Covid: Nợ ngân sách Anh vượt 100% GDP, nhân công thiếu, giá năng lượng tăng

6 tháng 10 2021

Đảng Bảo thủ cầm quyền đang họp thường niên ở Manchester trong lúc con số nợ công sau 18 tháng chống dịch Covid đã bằng 106% GDP của Anh Quốc.

Cùng lúc, bức tranh kinh tế trước mắt của nước này còn rất nhiều thách thức.

Thủ tướng Anh, ông Boris Johnson khẳng định mạnh mẽ hôm 05/10/2021, rằng chính phủ sẽ giải quyết các vấn đề như chuỗi cung ứng và thị trường việc làm thiếu nhân công.

Tuy thế, chi tiêu công của Anh gặp sức ép mạnh sau gần hai năm trợ cấp chống dịch Covid.

Bộ trưởng tài chính Rishi Sunak nói với các thành viên của đảng Bảo thủ trong ngày họp thứ nhì ở trung tâm hội nghị Manchester rằng chính phủ \”sẽ phải có trách nhiệm kiểm soát tài chính\”.

Trong khi đảng cầm quyền họp để hoạch định chiến lược thoát ra khỏi đại dịch Covid, một loạt câu hỏi cho kinh tế Anh được đài BBC đặt cho thủ tướng Johnson.

Trả lời BBC News cùng ngày thứ Ba, ông Johnson khẳng định ông không quá lo ngại về \”việc làm và giá cả tăng cao ở Anh\”.

Ông tin rằng chuỗi cung ứng sẽ \”tự giải quyết vấn đề của mình\”.

Tuy vậy, ông thừa nhận rằng kinh tế Anh \”gặp nhiều sức ép, cản trở\” trong quá trình phục hồi hậu Covid.

Thiếu tài xế và nhân công, thừa nợ?

Ngay khi đảng cầm quyền tại Anh bước vào họp hội nghị thường niên, tin tức cho hay tình trạng chuỗi cung ứng bị đứt quãng trong ngành xăng dầu mấy tuần qua vì thiếu tài xế vẫn tiếp tục.

Chừng 20% các trạm xăng ở toàn vùng Đông Nam – khu vực kinh tế lớn nhất Anh, bao gồm thủ đô London – vẫn không có xăng và dầu diesel để bán.

Chính phủ Anh tung ra chế độ visa đặc biệt để thu hút 4700 tài xế xe tải từ EU để chuyển xăng dầu từ các tổng kho về trạm bán lẻ.

Nhưng như chính ông Johnson thừa nhận ở Manchester, tới 05/10 chỉ có 127 tài xế nước ngoài đồng ý nộp đơn xin visa sang Anh làm việc.

Báo The Times còn đưa ra con số tệ hại hơn lời ông thủ tướng: cả thẩy chỉ có đúng 27 tài xế từ EU xin visa sang Anh làm việc những ngày qua.

Chính phủ Anh cuối tuần qua đã ra lệnh cho một số tài xế của quân đội sẵn sàng \”trợ chiến\” cho ngành xăng dầu.

Nhưng các nỗ lực \”nhỏ giọt\” này có thể khó bù được con số tài xế xe tải chở hàng hạng nặng, gồm xe bồn xăng dầu mà ngành giao thông vận tải Anh đang thiếu là 100 nghìn.

Viễn cảnh thiếu xe dẫn tới thiếu hàng khiến nhiều tờ báo cho rằng dân Anh sẽ gặp cảnh không mua được một số loạt thực phẩm cho mùa Giáng Sinh năm nay.

Thị trường lao động Anh cũng mất cân bằng nghiêm trọng sau Brexit và đại dịch Covid.

Có tới trên 1 triệu chỗ làm đang trống mà không có nhân công ghi danh nhận việc.

Các ngành y tế, chăm sóc sức khoẻ, nhà dưỡng lão, giao thông vận tải…thiếu nhân công trầm trọng nhất.

Giá năng lượng như khí đốt, xăng dầu, điện ở Anh đều tăng và nhiều công ty cung ứng điện và gas đã phá sản.

Chính phủ của thủ tướng Johnson sau khi chấm dứt chương trình trợ cấp giữ việc làm (furlough) cho gần 10 triệu người lao động suốt 18 tháng qua, đã tung ra 500 triệu bảng trợ giúp tiếp cho các hộ nghèo.

Theo chính phủ thì các hộ gia đình thiếu tiền ăn, tiền sưởi, điện nước và chi tiêu thiết yếu cần nộp đơn lên chính quyền địa phương (local councils) để xin trợ cấp, nhất là khi trời chuyển sang mùa đông.

Thách thức lâu dài nhất cho chính phủ tới đây là làm sao giảm khoản nợ đã lên tới 2,224 nghìn tỷ bảng Anh, bằng 106% GDP.

Nợ của chính phủ Anh cao hơn mức trung bình của chính phủ các nước EU chừng 13,1%.