Việt Nam và Mỹ ‘vẫn còn nhiều vấn đề chưa tin nhau được’

May 18, 2022

“Bảo là Hà Nội sẽ trở thành đồng minh với Mỹ thì vẫn còn khó. Bởi vì Mỹ ở xa quá và giữa Việt Nam với Mỹ vẫn còn nhiều vấn đề chưa tin nhau được,” nhà quan sát cho hay.

Trả lời câu hỏi rằng mối quan hệ Việt Nam và Trung Quốc có thể sẽ thay đổi như thế nào sau chuyến thăm và làm việc của ông Phạm Minh Chính, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho rằng Chính quyền Hà Nội sẽ không có nhiều điều chỉnh trong mối quan hệ với hai cường quốc này. Tuy nhiên, nếu Trung Quốc ngày càng “gây sự” với thì Việt Nam sẽ dần hướng gần về Mỹ và phương Tây hơn. Ông nói:

“Trung Quốc hiện nay là quốc gia mang lại rủi ro về an ninh lớn nhất, không những cho ASEAN, mà còn đối với cả Việt Nam. Trung Quốc càng ngày càng gây sự với Việt Nam thì Việt Nam ngày càng gần phương Tây hơn, đặc biệt là với Mỹ.

Nhưng bảo là sẽ trở thành đồng minh với Mỹ thì vẫn còn khó. Bởi vì Mỹ ở xa quá và giữa Việt Nam với Mỹ vẫn còn nhiều vấn đề chưa tin nhau được.”

Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về vấn chính trị và Biển Đông thuộc trường Đại học New South Wales, Úc, nhận định sau chuyến đi của Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Hoa Kỳ lần này, Việt Nam sẽ có được lợi thế hơn để đối phó với Trung Quốc, vì quan hệ song phương của Việt Nam với Hoa Kỳ  nằm trong bối cảnh sự gắn kết toàn diện Hoa Kỳ-ASEAN ngày càng tăng.

Tuy nhiên, theo giáo sư này, Việt Nam sẽ phải thận trọng trong việc nâng cao quan hệ với Hoa Kỳ vì ba lý do:

“Đầu tiên, có một số vấn đề, chẳng hạn như việc Hoa Kỳ phân loại Việt Nam là nền kinh tế phi thị trường, và các vấn đề liên quan đến thuế quan thương mại, phải được giải quyết trước.

Thứ hai, chính trị nội địa của nước Mỹ tạo nên sự không chắc chắn đối với bất kỳ cam kết về kinh tế hoặc các cam kết khác mà Tổng thống Biden đặt ra cho Việt Nam. Việt Nam sẽ dễ bị tổn thương vì phụ thuộc Nga về quốc phòng và những kỷ lục tệ hại về nhân quyền, chính trị và dân sự.

Thứ ba, Việt Nam sẽ hết sức thận trọng để khi hợp tác với Hoa Kỳ, Bắc Kinh sẽ không nghĩ rằng việc đó là nhắm vào Trung Quốc.”

Theo chuyên gia người Úc này dự đoán, với kinh nghiệm đã thấy trong quá khứ, Trung Quốc và Việt Nam sẽ có những chuyến thăm cấp cao để thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong năm nay.

Chiến sự Ukraine càng kéo dài, Việt Nam càng rủi ro

Giáo sư Carl Thayer cảnh báo, giữa bối cảnh thời sự thế giới như hiện nay, với chính sách mà Hà Nội nói là “trung lập”, Việt Nam sẽ chịu nhiều rủi ro nếu cuộc chiến Nga và Ukraine kéo dài thêm.

Giáo sư này phân tích, Việt Nam theo đuổi chính sách “đa dạng hóa, đa phương hóa” trong quan hệ đối ngoại, có thể thấy qua 17 mối quan hệ đối tác chiến lược và một số quan hệ đối tác toàn diện, trong đó có Hoa Kỳ.

Việt Nam thích sự cân bằng đa cực, mà trong đó, các cường quốc sẽ có sự bình đẳng về chính trị – ngoại giao – kinh tế và an ninh với Việt Nam. Về phần mình, Việt Nam đảm bảo rằng mình sẽ không liên kết với một hoặc nhiều cường quốc nào để chống lại một cường quốc khác. Việt Nam đã nỗ lực rất nhiều trong việc nâng cao uy tín của mình, bằng cách theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập và mang tính xây dựng để tự đối phó các áp lực từ bên ngoài.

Hiện nay, cuộc chiến Nga xâm lược Ukraine và sự cô lập ngày càng tăng của quốc tế đối với quốc gia này là một thách thức lớn đối với chính sách đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam phụ thuộc vào Nga về vũ khí, trang thiết bị quân sự và công nghệ cũng như sự hỗ trợ về ngoại giao, chính trị của Nga với tư cách là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Do đó, cuộc chiến kéo dài sẽ đẩy Việt nam vào tình thế khó khăn hơn:

“Cuộc chiến ở Ukraine càng kéo dài thì Việt Nam càng phải chịu (tác động) các lệnh trừng phạt của phương Tây (đối với Nga), hoặc là Nga sẽ không có khả năng cung cấp các thiết bị vũ khí cần thiết nữa. Việt Nam sẽ bị đặt vào tình thế khó khăn hơn nếu Nga ngày càng suy yếu hoặc ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc.”

(Theo RFA)