Sri Lanka: TT Gotabaya Rajapaksa rời đi trên máy bay quân sự

13 tháng 7 2022

Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa đã rời khỏi đất nước trên một máy bay quân sự, trong bối cảnh nổ ra hàng loạt các cuộc biểu tình phản đối cuộc khủng hoảng kinh tế của nước này.

Ông Gotabaya Rajapaksa, 73 tuổi, đến thủ đô Male của Maldives vào khoảng 03:00 giờ địa phương (22:00 GMT), BBC cho biết.

Sự ra đi của ông Rajapaksa kết thúc một triều đại gia đìn trị tại Sri Lanka trong nhiều thập kỷ.

Ông Gotabaya Rajapaksa đã lánh mặt sau khi người dân Sri Lanka xông vào dinh thự của ông hôm thứ Bảy.

Tổng thống Gotabaya Rajapaksa trước đó đã cam kết từ chức vào thứ Tư ngày 13/7.

Anh trai của ông, cựu Bộ trưởng Tài chính Basil Rajapaksa, cũng đã rời khỏi Sri Lanka, các nguồn tin tiết lộ với BBC. Ông này được cho là đang tới Mỹ.

Khi tin tức về sự ra đi của tổng thống lan ra, người biểu tình đã hô vang các khẩu hiệu tại Galle Face Green, địa điểm biểu tình chính ở thủ đô Colombo.

Vào tối thứ Ba, hàng nghìn người tập trung tại công viên, chờ tổng thống từ chức.

Người dân Sri Lanka đổ lỗi cho chính quyền của Tổng thống Rajapaksa về cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.

Trong nhiều tháng, họ đã phải vật lộn với việc cắt điện hàng ngày và thiếu hụt những thứ cơ bản như nhiên liệu, thực phẩm và thuốc men.

Một chiến thắng đáng kể cho những người biểu tình

Anbarasan Ethirajan, BBC News, Colombo

Thật là một sự thất sủng đối với Tổng thống Gotabaya Rajapaksa – từ lâu nay vẫn là một nhân vật quan trọng ở Sri Lanka.

Ít ai ngờ rằng sự việc cuối cùng sẽ đi theo hướng này.

Ông Gotabaya Rajapaksa, người được hưởng quyền miễn trừ truy tố khi còn là tổng thống, được cho là đã muốn trốn ra nước ngoài trước khi từ chức để tránh khả năng bị chính quyền mới bắt giữ.

Với tư cách là cựu Bộ trưởng Quốc phòng Sri Lanka, ông đã giám sát các hoạt động quân sự trong cuộc chiến gây tranh cãi chống lại phiến quân Hổ Tamil. Ông Gotabaya Rajapaksa bị cáo buộc vi phạm nhân quyền trong chiến tranh và nhắm vào những người bất đồng chính kiến, nhưng ông luôn bác bỏ những cáo buộc đó.

Gia đình Rajapaksa đã thống trị nền chính trị Sri Lanka trong hai thập kỷ và với sự ủng hộ mạnh mẽ của đa số Phật tử Sinhala, ông trở thành tổng thống vào năm 2019.

Sự ra đi của ông là một chiến thắng đáng kể đối với những người biểu tình đã xuống đường bày tỏ sự tức giận trước sự quản lý yếu kém của nền kinh tế và chi phí sinh hoạt ngày càng leo thang.

Sự ra đi của tổng thống đe dọa khoảng trống quyền lực ở Sri Lanka, nơi cần một chính phủ hoạt động để giúp đưa nước này ra khỏi đống đổ nát tài chính.

Các chính trị gia từ các đảng phái khác đã nói về việc thành lập một chính phủ đoàn kết mới nhưng vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy họ sắp đạt được thỏa thuận. Cũng không rõ liệu công chúng có chấp nhận những gì họ đưa ra hay không.

Theo hiến pháp, thủ tướng Ranil Wickremesinghe sẽ thay thế tổng thống nếu tổng thống từ chức.

Tuy nhiên, ông Wickremesinghe không được được lòng công chúng. Những người biểu tình đã đốt nhà riêng của ông vào thứ Bảy – ông và gia đình không ở nhà – ông nói ông sẽ từ chức để nhường chỗ cho một chính phủ đoàn kết, nhưng không đưa ra ngày nào.

Điều đó khiến người phát ngôn của quốc hội trở thành người tiếp theo có nhiều khả năng nhất điền vào chỗ trống, các chuyên gia hiến pháp cho biết. Nhưng Mahinda Yapa Abeywardena là đồng minh của Rajapaksas, và không rõ liệu công chúng có chấp nhận quyền lực của ông hay không.

Bất kỳ ai trở thành quyền tổng thống có 30 ngày để tổ chức bầu cử tổng thống mới trong số các thành viên của quốc hội. Người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu đó sau đó có thể đảm trách nốt nhiệm kỳ của ông Rajapaksa cho đến cuối năm 2024.

Hôm thứ Hai, thủ lĩnh phe đối lập chính Sajith Premadasa nói với BBC rằng ông sẽ ra ứng cử vị trí tổng thống. Nhưng ông cũng thiếu sự ủng hộ của công chúng, và có sự nghi ngờ sâu sắc của công chúng đối với các chính trị gia nói chung.

Phong trào biểu tình đã đưa Sri Lanka đến bờ vực của sự thay đổi cũng không có một ứng cử viên rõ ràng nào cho vị trí lãnh đạo đất nước.