Ông Garnett Genuis, Bộ trưởng về Phát triển Quốc tế & Nhân quyền của phe đối lập tại  Canada và là thành viên của Liên minh Liên nghị viện về Trung Quốc. (Được sự cho phép của ông Garnett Genuis)

Canada muốn kích hoạt Ủy ban đặc biệt kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc vì an ninh quốc gia và nhân quyền

Một nghị sĩ Đảng Bảo thủ Canada cho biết Đảng của ông đang hướng tới việc đưa Ủy ban đặc biệt kiểm tra quan hệ với Trung Quốc hoạt động trở lại. Năm 2019, việc thành lập Ủy ban này bị gạt sang một bên vì vấn đề về nguồn lực và các ưu tiên khác. Khi đó đảng Tự do của ông Trudeau không muốn làm căng thẳng thêm quan hệ giữa Canada và Trung Quốc.

Đảng Bảo thủ thiên hữu ở Canada, vốn cáo buộc thủ tướng Canada ông Trudeau quá mềm mỏng với Trung Quốc, đã đề xuất thành lập ủy ban gồm 12 người vào năm 2019. Ủy ban kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc sẽ  tiến hành các cuộc điều trần để xem xét tất cả các khía cạnh trong quan hệ giữa Canada với Trung Quốc.

“Ủy ban này sẽ giúp làm sáng tỏ những thất bại của ông Justin Trudeau trong việc bảo vệ lợi ích của Canada đối với Bắc Kinh”,  phát ngôn viên đối ngoại của đảng Bảo thủ Erin O’Toole cho biết trong một tuyên bố khi đảng Bảo thủ Canada trình Quốc hội về việc thành lập Ủy ban này, theo Reuters.

Tuy nhiên, Ủy ban đã bị gạt bỏ bởi nhiều lý do. Ông Trudeau khi đó nhấn mạnh rằng sự cần thiết không để leo thang tranh chấp với Trung Quốc. 

Sau 3 năm, đảng Bảo thủ một lần nữa lại muốn đưa Ủy ban kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc quay trở lại chính trường Canada một lần nữa. 

Nghị sĩ đảng Bảo thủ Canada, ông Tory Garnett Genuis, người từng là thành viên của Ủy ban đặc biệt này trong quốc hội nhiệm kỳ vừa qua, cho biết trên Twitter ngày 17/1 rằng \”sau nhiều suy nghĩ đắn đo\”, ông quyết định trò chuyện với The Globe and Mail vào tuần trước để vận động cho sự trở lại của Ủy ban.

“Kể từ cuộc phỏng vấn đó, tôi đã được thông báo rằng Đảng Bảo thủ hiện sẽ làm việc để đưa Ủy ban trở lại. Đây là một tin tốt. Hy vọng nó cho phép chúng tôi tiếp tục nơi những việc đang dang dở của chúng tôi”, ông Genuis viết.

“Ủy ban kiểm tra quan hệ với Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng trong việc nêu bật các vấn đề nhân quyền và an ninh đang nổi lên. Các sự kiện ở Hong Kong, Thế vận hội và lo ngại về sự can thiệp bầu cử cho thấy sự cần thiết phải tiếp tục đưa Ủy ban hoạt động trở lại càng sớm càng tốt”.

Trong bài báo trên Globe liên quan đến các bình luận của Genuis, nghị sĩ Đảng Bảo thủ và nhà phê bình đối ngoại Michael Chong nói rằng Đảng của ông sẽ cố gắng khôi phục lại hoạt động của Ủy ban vào cuối năm nay.

“Chúng tôi vẫn luôn dự định đưa Ủy ban đặc biệt về kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc vào hoạt động nhưng câu hỏi đặt ra là khi nào”, ông phát biểu trong một tuyên bố, theo The Globe.

Chỉ vài tuần trước đây thôi thì những người muốn Ottawa có lập trường mạnh mẽ hơn với Bắc Kinh vẫn không có sự chắc chắn nào về việc Ủy ban sẽ hoạt động trở lại. 

Ông Chong nói với tờ The Globe vào tháng 12 rằng Đảng của ông đã cạn kiệt nguồn lực sau khi thành lập hai Ủy ban mới – Ủy ban đặc biệt mới về Afghanistan, một sáng kiến ​​của Đảng Bảo thủ và Ủy ban thường trực mới về Khoa học và Nghiên cứu của Đảng Tự do. Ông cũng cho biết rằng Đảng này muốn tập trung vào xem xét việc Canada rút khỏi Afghanistan cũng như sự sụp đổ ngay lập tức của của Afghanistan vào tay Taliban

Trong khi ông Chong nói, ngay cả vào thời điểm đó, lập trường của Đảng Bảo thủ về Trung Quốc chưa bao giờ thay đổi. Ông Genuis nói với The Globe rằng ông nghĩ rằng Đảng của ông sẽ loại bỏ Ủy ban này vì sợ rằng những lời chỉ trích đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc đang làm tổn thương Đảng Bảo thủ tại các cuộc thăm dò.

Theo The Globe, cùng với Genuis, 4 nghị sĩ đảng Bảo thủ khác là các ông Pierre Paul-Hus, John Williamson, Chris Warkentin và Michael Cooper đang gây sức ép buộc lãnh đạo Đảng Bảo thủ, ông Erin O’Toole phải khôi phục lại hoạt động của Ủy ban này. 

Một nghị sĩ khác của Đảng Bảo thủ, ông Mark Strahl, cũng nói thêm thông qua Twitter vào ngày 17/1, rằng \”Chúng ta cần đấu tranh để Ủy ban [kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc] được khôi phục càng sớm càng tốt\”. 

Ông O’Toole nói với The Epoch Times trong một cuộc phỏng vấn ngày 13/1 trước những diễn biến mới nhất về khả năng hoạt động trở lại Ủy ban rằng: “Chúng tôi có thể đưa Ủy ban đặc biệt đó trở lại, đặc biệt là sau khi các nhiệm vụ liên quan đến Afghanistan được hoàn tất”, ông nói. Hạ viện đã bỏ phiếu thành lập một Ủy ban đặc biệt về Afghanistan vào đầu tháng 12 để đánh giá sự tham gia và phản ứng của Canada đối với sự cố rút quân thất bại khỏi nước này.

Các ủy ban đặc biệt là không thường trực và phải được biểu quyết để tồn tại hay không khi một Nghị viện mới thành lập.

Tin tức về việc Ủy ban tập trung vào việc kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc ngoài nhiệm vụ của Ủy ban Đối ngoại thường trực đã được các chính trị gia có quan ngại sâu sắc với Trung Quốc như cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc David Mulroney hoan nghênh.

“Với việc bổ nhiệm một [đại sứ] mới, quyết định về Huawei và việc đưa ra một chiến lược đối với Trung Quốc như đã hứa, tất cả đều đang được triển khai. Do vậy, hơn bao giờ hết, Ủy ban này đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chính phủ thực hiện trách nhiệm giải trình [trước các quyết định liên quan tới Trung Quốc]”, ông Mulroney viết trên Twitter, đồng thời cảm ơn phát biểu của ông Genuis. 

Những người ủng hộ nhân quyền như Ủy ban Tây Tạng Canada cũng bình luận về tin này.

“Giữa những cuộc tấn công ngày càng tăng vào quyền tự do tôn giáo của người dân Tây Tạng bởi chính phủ Trung Quốc, việc hồi sinh Ủy ban kiểm tra mối quan hệ với Trung Quốc tại Quốc hội Canada càng trở nên cần thiết hơn. Đây là một nền tảng hiếm hoi để làm cho mối quan tâm của chúng ta được lắng nghe\”, Ủy ban này cho biết trên Twitter.

Thùy Minh

Theo The Epoch Times