05/08/1864: Liên bang miền Bắc thắng Trận Vịnh Mobile
![\"\"](\"http://nghiencuuquocte.org/wp-content/uploads/2020/08/Mobile-Bay.jpg\")
Nguồn: Union scores a victory at the Battle of Mobile Bay, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1864, trong Trận Vịnh Mobile, Đô đốc David Farragut của Liên bang miền Bắc đã lãnh đạo đội tàu của ông vượt qua tuyến phòng thủ của Hợp bang miền Nam tại Mobile, Alabama để phong tỏa một trong những cảng lớn cuối cùng của miền Nam. Thất bại ở Vịnh Mobile là một đòn giáng mạnh vào phe Hợp bang, và đây là chiến thắng đầu tiên trong chuỗi thắng lợi của phe Liên bang giúp Abraham Lincoln đảm bảo tái đắc cử cuối năm đó.
Mobile trở thành một cảng lớn của Hợp bang miền Nam trên Vịnh Mexico sau khi New Orleans, Louisiana thất thủ vào tháng 04/1862. Do lực lượng vượt phong tỏa mang đồ tiếp tế thiết yếu từ Havana, Cuba vào Mobile, Tướng Ulysses S. Grant của Liên bang miền Bắc đã coi việc chiếm được cảng này là ưu tiên hàng đầu sau khi đảm nhận chỉ huy toàn bộ lực lượng Liên bang vào đầu năm 1864.
Đối đầu với lực lượng gồm 17 tàu chiến của Farragut là một hạm đội miền Nam chỉ có bốn tàu, trong đó có tàu C.S.S.Tennessee – được cho là tàu bọc sắt có sức mạnh lớn nhất. Farragut cũng phải đương đầu với hai khẩu đội pháo mạnh của Hợp bang miền Nam bên trong pháo đài Morgan và Gaines. Vào sáng 05/08, lực lượng của Farragut đã tiến vào mép Vịnh Mobile với hai nhánh dẫn đầu bởi bốn tàu bọc sắt, và gặp phải hỏa lực mạnh khiến một trong những tàu sắt một tháp pháo của họ là chiếc U.S.S. Tecumseh lập tức bị đánh chìm.
Phần còn lại của hạm đội trở nên hoảng loạn nhưng Farragut đã trấn an họ rằng: “Damn the torpedoes. Full speed ahead!” (Mặc kệ ngư lôi, tăng tốc hết cỡ!). Dù tính xác thực của câu nói này vẫn bị nghi ngờ, song nó đã trở thành một trong những câu nói nổi tiếng nhất trong lịch sử quân sự Hoa Kỳ.
Hạm đội Liên bang đã nhanh chóng hạ gục các tàu nhỏ của phe Hợp bang, nhưng chiếc Tennessee đã chiến đấu dũng mãnh trong tình thế hết sức bất lợi trước khi bị phá hủy nặng nề và phải đầu hàng. Quân Liên bang miền Bắc đã bao vây pháo đài Morgan và Gaines, và cả hai đã bị chiếm trong vòng hai tuần. Lực lượng Hợp bang vẫn nắm quyền kiểm soát thành phố Mobile, nhưng lực lượng vượt phong tỏa đã không thể sử dụng cảng được nữa.
Trận Vịnh Mobile đã củng cố tinh thần cho miền Bắc. Với việc Grant thất bại ở Petersburg, Virginia và Tướng William T. Sherman không thể chiếm được Atlanta, Georgia, việc chiếm vịnh Mobile đã trở thành chiến thắng đầu tiên trong chuỗi thắng lợi của Liên bang miền Bắc kéo dài tới cuộc bầu cử mùa thu.