Nga: Tổ chức nhân quyền Memorial trước nguy cơ bị giải thể
Đăng ngày: 25/11/2021
Thanh Phương
Hôm nay, 25/11/2021, Tòa án Tối cao của Nga bắt đầu xem xét yêu cầu giải thể tổ chức Memorial, từ nhiều năm qua vẫn là cột trụ trong cuộc đấu tranh bảo vệ nhân quyền ở nước này. Việc cấm tổ chức này hoạt động sẽ đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách đàn áp nhân quyền ở Nga.
Việc xem xét yêu cầu giải thể Memorial diễn ra sau nhiều tháng điện Kremlin gây áp lực lên những tiếng nói chỉ trích chính quyền, nhất là với việc đóng cửa các cơ quan truyền thông độc lập và các tổ chức phi chính phủ bị xếp vào loại “ tác nhân nước ngoài”. Trước tổ chức Memorial, phong trào của nhà đối lập Alexei Navalny cũng đã bị giải thể vì bị xem là một tổ chức cực đoan, bản thân ông thì đang ngồi tù.
Tổ chức Memorial được các nhà ly khai Liên Xô, trong đó có ông Andrei Sakharov, giải Nobel Hòa bình 1975, thành lập vào năm 1989. Ban đầu tổ chức này chuyên thu thập các tư liệu về những tội ác của Stalin và về các trại cải tạo, sau đó chuyển sang hoạt động bảo vệ nhân quyền và bảo vệ các tù chính trị ở Nga.
Dần dần Memorial đã trở thành tổ chức chính yếu trong giới bảo vệ nhân quyền ở Nga và đã nhanh chóng nằm trong tầm ngắm của chính quyền. Đặc biệt, Memorial đã tiến hành nhiều điều tra về các hành động tàn ác của quân Nga ở Tchetchenia và gần đây đã tố cáo nhóm bán quân sự Nga Wagner phạm tội ác chiến tranh ở Syria.
Nhưng nay Memorial đang có nguy cơ bị xóa sổ, do Viện Công tố Nga hôm 7/11 vừa qua đã yêu cầu giải thể cơ cấu trung ương của tổ chức này, Memorial International, cơ cấu đặc trách phối hợp công việc của mạng lưới tổ chức.
Một trong những lãnh đạo của Memorial, Oleg Orlov, giải thích với hãng tin AFP rằng việc giải thể Memorial International sẽ gây khó khăn rất nhiều cho hoạt động của tổ chức này, vì kể từ nay họ không còn tư cách pháp nhân để tuyển nhân viên, nhận tài trợ hoặc lưu giữ các hồ sơ.
Một dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng của Memorial: hàng chục người sáng nay đã tập hợp trước trụ sở Tòa án Tối cao Nga để bày tỏ tình đoàn kết với tổ chức này. Một giáo sư triết học, bà Maria Kretchetova, nói với AFP: “ Memorial bảo vệ một nước Nga mà ở đó nhân quyền còn có giá trị. Cấm tổ chức này hoạt động sẽ là một sự xúc phạm đến hàng triệu người đã sống đau khổ dưới thời Xô Viết.”
