Hoa Kỳ giám sát các đập thủy điện của Trung Quốc ở sông Mekong
![\"Hoa](\"https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/chinese-dams-under-us-scrutiny-in-mekong-rivalry-12142020074235.html/@@images/0e7f7456-0f2f-4f1a-9ff4-cf0225a23e82.jpeg\")
Ảnhminh hoạ. Hình chụp đoạn sông Mekong ở miền Đông Bắc Thái Lan, ngày 31/10/2019.AFP
Hoa Kỳ tài trợ cho một dự án sử dụng vệ tinh để theo dõi và công bố mực nước tại các đập thủy điện của Trung Quốc trên sông Mekong. Dự án được bắt đầu từ ngày 15/12/2020. Reuters trích thông tin theo nguồn từ Trung tâm Stimson, trụ sở ở Washington, phổ biến vào ngày 14/12.
Cụ thể, dự án có tên Theo dõi Đập nước sông Mekong (The Mekong Dam Monitor), do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ một phần kinh phí, sẽ sử dụng dữ liệu từ các vệ tinh trên không trung để theo dõi các đập nước ở Trung Quốc và ở những quốc gia khác tại lưu vực sông Mekong.
Qua dự án này, một chỉ số “độ ẩm bề mặt” sẽ cho thấy phần nào của lưu vực sông Mekong ẩm ướt hơn hoặc phần nào bị khô hạn hơn bình thường, đồng thời hiển thị về sự chỉ dẫn mức độ ảnh hưởng của dòng chảy tự nhiên do những con đập gây ra.
Ông Brian Eyler, thuộc Trung tâm Stimson cho biết hệ thống giám sát cho thấy bằng chứng 11 con đập của Trung Quốc trên dòng chính sông Mekong được sắp xếp và vận hành một cách tinh vi nhằm tối đa hóa sản lượng thủy điện để cung cấp cho các tỉnh mạn Đông của nước này, mà không cần xem xét đến tác động ở vùng hạ lưu sông Mekong.
Reuters cho biết Bắc Kinh lên tiếng bác bỏ nghiên cứu của Mỹ, nói rằng các con đập của Trung Quốc đã tích nước và gây bất lợi cho những quốc gia ở hạ nguồn sông Mekong, nơi có khoảng 60 triệu người đang sinh sống nhờ vào đánh bắt cá và canh tác nông nghiệp.
Viện Kỹ thuật Tái tạo năng lượng Trung Quốc, do Bắc Kinh hậu thuẫn, vào ngày 14/12 tuyên bố rằng Hoa Kỳ đã không thể cung cấp bằng chứng xác đáng xuyên suốt. Thay vào đó, những lợi ích tích cực của thủy điện thượng nguồn sông Lan Thương (theo cách gọi tên sông Mekong của Trung Quốc) đối với các nước láng giềng ở hạ lưu là rõ ràng và hiển nhiên. Đồng thời cho biết thêm rằng nước được tích trữ trong các hồ chứa trong mùa lũ đã giúp ngăn ngừa lũ lụt và hạn hán ở hạ lưu.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân, trong cuộc họp báo hôm thứ Hai, ngày 14/12, cho biết Trung Quốc và các nước lưu vực sông Mekong trong những năm gần đây đã vượt qua \”sự chỉ trích và can thiệp\” từ bên ngoài để thúc đẩy hợp tác về nguồn nước.
Ông Uông Văn Bân nhấn mạnh rằng Trung Quốc hoan nghênh những lời khuyên mang tính xây dựng về nguồn nước, nhưng phản đối “hành động khiêu khích ác ý”.
Trung Quốc, hồi đầu năm 2020, đã đồng ý chia sẻ dữ liệu nước với Ủy hội sông Mekong (MRC) để cùng Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam để tìm kiến thông tin cho việc lập kế hoạch tốt thơn.
Liên quan vấn đề sông Mekong, Trung Quốc và Hoa Kỳ đều có sự hợp tác với các nước lưu vực sông Mekong, bao gồm Hợp tác Langcang-Mekong (Lan Thương – Mekong), có trụ sở ở Bắc Kinh và Quan hệ Đối tác Hoa Kỳ-Mekong.
