Lý Gia Siêu được giới lãnh đạo Trung Quốc tin tưởng chọn làm ứng viên duy nhất cho vị trí trưởng đặc khu Hồng Kông vì “lòng trung thành” của ông đối với Bắc Kinh.
Ủy ban Bầu cử Hồng Kông ngày 8/5 sẽ bỏ phiếu bầu trưởng đặc khu kế nhiệm bà Carrie Lam, người sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 30/6. Ứng viên duy nhất được chính quyền Trung Quốc đại lục phê chuẩn trong cuộc bầu cử này là Lý Gia Siêu (John Lee), người vừa từ chức Tổng thư ký chính quyền Hồng Kông hôm 6/4 để ra tranh cử.
Ông Lý, 64 tuổi, được giới lãnh đạo Trung Quốc tin tưởng vì “lòng trung thành” của ông đối với chính quyền trung ương ở Bắc Kinh, giới phân tích cho biết. “Lý Gia Siêu là người mà chính quyền trung ương biết rõ nhất, vì ông ấy thường xuyên liên lạc và tương tác với đại lục”, nhà lập pháp Hồng Kông Michael Tien nói với AFP.
Lai Tung-kwok, cựu lãnh đạo cơ quan an ninh Hồng Kông, cho rằng ông Lý là người “đã vượt qua bài kiểm tra” của Bắc Kinh.
Không giống bốn đời trưởng đặc khu trước đây đều có xuất thân là doanh nhân hoặc quan chức trong chính quyền, ông Lý đã làm việc trong ngành cảnh sát Hồng Kông suốt 35 năm.
Ông Lý, một người Công giáo, lớn lên trong nghèo khó ở quận Sham Shui Po, nơi tập trung nhiều dân lao động nhất tại Hồng Kông. Tuy nhiên, nhờ thành tích tốt, ông đã được học tại một ngôi trường nam sinh ưu tú do các tu sĩ điều hành.
Hầu hết những người bạn cùng thời với ông đều vào đại học, nhưng Lý đã từ chối cơ hội theo học ngành kỹ thuật để gia nhập lực lượng cảnh sát. Hai người bạn cũ cho rằng công việc trong lực lượng cảnh sát sẽ giúp ông Lý có cuộc sống ổn định hơn.
Ông Lý không nói nhiều về gia đình mình và né tránh các câu hỏi liên quan đến việc liệu vợ con ông còn mang quốc tịch Anh hay không, thứ mà ông đã từ bỏ khi chuyển sang công tác trong chính quyền đặc khu vào năm 2012. Kể từ đây, sự nghiệp chính trị của ông thăng tiến “nhanh như thang máy bạch kim”, theo thuật ngữ được truyền thông Hong Kong sử dụng.
Dù vậy, luật pháp và trật tự vẫn là nền tảng của ông. Ông được bổ nhiệm làm lãnh đạo cơ quan an ninh Hồng Kông, trước khi giữ trọng trách Tổng thư ký chính quyền Hồng Kông, quan chức số hai của thành phố, vào năm ngoái. Nếu đắc cử, ông sẽ là quan chức an ninh đầu tiên đảm nhiệm chức vụ cao nhất của chính quyền đặc khu.
Chien-yu Shih, chuyên gia về các vấn đề an ninh Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu Phòng vệ và An ninh Đài Loan, cho biết Bắc Kinh có thể bắt đầu chú ý đến ông Lý sau phong trào biểu tình bùng phát ở Hồng Kông vào năm 2019.
Chính quyền trung ương Trung Quốc nói rằng phong trào biểu tình bạo lực là âm mưu do nước ngoài hậu thuẫn và do “những kẻ khủng bố thực hiện”. Đây là quan điểm được ông Lý ủng hộ.
Ông Lý đã lãnh đạo lực lượng an ninh Hồng Kông trấn áp các cuộc biểu tình, trong đó hàng chục người đã bị bắt theo luật an ninh quốc gia được Bắc Kinh ban hành với thành phố vào tháng 6/2020.
Luật này hình sự hóa bốn loại tội phạm an ninh quốc gia gồm ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với nước ngoài hoặc các phần tử bên ngoài để gây nguy hiểm cho an ninh. Người Hồng Kông vi phạm luật có thể bị kết án chung thân trong lúc quyền tố tụng và xét xử các “trường hợp nghiêm trọng” thuộc về chính quyền trung ương.