Một triệu trẻ em Afghanistan có nguy cơ chết đói

Đăng ngày: 23/12/2021

Thụy My

Nạn đói, thảm họa được báo trước: Afghanistan đang chìm vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo sâu sắc. Theo UNICEF, 3,2 triệu trẻ em sẽ bị suy dinh dưỡng nặng trong mùa đông này, trong số đó 1 triệu em có thể tử vong.

Trang nhất báo Pháp hôm nay bộn bề nỗi lo trong mùa Giáng Sinh. Le Figaro chạy tựa « Nước Pháp trước đe dọa bị cúp điện » : một phần tư số lò phản ứng nguyên tử ngưng hoạt động. Nếu tháng Giêng lạnh hơn, tình hình sẽ rất căng thẳng. Le Monde nhấn mạnh « Omicron buộc chính quyền phải có chiến lược cứng rắn hơn ». Chỉ hai ngày nữa là đến Noel, biến thể Omicron tràn đến gây lo sợ cho cả châu Âu ; tại Pháp, các chuyên gia khuyến cáo nên ra lệnh giới nghiêm trong ngày đầu năm mới dương lịch. Tương tự, Les Echos đề cập đến việc bắt buộc làm việc từ xa trở lại, có thể ba, bốn ngày trong tuần kể từ mùa tựu trường tới.

Nhật báo La Croix « Gặp gỡ những người công giáo ở Syria », vốn chịu nhiều thiệt thòi ở những nơi từng xảy ra chiến sự : Alep, Homs và Damas. Một cộng đồng hiện diện trên mảnh đất này từ hai ngàn năm trước, nay hầu hết thanh niên muốn ra đi khỏi đất nước đang bị bỏ quên : điện chỉ có 1 giờ mỗi ngày, thất nghiệp, thời kỳ quân dịch dài đến 10 năm.

Nạn đói ở Afghanistan : Thảm họa được báo trước

Libération báo động nguy cơ xảy ra nạn đói ở Afghanistan. Thảm họa được báo trước đang diễn ra : Afghanistan đang chìm vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo sâu sắc. Theo UNICEF, 3,2 triệu trẻ em sẽ bị suy dinh dưỡng nặng trong mùa đông này, trong số đó 1 triệu em có thể tử vong.

Tại thành phố Herat ở miền tây, Y sĩ Không biên giới đã tăng gấp đôi số giường bệnh viện nhi cho những ca nặng. Vào tháng Chín, tỉ lệ tỉ vong tại đây lên đến 20%, trong khi ở những nơi khác trên thế giới mà tổ chức này hoạt động như vùng Sahel châu Phi chẳng hạn, chỉ có 5%. Chương trình Lương thực Thế giới cũng vừa cảnh báo « nạn đói hàng loạt ».

Kinh tế Afghanistan suy sụp thảm hại, giờ đây 120 đồng afghani mới đổi được 1 đô la, so với 80 đồng trước khi Taliban nắm quyền hôm 15/08. Lương công chức bị trễ nhiều tháng, các bệnh viện không còn xăng chạy máy phát điện. Chợ búa vẫn có hàng nhưng lạm phát khiến người dân không có tiền mua.

Afghanistan, một trong những nước nghèo và tham nhũng nhất thế giới, chỉ sống sót nhờ viện trợ quốc tế chiếm đến 80% ngân sách, khoảng 6,2 tỉ đô la năm 2020. Các nước viện trợ, đứng đầu là Hoa Kỳ, từ chối tài trợ cho một chế độ dùng vũ lực chiếm lấy quyền hành chứ không nhờ thương thảo với chính quyền cũ ; và không tỏ ra cởi mở như đã hứa. Loan báo thành phần chính phủ mới hồi tháng Chín với nhiều khuôn mặt cực đoan nằm trong danh sách trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, đã làm tan vỡ mọi hy vọng.

Viện trợ nhân đạo : Quốc tế trực tiếp chi lương, không giao cho Taliban

Một viên chức Qatar cho biết, đã từng khuyến cáo họ nhưng Taliban chia rẽ, rốt cuộc những người cứng rắn nhất đã áp đặt được. Giáo sĩ Abdul Ghani Baradar từng đàm phán với Mỹ, được chỉ định làm thủ tướng nhưng sau đó bị thay thế bằng Mohammad Hassan Akhun, thân cận với giáo sĩ Omar, người sáng lập phong trào.

Trung Quốc muốn tạo ảnh hưởng lâu dài, vừa vì Con đường tơ lụa, vừa dòm ngó nguồn lợi quặng mỏ, hứa hẹn với Taliban không chỉ tài trợ mà còn có thể giúp nguồn nhân lực đang thiếu. Một số lãnh đạo đồng ý, nhưng số khác phản đối vì Bắc Kinh đàn áp người Duy Ngô Nhĩ. Phía Qatar cảnh báo nếu liên kết với Trung Quốc sẽ không thể quan hệ với phương Tây.

Trước nạn đói đang đe dọa 23 triệu dân, Taliban giờ đây nhũn nhặn hơn, kêu gọi ngưng đóng băng tài sản Afghanistan. Đòi hỏi này không được Washington lắng nghe, khi gia đình các nạn nhân vụ khủng bố ngày 11 tháng Chín muốn thu hồi số tiền này. Pháp cũng từ chối viện trợ trở lại, coi trừng phạt là biện pháp cuối cùng để gây áp lực lên Taliban, một số nước như Đức tỏ ra mềm dẻo hơn.

Trước mắt, những món tiền được đưa đến Afghanistan là viện trợ nhân đạo khẩn cấp, khoảng 1,2 tỉ đô la trong tháng Chín, được Liên Hiệp Quốc hay Liên Hiệp Châu Âu chi thông qua các tổ chức phi chính phủ chứ không trao cho chính quyền. UNICEF muốn trực tiếp trả lương cho các giáo viên chứ không thông qua Bộ Giáo dục, còn Hồng thập tự Quốc tế (CICR) bắt đầu chi lương cho bác sĩ, y tá một số bệnh viện. Tuyệt vọng trong một đất nước tương lai mờ mịt, trong ba tháng gần đây, ít nhất 300.000 người đã nhập cư bất hợp pháp vào Iran.