Tướng Mattis lần đầu lên án ông Trump, xem Tổng thống là mối đe dọa Hiến pháp 

June 3, 2020

(The Atlantic) – Kể từ khi từ chức Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 12 năm 2018 để phản đối chính sách Syria của ông Donald Trump, Tướng Thuỷ quân Lục chiến rất được nhiều người kính trọng và mến mộ Jame Mattis vào thứ Tư lần đầu tiên phá vỡ im lặng, lên án Tổng thống Mỹ chia rẽ quốc gia, tố cáo ông hạ lệnh cho quân đội vi phạm quyền hiến pháp của công dân Mỹ. 

“Tôi đã xem những sự kiện diễn ra trong tuần, giận dữ và kinh ngạc,” Mattis viết. “Những từ ‘Tư pháp Bình đẳng theo Pháp luật’ được khắc trên trán tường Tối cao Pháp viện Mỹ. Đây là chính xác những gì những người biểu tình đang đòi hỏi đúng đắn. Nó là đòi hỏi lành mạnh và thống nhất, đòi hỏi mà tất cả chúng ta có thể theo. Chúng ta không thể bị chia trí bởi một số nhỏ những kẻ vi phạm luật pháp. Các cuộc biểu tình được xác định bởi hàng ngàn người có lương tâm, những người đang nhấn mạnh rằng chúng ta sống theo giá trị của chúng ta, giá trị là một quốc gia và giá trị là con người.” Cựu Bộ trưởng Quốc phòng viết tiếp, “Chúng ta phải phản đối và buộc những người lãnh đạo đang nhạo báng Hiến pháp chúng ta phải chịu trách nhiệm.” 

Trong lá thư ngỏ, Mattis chỉ trích gay gắt Tổng thống đã kích động người dân chống lại lẫn nhau. “Donald Trump là tổng thống đầu tiên trong đời tôi không tìm cách đoàn kết người dân Mỹ, thậm chí cũng chẳng làm bộ thử. Thay vào đó, ông ta tìm cách chia rẽ chúng ta,” Tướng Thuỷ quân Lục chiến viết. “Chúng ta chứng kiến những hậu quả của 3 năm nỗ lực này. Chúng ta chứng kiến những hậu quả của 3 năm không có sự lãnh đạo chín chắn. Chúng ta có thể đoàn kết mà không cần đến ông ta, dựa trên những sức mạnh vốn có trong xã hội dân sự của chúng ta. Điều này sẽ không dễ dàng gì, như những ngày vừa qua cho thấy, nhưng chúng ta nợ việc này đối với các công dân của chúng ta, với những thế hệ trước đã đổ máu bảo vệ lời hứa, và đối với trẻ nhỏ của chúng ta.” 

Ông Mattis chuyển sang so sánh sự tương phản giữa tinh thần đoàn kết của người Mỹ với hệ tư tưởng Nazi. 

Việc ông Mattis bất mãn với ông Trump không có gì bí mật tại Ngũ Giác Đài. Nhưng sau khi từ chức, Mattis công khai cho rằng, sẽ không phù hợp và phản tác dụng khi một tướng hồi hưu, cựu viên chức nội các lại chỉ trích một tổng thống đương nhiệm. Làm như vậy, theo ông, sẽ đe doạ bản chất không liên quan đến chính trị của quân đội. 

Thời kỳ đó bây giờ chắc chắn đã qua. Mattis vào cuối tuần qua đưa ra kết luận, thử nghiệm của người Mỹ bị những hành động của Tổng thống đe doạ trực tiếp. Trong tuyên bố, Mattis nói rõ, phản ứng của Tổng thống đối với việc cảnh sát sát hại George Floyd và các cuộc biểu tình sau đó đã dẫn đến sự lên án công khai này. 

“Khi tôi tham gia quân đội cách đây khoảng 50 năm,” Cựu Bộ trưởng Quốc phòng nói. “Tôi thề ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng, binh sĩ, những người cũng đưa ra lời thề như vậy, lại nhận lệnh vi phạm quyền hiến pháp  của công dân, dưới bất cứ tình huống nào, chỉ để cung cấp một tấm hình cho vị Tổng tư lệnh đắc cử cùng với lãnh đạo quân sự đứng bên cạnh.”

Ông Mattis cũng chỉ trích đương kim Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, và các viên chức cao cấp khác. “Chúng ta phải phản đối bất cử tư duy nào nghĩ về các thành phố của chúng ta là ‘chiến trận’ mà quân nhân tại ngũ của chúng ta được điều động đến để ‘thống trị.’ Tại quê nhà, chúng ta chỉ nên sử dụng quân đội của chúng ta khi được yêu cầu như vậy, trong những dịp rất hiếm hoi, theo các thống đốc tiểu bang. Quân sự hoá phản ứng của chúng ta, như chứng kiến ở Washington D.C, đặt ra xung đột sai trái giữa quân đội và xã hội dân sự. Nó làm xói mòn nền tảng đạo đức nhằm bảo đảm sự gắn bó tin cậy lẫn nhau giữa những nam nữ quân nhân tại ngũ và xã hội họ đang thề bảo vệ, và là nơi họ thuộc về.  Hãy để trật tự công cộng nằm trong tay các lãnh đạo tiểu bang và địa phương, những người am hiểu cộng đồng của họ, và có thể hồi đáp cho họ.”  

Hương Giang (Theo The Atlantic)