Trung đoàn tinh nhuệ của Nga ở Ukraine tổn thất nặng nề

• Mark Urban
• Biên tập viên Quốc phòng và Ngoại giao, Newsnight

9 giờ trước

Trong bất kỳ cuộc chiến nào, có những đơn vị khác biệt với những đơn vị khác đến mức trở thành biểu tượng của sự thất bại. Trung đoàn Nhảy dù Cận vệ 331 từng có nhiều hy vọng trở thành những người lính hàng đầu, nhưng giờ đây lại cho thấy sự tan rã của kế hoạch tiến hành một cuộc chiến tranh chớp nhoáng của Nga.

Sĩ quan chỉ huy của trung đoàn, Đại tá Sergei Sukharev, thiệt mạng ở Ukraine vào ngày 13/3 và được truy tặng huân chương Anh hùng Liên bang Nga. Tại lễ tang của ông, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga, Thượng tướng Yuri Sadovenko nói rằng đại tá \”đã sống vì tương lai nhân dân chúng ta, một tương lai không có chủ nghĩa Quốc xã\”.

Thương vong của các lực lượng quân sự Nga không được báo cáo rộng rãi ở chính nước Nga, nhưng bằng cách sử dụng tài liệu nguồn mở, BBC đã chắp nối các câu chuyện về quá trình tiến công của họ và phát hiện ra rằng ít nhất 39 thành viên khác của trung đoàn 331 tinh nhuệ đã thiệt mạng.

Những người lính này là một phần của chiến dịch tiến vào Ukraine từ Belarus, do lực lượng không quân Nga dẫn dắt, được biết đến với tên viết tắt là VDV. Sự hiện diện của họ nhấn mạnh mức độ ưu tiên của mục tiêu – tiến tới thủ đô Kyiv.

Cuộc tiến công đó nhanh chóng rơi vào bế tắc mang tính hủy diệt ở các quận ngoại ô Kyiv: Bucha, Irpin và Hostomel.

Các video xuất hiện trên mạng về các trận chiến này cho thấy các phương tiện chiến đấu được lực lượng lính dù Nga sử dụng với các ký hiệu \”V\” sơn trên thân xe.

Một video mà chúng tôi tìm thấy cho thấy một số xe bọc thép hạng nhẹ của VDV bị hư hỏng, bị bỏ lại sau một cuộc tấn công của lực lượng đặc nhiệm Ukraine. Một bức ảnh khác cho thấy một số phương tiện của lực lượng không quân Nga dường như bị bỏ lại.

Những người lính ở Sư đoàn 331 tự coi mình là số một của quân đội Nga. Trong một đoạn video được đăng tải trên mạng hồi tháng 5 năm ngoái, một vị tướng nói với những người lính thuộc Trung đoàn Nhảy dù 331 rằng họ là \”những người giỏi nhất trong số những người giỏi nhất\”. Đơn vị này đã phục vụ ở Balkan, Chechnya, và phục vụ năm 2014 khi Nga can thiệp vào vùng Donbas của Ukraine, đồng thời thường xuyên tham gia các cuộc diễu hành trên Quảng trường Đỏ ở Moscow.

Trung đoàn 331 cũng là một ví dụ điển hình về chính sách thay thế lính nghĩa vụ quốc gia bằng các contraktniki – những lính đánh thuê chuyên nghiệp theo hợp đồng, của Nga. Có thể hiểu được lý do tại sao các vị tướng đáng lẽ đã phải cho đơn vị này một vai trò quan trọng trong cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

Từ đầu tháng 3, các báo cáo bắt đầu lan truyền về những thương vong của Trung đoàn 331. Phải mất thời gian để các thi thể được đưa về thị trấn Kostroma, nơi đơn vị này đóng quân, cách Moscow 300km về phía đông bắc.

Khi đám tang bắt đầu, trên mạng xã hội bắt đầu xuất hiện các đoạn hội thoại đầy đau thương. Các bức tường tưởng niệm trên V\’Kontakte – tương đương với Facebook của Nga – cam kết \”đời đời tưởng nhớ\” và đăng ảnh những ngọn nến.

Một người phụ nữ nói rằng cô là vợ của sĩ quan Sergei Lobachyov. Cô viết: \”Seryozha, người chồng đáng tin cậy, yêu thương và tận tâm nhất của em. Bây giờ anh đang ở trên thiên đường và sẽ bảo vệ gia đình mình từ đó! Anh sẽ luôn sống trong trái tim của mọi người và sẽ mãi mãi là một anh hùng thực sự của em! \”

Mặc dù nhiều bài đăng có vẻ chấp nhận những lời giải thích của Điện Kremlin rằng cuộc chiến đang được tiến hành nhằm chống lại phát xít Ukraine, một số người cũng bày tỏ sự lo lắng về việc thiếu thông tin đáng tin cậy.

Trên bức tường tưởng niệm Trung sĩ Sergei Duganov, một phụ nữ viết: \”Không ai biết gì cả. Trung đoàn 331 đang biến mất. Hầu như ngày nào cũng có những bức ảnh về các chàng trai Kostroma của chúng tôi được công bố. Nó khiến tôi rùng mình. Chuyện gì đang xảy ra? Khi nào thì chuyện này kết thúc? Khi nào người dân sẽ thôi bỏ mạng? \”

Theo sau bài đăng của cô là một bài khác, viết: \”Kostroma đã mất quá nhiều thanh niên, thật là một bi kịch\”. Một người khác cầu xin: \”Chúa ơi, chúng tôi sẽ nhận được bao nhiêu thông báo về cái chết nữa? Xin thương xót cho các cậu bé của chúng tôi, giúp họ sống sót, trả họ về nhà cho vợ và mẹ của họ. Con cầu xin Người!\”

Lên tiếng về cuộc chiến ở Nga mang lại nhiều rủi ro, nhưng đã có những dấu hiệu cho thấy sự mất niềm tin vào những lập luận của Điện Kremlin về chiến tranh. Trên trang tưởng niệm một trung sĩ, một phụ nữ đặt câu hỏi: \”Tại sao con cái của các nghị sĩ không ở tiền tuyến? Dù sao thì đa số họ sống ở châu Âu. Những cậu bé vô tội chết mà không có lý do chính đáng.\” Một người khác dùng một từ nguyền rủa để mô tả Tổng thống Vladimir Putin, và nói rằng bằng cách quyết định \”chơi trò chơi chiến tranh\”, ông đã \”khiến hàng nghìn người thiệt mạng\”.

Mặc dù vậy, phần lớn những phản ứng trên mạng xã hội vẫn trung thành với những tường thuật chính thống.

Trên một số bức tường tưởng niệm V\’Kontakte, người Ukraine đã đăng những bình luận chế giễu những người lính Nga bỏ mạng. \”Hơn 15.000 người đã chết và họ sẽ tiếp tục chết một khi họ tiếp tục hành quân trên đất của chúng tôi. Không ai mời các vị, những đấng cứu tinh đáng sợ\”, một người viết.

\”Alexander, biến đi, tên khốn Quốc xã\”, một người Nga đáp lại một bài đăng chế giễu khác. \”Những người lính của chúng tôi là những anh hùng thực sự. Người Nga chưa bao giờ giết thường dân cũng như trẻ em, đó là điều mà bạn không thể nói về người Ukraine.\”

Tuy nhiên, sự giận dữ tại những cuộc trao đổi trên mạng xã hội đó không là gì so với các trải nghiệm thực sự của các lực lượng VDV, những người đã phải hứng chịu các cuộc tấn công của pháo binh Ukraine, các cuộc phục kích và tấn công của bộ binh trong nhiều tuần giao tranh đẫm máu.

Trong những trận đánh giáp lá cà này, họ đã phát hiện ra điều mà các đơn vị VDV trước đó đã học được ở Afghanistan – rằng các loại xe bọc thép được thiết kế đủ nhẹ để vận chuyện được trên máy bay không có nhiều khả năng bảo vệ khỏi hỏa lực của đối phương. Từ những con đường bên ngoài sân bay Hostomel, đến một con đường nhỏ ở Bucha, hay ngã ba đường ở Irpin, các đoạn video do người Ukraine quay cho thấy các phương tiện bị cháy và bị bỏ rơi của lực lượng không quân.

Những đoạn phim được quay bằng điện thoại này cũng cho thấy một thất bại cơ bản hơn. Trong những khu dân cư tan nát xung quanh Kyiv, lính dù Nga đã bị quân Ukraine áp đảo. Trong nhiều trường hợp, những lính phòng vệ đơn giản chỉ là các đơn vị phòng thủ địa phương hoặc quân dự bị. Thực tế này cho thấy sự thất bại cơ bản trong hệ thống đào tạo và tuyển dụng của VDV.

Người Ukraine đã chốt lại những tổn thất của Trung đoàn 331, đưa ra tuyên bố hào hứng rằng trung đoàn đã bị \”xóa sổ\”. Ilya Ponamarev, một cựu nghị sĩ Nga và là nhân vật đối lập hiện đang sống ở Kyiv, nói rằng người dân ở đó xem số phận của trung đoàn \”như một ví dụ hoàn hảo về \’nghiệp\’\”.

Trong cuộc giao tranh năm 2014 ở Donbas, người Ukraine đã quy trách nhiệm cho Trung đoàn 331 vì đã giết hàng trăm binh sĩ Ukraine tại Ilovaisk, vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.

Tuy nhiên, trong khi Trung đoàn 331 bị thiệt hại đáng kể, tuyên bố của Ukraine rằng cả trung đoàn đã bị xóa sổ là một sự phóng đại. Mặc dù vậy, nhiều khả năng Trung đoàn Nhảy dù 331 có thể đã được rút khỏi Ukraine gần đây – các đoạn phim cho thấy các thành phần không xác định của lực lượng đặc nhiệm VDV mà trung đoàn 331 trực thuộc trở về Belarus hôm 29/3.

Cái giá của sự thất bại tăng lên hàng ngày. Vào thời điểm viết bài, BBC Newsnight đã tổng hợp danh sách 39 thành viên của Trung đoàn Nhảy dù 331 thiệt mạng ở Ukraine. Nhưng vì không có trường hợp tử vong nào xảy ra gần đây hơn ngày 13/3, nhiều khả năng hàng chục ca thương vong khác sẽ xuất hiện trong những tuần tới.

Người dân ở thị trấn Kostroma nói với chúng tôi rằng họ tin khoảng 100 thành viên của trung đoàn có thể đã thiệt mạng. Và nhiều gia đình sẽ không bao giờ nhận được thi thể của người thân yêu vì chúng aađã bị bỏ lại trên chiến trường.

Thậm chí một dự báo thận trọng về những cái chết mà chúng ta hiện biết, và ngày họ thiệt mạng, cũng đủ cho thấy rằng những tổn thất của thị trấn Kostroma trong vài tuần ở Ukraine đã vượt quá những thiệt hại từ các cuộc xung đột ở Afghanistan và Chechnya.

Trung đoàn này khởi hành đầy tự tin vào tháng Hai đã có được danh tiếng mà không người lính nào muốn.