Biển Đông: Liên Âu phản đối Trung Quốc quấy rối Philippines ở Trường Sa

RFA
2021-11-22

Binh lính Philippines đồn trú trên xác con tàu mắc cạn ở Bãi Cỏ Mây Reuters00:00/04:53 

Hôm 21 tháng 11, Liên minh Châu Âu ra tuyên bố phản đối Trung Quốc sau khi nước này cho tàu hải giám tấn công tàu Philippines bằng vòi rồng trên vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa. 

Sự việc trên diễn ra vào ngày 16 tháng 11, khi hai tàu dịch vụ hậu cần của hải quân Philippines bị tàu hải giám của Trung Quốc quấy rối, trong lúc đang vận chuyển đồ tiếp tế đến Bãi Cỏ Mây, hay còn gọi là Second Thomas Shoal theo tiếng Anh. 

Phía bộ ngoại giao Philippines thì cho rằng, tàu của họ bị tàu Trung Quốc tiếp cận và tấn công bằng vòi rồng, nhằm ngăn cản việc đưa đồ tiếp tế cho lực lượng đồn trú trên xác tàu BRP Sierra Madre mắc cạn từ năm 1999 ở bãi đá mà cả Philippines, Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam đều tuyên bố chủ quyền. 

Phản ứng trước vụ việc trên, cơ quan ngoại giao của Liên minh Châu Âu ra tuyên bố phản đối các hành động đơn phương gây phương hại đến sự hoà bình và an ninh khu vực. 

Bình luận về động thái ngoại giao của Liên hiệp Châu Âu, thạc sĩ Hoàng Việt, chuyên gia nghiên cứu Biển Đông, cho RFA biết:

“Thì trước hết chúng ta thấy một điều đáng mừng là nếu như trước đấy, những cái sự kiện ngay cả trong sự kiện Đá Ba Đầu hồi đầu tháng ba thì cũng không nhiều quốc gia lên tiếng về vụ này, ngoài những quốc gia trực tiếp liên quan, bên ngoài thì cũng chỉ có Hoa Kỳ lên tiếng mạnh mẽ thôi. Thế nhưng mà cho đến giờ này thì chúng ta đã thấy là, tức là Liên minh Châu Âu đã ra một cái tuyên bố tỏ ra sự lo ngại về chuyện này, và cũng có nhiều quốc gia khác cũng đã lên tiếng. 

Thế thì điều đó cho thấy là cũng có điều đáng mừng ở chỗ, một mặt là thế giới cũng đã thấy được những cái hành vi hung hăng và trái pháp luật của Trung Quốc như thế nào, và thế giới cũng đã đồng lòng hơn trong cái việc lên tiếng. Và nếu như cái việc lên tiếng mà tất cả các quốc gia trên thế giới cùng đồng lòng như vậy, thì chắc chắn là Trung Quốc cũng phải suy nghĩ lại.”

Người dân Philippines phản đối Trung Quốc ở trước Đại sứ quán của Bắc Kinh tại thành phố Makati, Philiipines hồi tháng 7/2021. Ảnh: AP

Trong tuyên bố được đưa ra hôm 21 tháng 11, người phát ngôn của cơ quan ngoại giao của Liên Âu cũng trích dẫn phán quyết của Toà Trọng tài Quốc tế trong vụ kiện của Philippines đối với yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông, trong đó khẳng định Bãi Cỏ Mây nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Philippines. 

Điều này có ảnh hướng tới Việt Nam như thế nào, trong bối cảnh Việt Nam cũng có tuyên bố chủ quyền đối với thực thể này, thạc sĩ Hoàng Việt cho biết:

“Một thực tế là có nhiều cái Việt Nam đòi chủ quyền, và thực tế là có một số cái Việt Nam đang chiếm giữ, nhưng mà theo cái phán quyết của Toà Trọng tài vào năm 2016 thì nó lại nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, và như vậy là Philippines sẽ được quyền quản lý, tức là về mặt chính danh thì sẽ giao cho Philippines. 

Lúc đầu thì các chuyên gia cũng đặt ra vấn đề là Việt Nam có nên tham gia vụ kiện cùng Philippines hay không, và đương nhiên chúng ta đã biết là Việt Nam đã không tham gia, và chỉ có mình Philippines kiện, cho nên khi Philippines chiến thắng thì cũng tạo ra những cái bất lợi nhất định cho Việt Nam. 

Tuy nhiên có lẽ là Philippines cũng hiểu cái thực tế là một mặt là phía Việt Nam không phải là phía gây nguy hiểm cho Philippines, và bản thân là phía Philippines nhiều lần cảm kích Việt Nam khi đã cứu các ngư dân Philippines trên Biển Đông. 

Thì có lẽ rằng là về mặt lý thuyết thì Việt Nam vẫn lên tiếng để mà khẳng định chủ quyền của mình, nhưng mà trong thực tế thì chúng ta đã thấy là sau cái phán quyết năm 2016, thì Việt Nam chắc chắn phải hợp tác với Philippines nhiều. Bởi vì theo cái phán quyết này thì rất nhiều vùng biển, vùng đánh cá, nó sẽ được thuộc quyền quản lý của Philippines. Và cộng với một số thực thể như đã trao đổi cũng sẽ thuộc quyền quản lý của Philippines. Vì thế cho nên là phía Việt Nam sẽ thúc đẩy quan hệ, những cái hiệp định song phương với cả Philippines để mà hai bên có thể thoả thuận được vấn đề này.\”

Nỗ lực quấy rối mới nhất của Trung Quốc đã tỏ ra thành công khi hai tàu tiếp tế của Philippines đã phải bỏ cuộc và quay trở lại cảng, khiến cho kế hoạch tiếp tế cho binh lính đồn trú ở Bãi Cỏ Mây bị phá sản. 

Bình luận về diễn biến này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng bày tỏ: \”Việt Nam đề nghị các bên tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 trong mọi hoạt động ở khu vực trên Biển Đông, không có hành động làm phức tạp tình hình, góp phần duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và trật tự pháp lý trên biển tại khu vực\”.

Trong khi đó, phái đoàn Trung Quốc tại EU hôm 22/11 bày tỏ sự kiên quyết phản đối đối với bình luận gần đây của EU về Biển Đông và kêu gọi khối này ngừng đưa ra những nhận xét mà Bắc Kinh cho rằng sẽ có tác động tiêu cực đến việc duy trì hòa bình và ổn định của khu vực.

Chủ tịch Tập Cận Bình trong cùng ngày cũng nói với các nhà lãnh đạo Hiệp hội 10 quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tại hội nghị thượng đỉnh rằng, Bắc Kinh sẽ không \”bắt nạt\” các nước láng giềng nhỏ hơn trong khu vực, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Biển Đông.