Đăng ngày: 27/04/2022
Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc hôm 26/04/2022 đã nhất trí thông qua một nghị quyết buộc năm thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An phải lý giải việc phủ quyết. Cải cách hiếm hoi này đã được chào đón bằng những tràng pháo tay, trong bối cảnh Nga xâm lăng Ukraina.
Từ New York, thông tín viên Loubna Anaki gởi về bài tường trình :
« Biện pháp đã được dự trù từ hơn hai năm qua, nhưng lưu lạc trong mê cung bàn giấy của Liên Hiệp Quốc, không có đủ sự ủng hộ. Lần này, cuộc chiến ở Ukraina và việc Nga làm tê liệt Hội Đồng Bảo An đã khiến cuộc tranh luận được tái khởi động. Đề xuất này thuyết phục được những nước trước đây không muốn có một cuộc cải cách như thế.
Được Đại Hội Đồng thông qua, nghị quyết trực tiếp nhắm vào năm thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An là Pháp, Anh, Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc, là những nước có quyền phủ quyết.
Văn bản do Liechtenstein đưa ra đã nhận được sự ủng hộ của khoảng 100 quốc gia trong đó có Mỹ, Pháp, Anh. Cụ thể, nghị quyết dự kiến mười ngày sau khi một nước trong Hội Đồng Bảo An dùng quyền phủ quyết, một cuộc họp sẽ được tổ chức tại Đại Hội Đồng, quốc gia phủ quyết phải đứng ra giải trình quan điểm của mình.
Cải cách này bị Nga tố cáo là biện pháp nhằm gây áp lực với các thành viên Hội Đồng, rõ ràng nhằm chống lại Matxcơva trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên dù đã được thông qua, nghị quyết vẫn không mang tính ràng buộc, và có thể sẽ chẳng thay đổi được gì ».
AFP dẫn lời một đại sứ nhận định, biện pháp này sẽ khiến quốc gia phủ quyết phải «trả cái giá cao hơn về chính trị».
Trong số các nước ủng hộ nghị quyết, ngoài Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Ukraina, còn có Nhật Bản và Đức, hai nước đang hy vọng trở thành thành viên thường trực nếu một ngày nào đó Hội Đồng Bảo An được mở rộng. Ngược lại, Nga và Trung Quốc phản đối nghị quyết.
Kể từ năm 1946 đến nay, Nga (trước đây là Liên Xô) đã dùng quyền phủ quyết đến 143 lần, bỏ xa Hoa Kỳ (86), Anh (30), Trung Quốc và Pháp (18).