nước hơi ít, chủ yếu vẫn dùng than. Theo tổng sơ đồ vẫn chiếm 55%, nhưng vừa qua thiếu nên sử dụng khoảng 45%. Và còn có điện năng lượng mặt trời bổ xung khoảng 10%.”

Trả lời Đài Á Châu Tự Do hôm 9 tháng 4 năm 2020, một người dân ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cho biết ý kiến của mình:

“Nên giảm tiền điện chứ, ngay mùa dịch này ai cũng ở nhà hết, tự nhiên cái giảm giá xăng thì em thấy nó không hợp lý bằng việc giảm tiền điện, tiền nước.”

Theo Anh Lương Quang Bảo ở Bình Thuận, việc kêu gọi chính quyền Việt Nam giảm giá điện trong mùa dịch này là thể hiện nguyện vọng của nhân dân. Vì mùa dịch này đang ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế của tất cả các thành phần:

“Họ muốn nhắc lại điều mà chính quyền luôn tuyên truyền là nhà nước của dân do dân và vì dân, qua đợt dịch này, qua những lời kêu gọi của các facebooker chính quyền sẽ lộ rõ bản chất thật sự của nó, cho nhiều tầng lớp nhân dân được rõ, được sáng mắt, sáng lòng.

Anh Lương Quang Bảo cho rằng, vẫn biết những lời kêu gọi khó được chính quyền đáp ứng, nhưng chúng ta nên kêu gọi và dẫn chứng những nước lân cận, những quốc gia lo cho dân, vì dân.