Vì sao Tổng thống Mỹ lại phải ân xá cho gà tây?

November 18, 2020

Dù lễ ân xá gà tây bị nhiều người chỉ trích là “ngớ ngẩn”, các đời tổng thống vẫn thực hiện truyền thống này hàng năm từ khi ông Bush chính thức hóa ngày lễ vào năm 1989.

Truyền thống lâu đời của Tổng thống Mỹ

Theo nghi chép của Hiệp Hội Gà tây quốc gia, những chú gà tây được đưa đến cho gia đình Tổng thống Mỹ từ năm 1947. Buổi lễ ân xá gà tây được thực hiện từ thời Tổng thống Harry Truman. Ông Truman là người đầu tiên nhận gà tây từ hiệp hội nhưng ông đã không thả những chú gà tây này. Washington Post dẫn nhiều tài liệu cho thấy ông Truman thừa nhận đã ăn số gà được tặng.

Sự kiện trên gắn liền với một chiến dịch gây tranh cãi của chính quyền Truman. Nhằm dự trữ thực phẩm cho các gói viện trợ nước ngoài, cựu tổng thống Truman khởi động chiến dịch “Thứ Ba không thịt” và “Thứ Năm không gia cầm” từ mùa thu năm 1947. Người dân tức giận trước những quy định vô lý, và các chiến dịch trên nhanh chóng bị dẹp bỏ. Tuy nhiên, lễ Trình diện Gà tây Quốc gia vẫn được tổ chức đến hôm nay.

Người kế nhiệm ông Truman, cựu tổng thống Dwight Eisenhower, đã ăn số gà tây được tặng trong cả hai nhiệm kỳ, theo thư viện tổng thống Eisenhower. Người đầu tiên “tha bổng” cho lũ gà là cựu tổng thống John F. Kennedy. Ngày 18/11/1963, chỉ 4 ngày trước khi bị ám sát, ông Kennedy được tặng một con gà đeo biển “Chúc ngon miệng, ngài tổng thống” từ Liên đoàn Gà tây Quốc gia. Tuy nhiên, ông đã trả con vật cho nông trại.

Người đầu tiên sử dụng cụm từ “ân xá gà tây” là cựu tổng thống Ronald Reagan. Từ năm 1982, ông Reagan bắt đầu gửi số gà được tặng đến nông trại hoặc sở thú, và con gà được trình diện năm 1987 có tên Charlie cũng chuẩn bị sống phần đời còn lại ở một sở thú. Thời điểm này, Tổng thống Reagan đang đối mặt hàng loạt câu hỏi xung quanh vụ bê bối Iran – Contra, khi nhiều quan chức dính cáo buộc bán vũ khí cho Iran, quốc gia đang chịu lệnh cấm vận. Dân chúng phẫn nộ muốn biết liệu ông Reagan có ân xá cho cựu Trung úy hải quân Oliver North, sĩ quan phụ trách việc điều phối bán vũ khí và chuyển tiền cho Iran, hay không. Đáp lại, tổng thống quyết định ân xá cho gà Charlie.

Trong năm cuối nhiệm kỳ thứ hai (năm 1988), ông Reagan không ân xá cho con gà tây được tặng. Tuy nhiên, người kế nhiệm ông là cựu tổng thống George H. W. Bush (tức Bush “cha”) chính thức hóa lễ ân xá gà tây vào năm 1989. Sự kiện này trở thành một truyền thống được thực hiện hàng năm tại nhà Trắng cho đến nay.

Theo CNN, số gà tây được trình diện cho tổng thống được nuôi cùng bầy với những con dùng để giết thịt. Khoảng 50-80 con “thích nghi tốt” với đám đông, tiếng ồn và đèn flash máy ảnh sẽ được Liên đoàn Gà tây Quốc gia chọn lựa. Sau đó, danh sách rút xuống còn hai “ứng cử viên”, và chúng sẽ được học sinh hoặc quan chức Nhà Trắng đặt tên.

Trong nhiều năm, những con gà được ân xá sống phần đời còn lại ở nông trại Frying Pan, bang Virginia. Từ năm 2005-2009, chúng trở thành con vật danh dự trong lễ diễu hành mừng lễ Tạ ơn tại công viên Disneyland ở bang California, hoặc Disney World ở bang Florida.

Vì được nuôi để giết thịt, những con gà tây thoát khỏi bàn tiệc của tổng thống cũng không sống được lâu vì chế độ ăn dồi dào khiến chúng trở nên quá béo. Nhiều tổ chức bảo vệ động vật đã lên tiếng phản đối “truyền thống ngớ ngẩn” của chính trường Mỹ, theo Washington Post. Tổ chức PETA cho rằng sự kiện này “lạc hậu” và thể hiện sự “coi nhẹ việc tàn sát 45 triệu con chim thuộc giống loài thông minh và hiền lành này”.

Tổng thống Donald Trump ân xá cho gà tây.

Trong sự kiện “tha mạng” cho gà tây nhân dịp lễ Tạ ơn 2018, Tổng thống Donald Trump đùa về kết quả bầu cử giữa kỳ vừa qua và nói móc đảng Dân chủ. “Mặc dù Peas và Carrots (tên hai con gà tây) đều được tổng thống tha bổng, tôi đã cảnh báo với chúng rằng các Hạ nghị sĩ Dân chủ có thể sẽ ra trát đòi chúng hầu tòa”, ông đùa. Peas và Carrots sẽ được “sống những ngày tháng tiếp theo” tại khuôn viên trường đại học Virginia Tech, nơi đang giảng dạy chương trình khoa học gia cầm.

“Vào dịp này trong năm, chúng ta nghĩ về những phước lành trong cuộc sống. Cảm ơn các bạn đã đến đây. Lễ Tạ ơn là truyền thống tuyệt vời của Mỹ và ngày nay chúng ta tiếp tục một truyền thống rất đặc biệt nữa khi con gà tây may mắn được ân xá”, CNN dẫn lời Tổng thống Trump.

Theo Khoa học