Sao Cục Báo chí lại phạt Báo Phụ Nữ đăng bài về Sun Group?

Diễm Thi, RFA
2020-05-29

\”Cây cầu vàng\” dài 150 mét ở đồi Bà Nà gần Đà Nẵng, chụp vào ngày 31 tháng 7 năm 2018. AFPSao Cục Báo chí lại phạt Báo Phụ Nữ đăng bài về Sun Group?00:00/09:32 

Phạt sai thẩm quyền?

Hôm 28 tháng 5 năm 2020, Cục Báo chí, Bộ Thông tin-Truyền thông ra quyết định xử phạt hành chính báo Phụ nữ TP. HCM 55 triệu đồng, tước giấy phép online 1 tháng.

Theo Cục Báo chí, Báo Phụ nữ TP. HCM đã thông tin sai sự thật trong các bài viết liên quan đến Tập đoàn Sun Group gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Luật sư Đặng Trọng Dũng, từng là một nhà báo, lên tiếng với RFA về việc này:

“Sáng 28/5 tôi đến báo tòa soạn báo Phụ Nữ, lúc đó chưa có bản tin này, chiều mới có. Tôi là một trong những người đầu tiên comment về vấn đề này trên mạng rằng, bài báo được viết vào khoảng tháng 9, tháng 10 mà Sun Group là đối tượng được đề cập đến lại không lên tiếng. Tôi có nói rằng, họ im lặng tức là họ đồng ý với những gì bài báo viết.
Nếu sự việc đụng chạm đến đối tượng nào thì đối tượng đó có thể kiện ra tòa để phân xử, chứ tại sao Cục Báo chí lại làm cái việc xử phạt vi phạm hành chánh như thế?”

Theo văn bản của Cục báo chí, Bộ Thông tin-Truyền thông thì Báo Phụ nữ TP. HCM được xác định đã vi phạm khoản a, điều 5 Nghị định 159/2003/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí.

Nếu sự việc đụng chạm đến đối tượng nào thì đối tượng đó có thể kiện ra tòa để phân xử, chứ tại sao Cục Báo chí lại làm cái việc xử phạt vi phạm hành chánh như thế? – Luật sư Đặng Trọng Dũng

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh cho rằng đây là lần đầu tiên một tờ báo bị cơ quan chủ quản phạt vì đưa thông tin bị cho là sai lệch liên quan đến một tập đoàn kinh tế như vậy. Xưa nay, chỉ những tờ báo viết sai đường lối, chính sách của đảng, tức là đụng chạm vấn đề chính trị, vấn đề của nhà cầm quyền mới bị xử phạt mà thôi. Nếu bị phản ảnh do đưa thông tin sai thì tòa báo phải đính chính, xin lỗi hoặc đưa nhau ra tòa. Ông nói:

“Đây là trường hợp rất lạ kỳ. Giữa báo Phụ Nữ và Sun Group là quan hệ dân sự. Nếu báo Phụ Nữ viết gì đó không đúng về Sun Group thì Sun Group có thể kiện báo Phụ Nữ ra tòa. Đó là một vụ kiện dân sự. Nếu Sun Group thắng, báo Phụ Nữ thua thì lúc đó Bộ Thông tin-Truyền thông mới có quyền xử lý tờ báo.

Bộ Thông tin-Truyền thông làm như vậy tạo ra một nghi ngờ trong dư luận là có vấn đề khuất tất, là Sun Group đã khống chế được, đã điều hành được cả Bộ Thông tin-Truyền thông. Bắt Bộ này phải làm những điều mà Sun Group muốn.”

Dù không hoạt động trong lĩnh vực báo chí nhưng luôn quan sát những diễn biến thời cuộc trong nước, ông Đinh Kim Phúc nêu quan điểm của ông trong việc này:

“Thứ nhất, việc phạt và đình bản Phụ Nữ online thì tôi nghĩ ông Cục trưởng Cục báo chí Bộ Thông tin- Truyền thông cũng không có ‘cơ’ để giải quyết. Tôi thấy nhuốm mùi nhóm lợi ích đang lũng đoạn kinh tế và chính trị Việt Nam trước đại hội 13.

Thứ hai, Bộ Thông tin-Truyền thông không thể dùng quyền lực để phạt vạ và đình bản Phụ Nữ online.

Thứ ba, Thường vụ Thành ủy TP.HCM có ủng bộ quan điểm của báo Phụ Nữ TP. HCM hay không vì tờ báo này là cơ quan ngôn luận của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tại TP.HCM.”

Báo Phụ Nữ lên tiếng

Trong quyết định phạt hành chính, Cục Báo chí yêu cầu Báo Phụ nữ TP. HCM xin lỗi, cải chính theo quy định. Đồng thời, thực hiện quyết định xử phạt đúng thời hạn, nếu không sẽ bị cưỡng chế theo quy định.

Một ngày sau, ngày 29 tháng 5, thay vì xin lỗi, cải chính theo yêu cầu của Cục báo chí, báo Phụ nữ ra báo in với bài viết \”Báo Phụ nữ TP. HCM đã sai phạm những gì?\”.

Một trong những nội dung trong tờ báo in này là Cục Báo chí cho rằng Báo Phụ Nữ TP.HCM viết sai vì các văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND TP. Đà Nẵng, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Vĩnh Phúc đều khẳng định chủ đầu tư chưa có vi phạm pháp luật trong quá trình triển khai dự án.

Báo Phụ Nữ TP.HCM diễn giải rằng, nếu những cơ quan này khẳng định chủ đầu tư không sai thì hàng loạt văn bản sai pháp luật từ những cơ quan này mà Báo Phụ Nữ TP. HCM đã chứng minh, đều đúng?

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh một lần nữa khẳng định đây là việc chưa từng có tiền lệ trong làng báo chí Việt Nam:

“Đây là trường hợp rất đặc biệt. Chính vì Ban biên tập báo Phụ Nữ thấy được điều đó nên họ mạnh dạn viết những bài phản ứng lại Bộ Thông tin- Truyền thông trên báo giấy. Đó là sự kiện rất đặc biệt từ trước tới giờ. Chưa tờ báo nào dám phản ứng lại bộ quản lý báo chí như báo Phụ Nữ đã làm. Đây là việc làm vô tiền khoáng hậu.”

Cũng cần nói thêm là do lượng bạn đọc mua báo in Phụ Nữ TP. HCM sáng 29 tháng 5 tăng đột biến, Ban biên tập phải nối bản 20.000 tờ ngay trong buổi sáng để đáp ứng yêu cầu độc giả.

Ông Đinh Kim Phúc nhận định điều này nói lên được ‘ý đảng lòng dân’. Ông phân tích:

“Thái độ của người dân TP. HCM sau vụ việc này khi đổ xô nhau đi mua bản in của báo Phụ Nữ và báo này phải in thêm 20.000 tờ đã nói lên ý đảng, tức Bộ Thông tin-Truyền thông và lòng dân trong việc những tập đoàn núp bóng một số thế lực hiện nay để tăng trưởng kinh tế nhưng phá hoại môi trường. Người dân thấy sự cấu kết giữa bọn mafia kinh tế và một số quan chức trong chính quyền hiện nay.”

Có thể kiện Cục báo chí?

Ngay sau khi vụ báo Phụ Nữ bị Cục báo chí, Bộ Thông tin-Truyền thông xử phạt, mạng xã hội tràn ngập ý kiến, hình ảnh về việc này. Đa số cho rằng Cục báo chí làm không đúng chức năng của mình, và báo Phụ Nữ TP. HCM nên kiện cơ quan chủ quản nếu tự tin mình không sai. Bài báo in sáng 29 tháng 5 là một bằng chứng vững chắc.

Luật sư Đặng Trọng Dũng nêu cảm nghĩ của mình:

“Sáng nay tôi đi đọc lại bài báo giải trình chi tiết của báo Phụ Nữ thì tôi thấy báo Phụ Nữ là một tờ báo rất có trách nhiệm về vấn đề môi trường và họ giải trình rất hợp lý thành ra tôi có nói là nếu báo tự tin ở những gì

Cái đó là dưới mắt tôi với tư cách là một luật sư. Còn quan điểm của Cục báo chí là dĩ nhiên dưới góc độ của một nhà quản lý. Người ta có thể bị ảnh hưởng bởi những cơ quan khác dưới nhiều hình thức. Để đưa đến quyết định xử phạt hành chánh như thế này thì tôi nghĩ rằng không làm cho báo chí tâm phục khẩu phục đâu!”

Khi ngoài Biển Đông, Trung Quốc đang lăm le xâm phạm chủ quyền, chiếm biển đảo, vi phạm luật pháp quốc tế đặt đất nước trong lò lửa chiến tranh, thì tất cả những việc làm đối với báo Phụ Nữ, tôi nghĩ rằng, đều có bàn tay của Bắc Kinh. – ông Đinh Kim Phúc

Vị luật sư này nói thêm rằng, báo chí ở Việt Nam không phải là báo chí tư nhân, tự do thành ra xử phạt thì họ cũng chấp hành chứ ít khi dám kiện lại việc xử phạt đó.

Còn với ông Đinh Kim Phúc, mọi việc không đơn giản chỉ là xử phạt hành chính một tờ báo, mà đây là một hình thức đấu đá trước đại hội 13:

“Trước thềm đại hội đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 13, tôi nghĩ việc xử lý báo Phụ Nữ TP. HCM và các tập đoàn kinh tế đều phục vụ cho nhóm lợi ích trong cơ cấu nhân sự, cơ cấu chính trị và trong quyết định tương lai vận mệnh Việt Nam.

Khi ngoài Biển Đông, Trung Quốc đang lăm le xâm phạm chủ quyền, chiếm biển đảo, vi phạm luật pháp quốc tế, đặt đất nước trong lò lửa chiến tranh, thì tất cả những việc làm đối với báo Phụ Nữ, tôi nghĩ rằng, đều có bàn tay của Bắc Kinh.”

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nói: “Không đánh đổi môi trường, văn hóa, văn minh xã hội để lấy kinh tế”. Có lẽ vì thế mà báo Phụ Nữ bị phạt do phanh phui những vụ tàn phá môi trường của Sun Group thu hút sự chú ý của người dân. Dư luận cho rằng, nếu tất cả những quy kết báo Phụ Nữ TP. HCM như Cục Báo chí chỉ ra thì tại sao không đình bản báo Phụ nữ online và báo giấy luôn 3 tháng?

RFA gởi emai đến ông Nguyễn Thanh Lâm, Cục trưởng Cục báo chí; ông Nguyễn Văn Hiếu, Cục phó Cục báo chí và cả phòng văn thư của cơ quan này để hỏi về việc ra quyết định xử phạt báo Phụ Nữ, nhưng không nhận được hồi âm.