Các cuộc trấn áp của TQ ảnh hưởng thế nào đến hoạt động kinh doanh

• Peter Hoskins
• Phóng viên Kinh doanh

8 giờ trước

Hầu như không ngày nào trôi qua trong những tháng gần đây mà không có tin về một cuộc trấn áp mới lên ngành này hay ngành khác của nền kinh tế Trung Quốc.

Hàng loạt thông báo về các quy định mới cứng rắn, và việc thực thi nghiêm ngặt các quy tắc hiện hành đã nhắm vào nhiều công ty lớn nhất của Trung Quốc.

Như chúng tôi giải thích trong phần đầu của loạt bài này về những phát triển gần đây ở Trung Quốc, những biện pháp này là một phần trong sáng kiến chính sách trọng tâm của Chủ tịch Tập Cận Bình, được gọi là \”thịnh vượng chung\”.

Cụm từ này không mới ở Trung Quốc. Nó đã xuất hiện từ những năm 1950, được sử dụng bởi người sáng lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Mao Trạch Đông.

Việc sử dụng thuật ngữ này leo thang mạnh mẽ khi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) kỷ niệm 100 năm thành lập. Điều này được cho là một tín hiệu cho thấy \’thịnh vượng chung\’ hiện là trọng tâm trong chính sách của chính phủ.

Chìa khóa của các chính sách thịnh vượng chung là nỗ lực thu hẹp khoảng cách giữa người giàu nhất và nghèo nhất Trung Quốc.

Chênh lệch giàu nghèo là một vấn đề mà một số người cho rằng vừa gây nguy hiểm cho sự trỗi dậy của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này, vừa gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với ĐCS Trung Quốc.

Một số người cho rằng những biện pháp mới là một cách để kiềm chế các ông chủ tỷ phú của các công ty lớn nhất Trung Quốc. Để thay vào đó, khách hàng và người lao động có tiếng nói hơn về cách các công ty này vận hành và phân phối thu nhập.

\’Hành động địa phương – tác động toàn cầu\’

Cùng với việc tăng cường luận điệu nói trên, trong những tháng gần đây, Bắc Kinh cũng thực hiện các cuộc đàn áp nhắm vào hàng loạt ngành kinh doanh tăng trưởng nhanh trong nước.

Mọi thứ từ đại lý bảo hiểm, công ty dạy thêm, phát triển bất động sản và thậm chí cả các công ty có kế hoạch bán cổ phần ở Mỹ đều bị giám sát gắt gao.

Đặc biệt, ngành công nghệ đã hứng chịu hàng loạt cuộc tấn công, bao gồm đàn áp các công ty thương mại điện tử, dịch vụ tài chính trực tuyến, nền tảng truyền thông xã hội, công ty trò chơi, nhà cung cấp điện toán đám mây, ứng dụng gọi xe, công cụ khai thác và trao đổi tiền điện tử.

Tất nhiên, những động thái này có tác động lớn đến cả nền kinh tế và xã hội của Trung Quốc, và các tác động cũng đang được cảm nhận trên khắp thế giới.

Trung Quốc từ lâu đã được coi là công xưởng của thế giới, đồng thời là động cơ chính trong sự tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Giờ đây, sự bất định xung quanh quy định kinh doanh ở Trung Quốc đang khiến các công ty nước ngoài khó đưa ra quyết định về các khoản đầu tư tiềm năng.

Mặc dù có một cách nhìn khác là: Tuy sẽ có một số biến động ngắn hạn khi các quy tắc mới được thực thi, nhưng khung pháp lý được chỉnh sửa sẽ giúp loại bỏ sự không chắc chắn trong dài hạn. Có lẽ, đó là cách nhìn nhận của chính phủ Trung Quốc.

Đập tan Ant hùng mạnh

Ngay cả trước khi việc ông Tập tìm cách định hình lại nền kinh tế Trung Quốc bằng các chính sách thịnh vượng chung đã rõ như ban ngày, Bắc Kinh vẫn gây ra một cú sốc và màn trình diễn đáng kinh ngạc về \’hỏa lực\’ của mình.

Cách đây chưa đầy một năm, Jack Ma, tỷ phú sáng lập Alibaba, người nổi tiếng với những lần xuất hiện đình đám tại các sự kiện hoành tráng, khi đó đang chuẩn bị ra mắt thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới.

Đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Ant Group, chi nhánh tài chính của Alibaba và là chủ sở hữu nền tảng thanh toán kỹ thuật số lớn nhất Trung Quốc Alipay, đã thu về 34,4 tỷ đôla

Đáng lẽ ông Mã đã trở thành người giàu nhất châu Á, nhưng sau đó ông đã có một bài phát biểu gây tranh cãi chỉ trích hệ thống tài chính của Trung Quốc.

Trong vòng vài ngày sau bài phát biểu, việc bán cổ phần đã bị hủy bỏ và người ta không thấy ông Ma xuất hiện trước công chúng cho đến tháng Giêng năm sau.

Kể từ đó, Alibaba đã bị phạt kỷ lục 2,8 tỷ đôla sau khi một cuộc điều tra phát hiện công ty này đã lạm dụng vị thế thị trường của mình trong nhiều năm. Ant cũng đã công bố một kế hoạch tái cơ cấu mạnh mẽ cho hoạt động kinh doanh của mình.

Liệu tập phim này có là một phần trong sáng kiến thịnh vượng chung hay không, chúng ta có thể để câu hỏi này cho các nhà sử học trong tương lai.

Những gì chúng ta có thể nói chắc chắn là cú ngã ngoạn mục của ông Mã sau khi được ân sủng và hành động chống lại đế chế kinh doanh rộng lớn của ông đã đóng vai trò là một màn mở đầu mạnh mẽ cho vở kịch hiện đang thâm nhập vào mọi ngóc ngách của nền kinh tế Trung Quốc.

Tháp nợ rung chuyển

China Evergrande Group là một công ty lớn khác đã nhận thấy số phận của mình gắn liền với các chính sách thịnh vượng chung.

Hoạt động kinh doanh cốt lõi của công ty này là phát triển bất động sản nhưng cũng có lợi nhuận trong lĩnh vực quản lý tài sản, ô tô điện và sản xuất đồ ăn, đồ uống, China Evergrande Group thậm chí còn sở hữu một trong những đội bóng lớn nhất Trung Quốc – Quảng Châu FC.

China Evergrande Group được điều hành bởi tỷ phú Hứa Gia Ấn, người không giống như Jack Ma, đã thực sự trở thành người giàu nhất châu Á trong thời gian ngắn – vào năm 2017, theo Forbes.

Trong những tuần gần đây, cuộc khủng hoảng nợ nhấn chìm Evergrande đã làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu.

Trên con đường trở thành một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc, công ty đã gánh khoản nợ hơn 300 tỷ đôla.

Bắc Kinh hiện coi các công ty bất động sản mắc nợ nhiều là mối đe dọa đối với nền kinh tế. Vì vậy Evergrande chính xác là loại công ty mà Bắc Kinh nghĩ đến khi đưa ra các biện pháp cắt giảm vay nợ trong lĩnh vực này.

Hiện tại, không có đủ nguồn vốn vay mới, công ty đang phải vật lộn để trả các khoản nợ hiện có.

Theo học thuyết thịnh vượng chung, giới chức dường như có nhiều khả năng giúp khách hàng của Evergrande hơn là bản thân công ty và các chủ nợ khác của nó, như chủ sở hữu trái phiếu và ngân hàng.

Quan điểm này được ủng hộ chỉ trong tuần này khi ngân hàng trung ương Trung Quốc, không đề cập trực tiếp đến Evergrande, tuyên bố sẽ bảo vệ người tiêu dùng tiếp xúc với thị trường nhà ở.

Tất cả các việc này khiến thị trường tài chính thêm đau đầu, trong khi Evergrande đã chứng kiến hơn 80% giá trị thị trường chứng khoán bị xóa sổ chỉ trong sáu tháng qua.

Trận đánh lớn vào làng game

Vào đầu tháng Tám, một kênh truyền thông nhà nước Trung Quốc gọi trò chơi trực tuyến là \”thuốc phiện tinh thần\”, nó được coi như cảnh báo nguy hiểm.

Tin này khiến cổ phiếu của các công ty game như Tencent và NetEase giảm mạnh khi ngành này chuẩn bị đương đầu với những quy định khắc nghiệt mới.

Không có gì đáng ngạc nhiên, vào cuối tháng đó, giới chức đã tiết lộ kế hoạch tiếp tục kiểm soát các game thủ trẻ của Trung Quốc và áp đặt các quy định chặt chẽ hơn đối với các nền tảng trò chơi.

Người dưới 18 tuổi chỉ được phép chơi một tiếng thứ Sáu, cuối tuần và ngày lễ; trong khoảng thời gian từ 8 – 9 giờ tối.

Các quy định mới có nghĩa là việc ngăn chặn trẻ em vi phạm các quy tắc là tùy thuộc vào các công ty games, trong khi giới chức cho biết họ sẽ tăng cường giám sát các công ty để đảm bảo các quy định này được thực thi.

Trong khi tất cả những điều này nghe có vẻ như chính phủ Trung Quốc sắp hết sạch các doanh nghiệp để áp dụng các quy định mới, thì Bắc Kinh vừa ra tín hiệu rằng các cuộc đàn áp sẽ tiếp tục trong nhiều năm tới.

Mới tháng trước, Bắc Kinh công bố một kế hoạch 10 điểm mục tiêu, kéo dài đến cuối năm 2025, vạch ra những quy định chặt chẽ hơn đối với phần lớn nền kinh tế.

Điều vẫn chưa rõ ràng là những quy tắc mới này, cùng việc thực thi nghiêm ngặt hơn những quy định hiện hành sẽ định hình lại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới một cách triệt để như thế nào.

Kết quả của những việc này có khả năng gây ảnh hưởng lớn đến tất cả chúng ta, cho dù chúng ta có sống ở Trung Quốc hay không.

Đây là phần thứ hai trong loạt ba phần về vai trò đang thay đổi của Trung Quốc trên thế giới.

Phần ba sẽ khám phá những tác động toàn cầu của việc Bắc Kinh chuyển đổi cách thức hoạt động của các doanh nghiệp trong nước.