Ngày Chiến thắng 9/5: Mọi ánh mắt đổ dồn về Moscow và những gì Putin sẽ làm tiếp theo

• Jenny Hill
• Phóng viên BBC News từ Moscow

7 tháng 5 2022

Lễ duyệt binh thường niên tại Quảng trường Đỏ ở Moscow năm nay mang một tầm quan trọng mới khi quân đội Nga tiếp tục cuộc tấn công kéo dài hơn hai tháng tại Ukraine. Khi những chiếc xe tăng lăn bánh trên đường phố, các đồn đoán về động thái tiếp theo của Tổng thống Vladimir Putin ngày càng gia tăng.

Các máy bay chiến đấu và máy bay ném bom gầm rú trên bầu trời Moscow vào đầu tuần này.

Đó chỉ là một cuộc diễn tập – cho một lễ duyệt binh và diễu hành máy bay hoành tráng để đánh dấu ngày Chiến thắng.

Ngày 9/5 là một trong những dịp trọng thể nhất trong lịch của Nga. Vào ngày này, sẽ có các cuộc diễn hành quân sự trên khắp cả nước để kỷ niệm Chiến thắng của Hồng quân Liên Xô trước Phát xít Đức năm 1945. Như thường lệ, những lá cờ bay phấp phới ở hầu hết các tòa nhà và cửa sổ của các cửa hàng được trang trí bằng những ngôi sao vàng.

Nhưng năm nay sẽ khác. Nga một lần nữa đang có chiến tranh – lần này là với nước láng giềng.

Và Tổng thống Vladimir Putin có thể đã hy vọng sử dụng ngày kỷ niệm này để thông báo cho người dân Nga về một chiến thắng của ông tại Ukraine.

Tuy nhiên, cuộc xâm lược diễn tiến không theo kế hoạch, ông thậm chí vẫn chưa hoàn thành mục tiêu được tuyên bố gần đây nhất của mình là chiếm vùng Donbas.

Tại sao 9/5 có thể trở thành ngày quan trọng trong cuộc chiến tranh tại Ukraine?

\”Mọi người đều mong đợi điều gì đó xảy ra [vào ngày 9 tháng 5], cả kẻ thù của Putin và những người ủng hộ ông.\” – chuyên gia chính trị Abbas Gallyamov, từng là người viết bài phát biểu cho Putin nói.

\”Những kỳ vọng này đã tạo ra một khoảng trống cần được lấp đầy. Nếu không, Putin sẽ thua về mặt chính trị.\”

Câu hỏi về những gì mà Putin có thể làm đã khiến các nhà phân tích phỏng đoán và đưa ra những tin đồn.

Điện Kremlin đã bác bỏ các báo cáo rằng ông Putin có thể sử dụng cơ hội này để chính thức tuyên chiến với Ukraine – hoặc thậm chí với phương Tây – và tìm cách huy động quân dự bị hoặc thậm chí là dân thường để bổ sung cho đội quân đang suy kiệt của mình.

Nhưng nhiều chuyên gia cho rằng, tối thiểu, Putin sẽ coi bất kỳ việc giành được lãnh thổ nào ở miền Đông Ukraine như một chiến thắng đáng được ăn mừng. Mặc dù điều đó không có nghĩa là chiến tranh kết thúc.

Chuyên gia Gallyamov đã đưa ra một dự đoán hấp dẫn, rằng ông Putin sau đó sẽ đưa ra tối hậu thư cho Ukraine – đến bàn đàm phán hoặc chọn chiến đấu và đối mặt với mối đe dọa từ một chiến thuật vũ khí hạt nhân.

\”Cách duy nhất để ông ấy có thể thắng bây giờ, bởi vì ông ấy chắc chắn sẽ thua nếu việc này tiếp tục, là tạo ra ấn tượng về một người hoàn toàn điên rồ. Ông ấy muốn công chúng phương Tây sợ hãi, các nhà lãnh đạo phương Tây sợ hãi và để họ bắt đầu gọi cho Zelensky và nói: \”Đủ rồi bây giờ hãy dừng việc này lại. Hãy đến bàn đàm phán và đồng ý với ít nhất một số yêu cầu mà ông ấy đưa ra. Bởi vì chúng tôi sẵn sàng giúp bạn nhưng chúng tôi không sẵn sàng chết vì bạn.\”

Ông Gallyamov tin rằng Tổng thống Putin vô cùng hối hận về cuộc xâm lược của mình và cần một lối thoát mà không tỏ ra yếu đuối.

Nhưng người của Putin nghĩ gì? Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy nhà lãnh đạo Nga được đa số ủng hộ, nhưng thật không sáng suốt nếu tin tưởng hoàn toàn vào các đơn vị tổ chức thăm dò độc lập ở một quốc gia đã hình sự hóa việc thể hiện bất cứ điều gì khác ngoài bản tường thuật chính thức – rằng \”hoạt động quân sự đặc biệt\” của Vladimir Putin là một hành động danh dự và cần thiết để tự vệ.

Cũng có sự phản đối Putin nhưng một lần nữa, rất khó để định lượng.

Các cuộc biểu tình trên đường phố trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến đã giảm dần thành các cuộc biểu tình cá nhân không thường xuyên. Tổ chức giám sát tình trạng đàn áp chính trị độc lập OVD-Info đã ghi nhận hơn 15.000 vụ giam giữ những người biểu tình – hầu hết trong những ngày đầu của cuộc xâm lược.

Một loạt vụ cháy gần đây tại những nơi có ý nghĩa quân sự hoặc chiến thuật đã làm dấy lên suy đoán về sự phá hoại trong nước nhưng không có bằng chứng thuyết phục nào chứng minh cho giả thuyết này. Và các vụ hỏa hoạn có điểm chung là phần lớn là do các tòa nhà và cơ sở hạ tầng cũ hoặc đổ nát.

Nhưng một chuyến đi quanh trung tâm thành phố Moscow gần đây ít nhất cũng mang lại một cảm giác về ý kiến phổ biến.

Trong khu vực dành cho người đi bộ, một số cửa hàng có trưng ký hiệu Z, đã trở thành biểu tượng ủng hộ cho cuộc xâm lược của Nga. Một vài cửa hàng đang bán áo phông có chữ cái này. Một người bán hàng đã trưng một mẫu khác phô trương ở trước cửa hàng mình.

Nhiều người đi qua, mẫu trưng bày vẫn ở đó.

Nhưng một số người đã dừng lại để tụ tập quanh một màn hình lớn và bắt mắt với những bức ảnh đen trắng ở trung tâm khu vực. Hình ảnh cận cảnh khuôn mặt của những đứa trẻ đau khổ đang nhìn chằm chằm vào họ. Tôi thấy một người phụ nữ lau nước mắt khi nhìn vào triển lãm. Đây là những đứa trẻ ở Donbas.

Đó là một trong những cái cớ của Vladimir Putin về chiến tranh. Rằng quân đội của ông đang đến để giải cứu những người nói tiếng Nga ở miền đông Ukraine, những người đang bị đe dọa bởi một chế độ giết người ở Kyiv.

Và Putin đã đi quá xa đến mức phi thường để tạo ra một thực tế song song, trong đó Nga vừa là người bảo vệ vừa là nạn nhân. Và Ukraine và phương Tây là những người tấn công trước.

Đài truyền hình nhà nước từ lâu đã coi phương Tây là kẻ thù của Nga, nhưng trước ngày Chiến thắng, những lời hùng biện và sự gây hấn đã gia tăng. Những người dẫn chương trình phàn nàn giận dữ với Mỹ và châu Âu và việc cung cấp vũ khí của họ cho Ukraine. Nhắc lời Điện Kremlin, họ đổ lỗi cho phương Tây đã kích động \”Thế Chiến thứ ba\” và tìm cách kéo dài xung đột càng lâu càng tốt.

Đó là một công cụ mạnh mẽ. Một trong những chương trình truyền hình nổi tiếng nhất trong vài tuần qua là chương trình trò chuyện, trong đó một người dẫn chương trình cảnh báo Anh rằng, nếu bị khiêu khích, Nga có thể hủy diệt hoàn toàn nước này bằng vũ khí hạt nhân.

Tháng trước, các cuộc triển lãm miễn phí về Nato đã được mở tại hơn 20 thành phố của Nga.

Tại buổi triển lãm ở Moscow vào tuần trước, một nhóm sinh viên đã nhìn chằm chằm, ấn tượng vào một tên lửa chống tăng khi người hướng dẫn giải thích rằng đây là vũ khí của Anh, loại vũ khí tương tự đang được sử dụng, ngay bây giờ, để chống lại binh lính Nga.

Một bản nhạc đầy đe dọa cất lên như một chiếc máy bay chiến đấu trên đầu và những bức tranh về những người lính phương Tây nham hiểm bao phủ các bức tường. Một dấu hiệu cho biết Nato là một trong những liên minh hiếu chiến nhất thế giới và không ngần ngại sử dụng vũ lực vì lợi ích của mình.

Một cuốn sách dành cho du khách đã được khai sáng, ai đó đã viết \”tuyên truyền rất ngu ngốc – nói không với chiến tranh\”. Nhưng cũng có những chữ Z nguệch ngoạc. Một bàn tay khác đã gạch bỏ dòng chữ \”vinh quang cho Ukraine\” và viết \”tự do khỏi phát xít\”.

Đó là một cụm từ đang được sử dụng. Vladimir Putin cũng đã tìm cách, một cách khét tiếng và vô căn cứ, để miêu tả cuộc chiến của ông như một sự \”giải trừ phát xít\” cần thiết đối với Ukraine. Ông mô tả chính phủ ở Kyiv là những người theo chủ nghĩa phát xít mới. Và Ngoại trưởng của ông gần đây đã gây ra sự phẫn nộ trên quốc tế khi tuyên bố Hiltler mang dòng máu Do Thái sau khi biết tổng thống Ukraine là người Do Thái.

Đó là lý do tại sao ngày 9/5 là một ngày quan trọng như vậy đối với ông Putin. Đây là cơ hội để khai thác ký ức đau thương và lâu dài của đất nước này về sự hy sinh của người dân trong cuộc chiến chống phát xít Đức. Để tập hợp những người Nga ngày nay đứng sau \”chính nghĩa\” của Putin. Để sử dụng quá khứ của đất nước mình để hợp pháp hóa hiện tại của mình.

Thật ớn lạnh khi xem truyền hình nhà nước đưa tin về một trong những buổi diễn tập cho cuộc duyệt binh ở Moscow. Một phụ nữ lớn tuổi được lên sóng, đang quan sát những chiếc xe tải và bệ phóng tên lửa đi qua. Bà đã tham dự cuộc diễu hành đầu tiên, đã sống qua thời chiến tranh khi còn nhỏ, bà nói với người phỏng vấn.

Và sau đó, bà quay đi và mạnh mẽ giơ tay lên để vẫy những chiếc xe tăng của Vladimir Putin đang diễu hành, nở một nụ cười trìu mến.

Yaroslava Kiryukhina đưa tin bổ sung.