Đăng ngày: 04/05/2022
![\"\"](\"https://globaltivi.org/wp-content/uploads/2022/05/2020-12-31T050413Z_771544108_RC25YK9WVA5V_RTRMADP_3_HEALTH-CORONAVIRUS-CHINA-WUHAN.webp\")
![\"\"](\"https://globaltivi.org/wp-content/uploads/2022/05/image-30.gif\")
Thất bại của chính sách Zero Covid tại Trung Quốc làm lộ rõ sự bế tắc của chế độ Tập Cận Bình, quyền phá thai của phụ nữ Mỹ bị đe dọa hủy bỏ là chủ đề thời sự quốc tế nổi bật trên các báo Pháp hôm nay, 04/05/2022.
Báo chí Pháp tiếp tục có nhiều bài về cuộc chiến xâm lăng Ukraina của Nga với các tiêu điểm như « nỗ lực ngoại giao » của Nhật, sự « lúng túng » của Đức, giáo hoàng Phanxicô lên án thượng phụ Chính Thống Giáo Nga là con rối của Putin, hay các hồ sơ về những người dũng cảm lên án chiến tranh tại Nga, chiến tranh Ukraina và gia đình Dmitri Peskov (phát ngôn viên đầy quyền lực của tổng thống Nga), hay về những nhân chứng may mắn sống sót tại thành phố Mariupol bị chiến tranh tàn phá. Về thời sự trong nước, việc tổng thống tái cử Macron chậm trễ trong việc lập chính phủ mới, và các đảng phái cánh tả nỗ lực lập liên minh với mục tiêu giành đa số trong Quốc Hội mới là chủ đề chính.
Bắc Kinh « tự trói mình trong ngõ cụt »
« Trung Quốc trong chiếc bẫy của chính sách ‘‘Zero Covid’’ » là hồ sơ chính của Le Figaro. Theo nhật báo Pháp, bất chấp việc chính sách này không giúp cho việc ngăn chặn đà lây lan của virus gây bệnh Covid, Bắc Kinh vẫn tự trói mình trong ngõ cụt của chính sách ngày càng gây mất lòng dân. Xã luận Le Figaro nhan đề « Ngõ cụt không có đường thoát » ghi nhận « mô hình chính trị cộng sản » mà Bắc Kinh những tưởng đã « vượt xa các mô hình dân chủ phương Tây » trong cuộc chiến chống Covid, hiện đang rơi vào bất lực. Việc 26 triệu dân Thượng Hải « đói », là nạn nhân của chính sách phong tỏa điên rồ cưỡng bức, không khác gì kỷ luật sắt trong các trại cải tạo (hay trại lao cải) khắc nghiệt trước đây. Chính sách Zero Covid của Trung Quốc chắc chắn đã từng cho phép cứu được nhiều mạng sống, nhưng với các giá phải trả là một chế độ phong tỏa khắc nghiệt như lao tù và không có đường thoát.
« Trung Quốc : Chiếc bẫy của chính sách ‘‘Zero Covid’’ », dòng tựa chính của La Croix in trên nền hình ảnh một nhân viên y tế trong trang phục bảo hộ kín mít từ đầu đến chân ngồi bất động, vẻ mặt buồn bã. La Croix chú thích: « Tập Cận Bình ngoan cố tiếp tục chính sách y tế rất bó buộc của mình bất chấp sự phẫn nộ gia tăng của người dân Trung Quốc và giới đầu tư phương Tây ».
Hồ sơ chính của nhật báo Công Giáo La Croix nhan đề « Chỉ trong vòng vài tháng, Trung Quốc trở nên điên rồ », cho biết cụ thể : trong vòng hai tháng, Bắc Kinh đã phong tỏa gần 300 triệu dân Trung Quốc. Hiện tại 25 triệu dân Thượng Hải đang bị phong tỏa, và sẽ có thể tiếp tục bị phong tỏa thêm một tháng. 22 triệu dân Bắc Kinh đã được xét nghiệm, cũng có nguy cơ bị phong tỏa như Thượng Hải. Một nhân chứng Thượng Hải phẫn nộ: « bị đói tại Thượng Hải – thành phố giàu nhất Trung Quốc – vào năm 2022, thật không thể tin nổi ! ».
« Bạch vệ binh » của Tập Cận Bình gây phẫn nộ
Các « dàn nhạc xoong nồi » vang lên trong đêm phản đối tình trạng cung cấp thực phẩm hỗn loạn cho thấy « nỗi giận dữ hiếm có » của dân chúng. « Những hành động bạo lực thường xuyên quá đáng » của « các bạch vệ binh » (những nhân viên y tế áo trắng) của Tập Cận Bình gây sốc với giới trẻ Trung Quốc. Họ ví các « bạch vệ binh » hung hãn thực thi « chính sách Zero Covid » khắc nghiệt với những « hồng vệ binh » độc ác của Cách mạng Văn hóa thời Mao Trạch Đông (1966 – 1976).
Chính sách bị coi là mù quáng, nhưng chính quyền Tập Cận Bình không có ý định thay đổi. Một nữ bác sĩ thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, tỏ ra bất lực: « Bất chấp những đau khổ ghê gớm với người dân, Tập Cận Bình sẽ không thay đổi chính sách, không bao giờ. Bởi điều đó sẽ cho thấy ông ta sai, và điều này là không thể chấp nhận được đối với đảng Cộng Sản Trung Quốc luôn muốn chứng tỏ hệ thống chính trị Trung Quốc ưu việt hơn hệ thống chính trị phương Tây ! ».
Đông đảo dân Trung Quốc vẫn tin chính quyền vì dân
Vẫn trong hồ sơ này, La Croix tổng kết : « Một bộ phận đông đảo dân chúng Trung Quốc tin tưởng chắc nịch là chính quyền trung ương, các cấp chính quyền địa phương và các bác sĩ đã làm tất cả để bảo đảm an toàn cho sức khỏe người dân. Chỉ có một thiểu số người có trình độ là hiểu rất rõ là ông Tập Cận Bình (làm như vậy là) muốn bằng mọi giá bảo vệ quyền lực của ông tại Đại hội đảng Cộng Sản diễn ra vào tháng 11 tới. Đàn áp sẽ tiếp tục gia tăng nhằm bịt miệng tất cả những tiếng nói chỉ trích đang bùng lên mạnh mẽ’’, theo Connie Cheung, một nữ doanh nhân giàu có tại Thượng Hải ».
Ngược lại, theo một nhà Hán học rất có uy tín, công dân Mỹ, ông Minxin Pei, nhà nghiên cứu thuộc German Marshall Fund, « Tập Cận Bình có thể tránh được sự sụp đổ của nền kinh tế, xoa dịu sự phẫn nộ xã hội và như vậy chứng minh là ông ấy có thể sửa chữa được các sai lầm ». Tuy nhiên, từ bỏ chính sách Zero Covid đang đi vào ngõ cụt hiện nay không phải dễ, theo Minxin Pei, bởi « sẽ tăng vọt số ca nhiễm, ca nhập viện, ca tử vong, và hệ thống y tế Trung Quốc sẽ khó lòng đối mặt », Tập Cận Bình khó lòng dám đưa ra quyết định mạo hiểm như vậy, ít nhất cho đến Đại hội Đảng Cộng Sản Trung Quốc tháng 11.
La Croix, trong hồ sơ « Các doanh nghiệp chờ đợi, ngoại kiều chuẩn bị ra đi », ghi nhận tình trạng nhiều doanh nghiệp lớn nước ngoài đang thấp thỏm chờ đợi diễn biến tiếp theo để ra quyết định. Theo một thông tin từ Phòng Thương Mại Mỹ tại Trung Quốc, cuối tháng 3, trước khi Thượng Hải bị phong tỏa, hơn 80% doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân các nhân viên người nước ngoài.
Tự do không là « món hàng xa xỉ » như tuyên truyền của Tập Cận Bình
La Croix cũng dành bài xã luận cho chủ đề chính sách Zero Covid của Trung Quốc, với nhan đề « Tự do phải chăng là một món đồ xa xỉ ? ». Xã luận của La Croix đả kích quan điểm của chủ tịch Trung Quốc: « Tập Cận Bình là đối thủ của các nền dân chủ, người không bỏ lỡ dịp nào trong nội bộ để khẳng định các lãnh đạo phương Tây đã sai lầm. Theo chủ tịch Trung Quốc, dân chúng mong muốn trước hết sự an toàn và thịnh vượng. Quyền tự do về mặt nào đó chỉ là một thứ đồ xa xỉ ». Tuy nhiên, thực tế hơn một tháng phong tỏa cho thấy, 25 triệu dân Thượng Hải phải chịu một chính sách phong tỏa khắc nghiệt, đến mức ngay cả một số khu phố thiếu cả nước và thực phẩm.
Theo La Croix, chính sách chống dịch khắc nghiệt của lãnh đạo Trung Quốc sẽ không thể đẩy người dân đến chỗ « làm cách mạng », cũng « không khiến quyền lực của Bắc Kinh lung lay », tuy nhiên, uy tín của Bắc Kinh với giới đầu tư đang bị giáng một đòn mạnh. Nhiều doanh nghiệp nước ngoài bắt đầu tính đến việc chuyển hướng, họ lo sợ bị mắc bẫy trong một xã hội mà hoạt động kiểm soát của chính quyền « vừa nôn nóng, vừa tinh vi ». Những hậu quả rõ ràng của chính sách phong tỏa thái quá tại Trung Quốc cho thấy « tự do hoàn toàn không chỉ là một món hàng xa xỉ là một điều kiện cho sự thịnh vượng ».
Khủng hoảng giống năm 2008 tại phương Tây, dân Trung Quốc bất mãn chưa từng thấy
Cũng về chủ đề Covid, Le Monde có bài « Tập Cận Bình rơi vào chiếc bẫy của chính mình » đáng chú ý, tổng hợp ý kiến của ba chuyên gia kinh tế hàng đầu, được coi là những người hiểu rõ về nền kinh tế và xã hội Trung Quốc. Cả ba chuyên gia cũng được coi là những người thân chính quyền Bắc Kinh. Nhà tài chính gốc Trung Quốc Weijian Shan, lãnh đạo PAG, một quỹ đầu tư tại Hồng Kông, quản lý hơn 50 tỉ đô la, nhận định : khủng hoảng kinh tế Trung Quốc hiện nay có thể được so với những gì đã diễn ra ở phương Tây năm 2008. Chưa bao giờ kinh tế Trung Quốc lại tồi tệ như vậy từ 30 năm nay, trong lúc cũng chưa bao giờ « sự bất bình trong dân chúng lại gia tăng như vậy kể từ những năm 1990 ».
Chuyên gia Mỹ Stephen Roach, một cựu lãnh đạo của Morgan Stanley Asia, nhận định những điểm chính gây khó khăn cho Trung Quốc hiện nay: « Chính sách Zero Covid, lập trường thân Nga và việc đẩy lĩnh vực công nghệ xuống hàng thứ yếu ». Cựu lãnh đạo của Morgan Stanley Asia chỉ trích thái độ cứng nhắc của giới lãnh đạo Trung Quốc, « không có khả năng thừa nhận sai lầm, và điều chỉnh chính sách ». Chuyên gia thứ ba là chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Trung Quốc, ông Jorg Wuttke, người Đức, cũng cực lực phê phán việc các lãnh đạo Trung Quốc « bị cầm tù trong câu chuyện thành công mà họ muốn buộc xã hội phải tin. Đó là điều bi kịch ».
Le Monde khép lại bài tổng hợp với nhận định : « Lịch sử đang lập lại ». Hiện nay, khi người dân Thượng Hải gõ xoong nồi để phản đối chính quyền khiến họ bị đói, người ta cáo buộc họ bị phương Tây điều khiển. Le Monde nhắc lại, cách đây hơn nửa thế kỷ, vào năm 1959, bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Bành Đức Hoài (Peng Dehuai) vào thời điểm đó đã dám nói với Mao Trạch Đông là chính sách Đại Nhảy Vọt là một thảm họa. Ông Bành Đức Hoài đã bị khép tội là nhân viên của Matxcơva, và buộc phải từ chức.
