Sự cố Olympic làm tăng sức ép với Tổng thống Lukashenko

Vận động viên Krystina Timanovskaya: \”Thật nguy hiểm cho tôi ở Belarus\”

Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) cho biết họ đã trừng phạt hai huấn luyện viên người Belarus vì cản trở vận động viên Krystsina Tsimanouskaya.

IOC nói hai người này đã bị thu hồi giấy tờ tham dự Olympic và bị đưa ra khỏi Làng vận động viên.

Huấn luyện viên trưởng môn điền kinh Yuri Moisevich và quan chức của đội Artur Shumak đã được yêu cầu rời khỏi Làng Olympic, IOC cho biết, vài ngày sau khi hai người này yêu cầu Tsimanouskaya đóng gói hành lý và ra sân bay.

Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với Reuters tại Warsaw hôm thứ Năm, vận động viên này cho biết hai quan chức đã nói với cô rằng lệnh đuổi cô đến từ \”cấp cao\” ở Belarus.

Trong một câu chuyện gợi nhớ đến những cuộc đào tẩu trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Tsimanouskaya đã từ chối lên chuyến bay về nước và tìm kiếm sự bảo vệ của cảnh sát Nhật Bản.

Sau đó, cô xin tị nạn ở Ba Lan, và đã đoàn tụ với chồng hôm thứ Năm.

Chồng cô, Arseni Zdanevich, đã bỏ trốn khỏi Belarus trong tuần này ngay sau khi vợ nói rằng cô sẽ không trở lại. Ba Lan cũng đã cấp thị thực cho ông.

Vụ việc của vận động viên 24 tuổi này có nguy cơ cô lập thêm Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, người đang chịu các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Tsimanouskaya cho biết cô quyết định đào tẩu khi đang được đưa ra sân bay Tokyo vì bà cô nói với cô rằng việc trở về Belarus là không an toàn.

Ủy ban Olympic Quốc gia Belarus (NOC) và các huấn luyện viên thì nói họ đã rút Tsimanouskaya khỏi Tokyo theo lời khuyên của các bác sĩ về trạng thái tâm lý và cảm xúc của cô.

IOC đã cấm Lukashenko và con trai Viktor tham dự Thế vận hội vào tháng 12.

Vào tháng Ba, IOC đã từ chối công nhận tính hợp pháp sau khi ông Viktor được bầu làm chủ tịch ủy ban Olympic của Belarus.

Nhiều nhà hoạt động của Belarus đã chạy sang Ba Lan để tránh cuộc đàn áp tàn bạo của Tổng thống Alexander Lukashenko.

Giám đốc chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu Josep Borrell đã tweet rằng ông \”yên tâm khi thấy rằng vận động viên Krystsina Tsimanouskaya đã đến Ba Lan an toàn.\”

Ông bày tỏ: \”Tuy nhiên, lại thêm một người Belarus đã bị buộc phải chạy trốn khỏi đất nước của mình do các hành động của chế độ Lukashenko.\”

Quốc tế quan tâm chính phủ độc đoán của Belarus

Các sự kiện ở Olympic đã làm quốc tế chú ý hơn đến chính phủ độc đoán của Belarus.

Trong một dấu hiệu cho thấy nhà chức trách sẵn sàng bịt miệng những người chỉ trích, Belarus đã buộc một máy bay chở khách chuyển hướng đến thủ đô Minsk vào tháng 5 và bắt giữ một nhà báo bất đồng chính kiến Roman Protasevich trên máy bay.

Vào ngày vận động viên Krystsina Tsimanouskaya nhận được thị thực Ba Lan, một sự kiện ở Ukraine đã gây sốc.

Vitaly Shishov, người điều hành một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Ukraine chuyên giúp đỡ những người Belarus lưu vong, đã mất tích sau khi rời nhà để chạy bộ buổi sáng ở thủ đô Kyiv.

Sáng hôm sau, người ta tìm thấy ông treo cổ trên cây trong khu rừng gần đó.

Bạn bè nói mặt ông bầm dập, mũi gãy. Cảnh sát Ukraine đã để ngỏ khả năng rằng cái chết của ông có thể là một \”vụ giết người được che giấu như một vụ tự sát\”.

Hoa Kỳ \”sát cánh cùng người dân Belarus trong hành trình tìm kiếm dân chủ và nhân quyền toàn dân.\”

Trên đây là đoạn tweet của Tổng thống Mỹ Joe Biden sau cuộc gặp vào thứ Tư 28/7 với nhà lãnh đạo dân chủ Belarus Svetlana Tsikhanouskaya.

Svetlana Tsikhanouskaya được hầu hết các nhà quan sát coi là người chiến thắng thực sự trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 8 năm ngoái.

Bà Tsikhanouskaya rất hài lòng với cuộc gặp Biden, mô tả là \”một dấu hiệu mạnh mẽ của tình đoàn kết với hàng triệu người Belarus không sợ hãi, những người đang đấu tranh hòa bình cho tự do của họ.\”

Sviatlana Tsikhanouskaya đã sống lưu vong trong gần một năm qua.

Bà đã trốn khỏi Belarus vào tháng Tám năm ngoái sau khi bị giam giữ sau cuộc bầu cử tổng thống.

Những lời kêu gọi phương Tây có lập trường cứng rắn hơn đối với Belarus chắc sẽ càng lan rộng.

Các biện pháp trừng phạt hạn chế mà EU áp đặt sau vụ máy bay Ryanair bị ép chuyển hướng hồi tháng Năm đã không thay đổi lập trường của chế độ.

Từng là chủ của một trang trại tập thể, Lukashenko đã cai trị Belarus trong gần ba thập niên, có được sự ổn định nhờ sự đàn áp và dầu giá rẻ của Nga.

Điều quan trọng, sự ủng hộ của Moscow chưa lung lay.