Thượng Đỉnh Đông Á: Mỹ cam kết sát cánh cùng đối tác bảo vệ tự do hàng hải
Đăng ngày: 28/10/2021
Trọng Nghĩa
Trong cuộc họp trực tuyến ngày hôm qua 27/10/2021 của các lãnh đạo trong khối Thượng Đỉnh Đông Á EAS (East Asian Summit), có sự tham dự của thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, tổng thống Mỹ Joe Biden nhắc lại cam kết cùng với các đối tác trong khu vực bảo vệ tự do trên biển và dân chủ.
Trong một bản thông cáo báo chí, Nhà Trắng cho biết là tổng thống Mỹ đã nhắc rằng Hoa Kỳ luôn luôn gắn bó với “trật tự dựa trên luật pháp quốc tế” đồng thời bày tỏ thái độ “quan ngại trước các mối đe dọa trật tự đó”. Ông Joe Biden cũng nói rõ là nước Mỹ \”sẽ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác để hậu thuẫn cho dân chủ, nhân quyền, pháp quyền và quyền tự do hàng hải”.
Thông điệp của tổng thống được cho là nhắm vào các hành động của Trung Quốc trong khu vực, đặc biệt là tại Biển Đông, nơi Bắc Kinh không ngần ngại dùng biện pháp mạnh để áp đặt đòi hỏi chủ quyền của họ trên gần như toàn bộ vùng biển, bất chấp phản đối của các láng giềng Đông Nam Á như Việt Nam, Philippines hay Malaysia.
Hoa Kỳ đã công khai ủng hộ các nước Đông Nam Á trong hồ sơ Biển Đông, thường xuyên cho chiến hạm tiến hành các chiến dịch nhằm bảo vệ quyền tự do hàng hải trong vùng.
Theo hãng tin Nhật Bản Kyodo, tại hội nghị, thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cũng nêu lên vấn đề Biển Đông. Phát biểu với báo chí sau hội nghị trực tuyến, ông Kishida cho biết là ông đã chuyển đến các lãnh đạo khác “lập trường kiên định” của Nhật Bản về an ninh trên Biển Đông và biển Hoa Đông.
Đại diện Bắc Kinh tham gia Thượng Đỉnh Đông Á, thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã biện minh cho các hành động của Trung Quốc. Hãng tin Kyodo, trích dẫn Tân Hoa Xã cho biết là phát biểu với hội nghị vào hôm qua, ông Lý Khắc Cường đã khẳng định rằng nhờ nỗ lực chung của Trung Quốc và các nước ASEAN, “tình hình ở Biển Đông nhìn chung đã duy trì được sự ổn định, và chưa bao giờ có vấn đề gì xảy ra đối với tự do hàng hải và hàng không”
Ngoài vấn đề an ninh hàng hải, trong phát biểu hôm qua tại Thượng Đỉnh Đông Á, tổng thống Mỹ Biden cho biết Washington sẽ bắt đầu đàm phán với các đối tác ở Ấn Độ-Thái Bình Dương về việc phát triển một khuôn khổ kinh tế khu vực, điều được cho là thiếu sót lớn trong chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ hiện nay.
Theo Reuters, một quan chức Mỹ cao cấp trong chính quyền Biden đã nói ngay sau đó là sáng kiến mà ông Biden loan báo “không phải là một thỏa thuận thương mại”, theo kiểu như Hiệp Định Xuyên Thái Bình Dương TPP mà Hoa Kỳ đã từ bỏ.
Thượng Đỉnh Đông Á là cơ chế tập hợp 10 nước Đông Nam Á ASEAN, ba nước Đông Bắc Á (Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc), một nước Nam Á là Ấn Độ, hai nước châu Đại Dương (New Zealand và Úc) cùng với Mỹ và Nga.
