Vì sao Ukraine muốn giành lại thành phố Kherson?

4 giờ trước

Tuần này, nhiều ý kiến quốc tế bắt đầu nhìn nhận rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine bước vào giai đoạn quyết định.

Tiến độ đánh chiếm đất đai Ukraine của quân Nga đã chững lại và Ukraine có cơ hội phản công, tuy chưa rõ họ có tập trung được quân số cần thiết hay không.

Trên chiến trường, không chỉ giới tình báo Anh, Mỹ mà một số nhà quan sát như GS Mark Galeotti, chuyên gia về Nga tại Đại học UCL, London, cho rằng ở giai đoạn này trận Kherson là trận đánh quyết định.

Hiện quân đoàn 49 của Nga đang cố giữ Kherson, nhưng đường tiếp viện với thiết giáp hạng nặng của Nga cho đơn vị này bị phá hủy.

Cụ thể, cây cầu Antonivskyi đã bị Ukraine oanh kích khiến nó vẫn còn đó nhưng không thể “chịu nổi” xe tăng, pháo binh hạng nặng của Nga kéo vào Kherson.

Hai cây cầu khác cũng bị phía Ukraine bắn hỏng, gồm cầu Daryivskyi qua sông Inhulets, một nhánh của Dnipro,  và có tin công binh Nga đã lắp cầu phao nhưng chưa rõ để tiếp viện cho cả thành phố Kherson và các phần của tỉnh cùng tên Nga đang làm chủ, hay để tính đường rút về phía Đông sông Dnipro.

Các cây cầu này không bị quân Ukraine phá hủy kịp trước khi rút khỏi đây, khiến Nga dễ dàng chiếm Kherson. Vì lỗi này, lãnh đạo tình báo Ukraine Ivan Bakanov đã bị Kyiv sa thải.

Về phía Kyiv, nếu giải vây được Kherson, quân Ukraine mới có quyền hy vọng tổng phản công giành lại phía Đông Nam lãnh thổ, với điều kiện có đủ quân số và nguồn vũ khí hiện đại từ Phương Tây.

Trả lời chương trình BBC Newsnight tuần qua, cựu Giám đốc CIA, tướng David Petraeus, nói rằng phía Ukraine muốn cắt đứt các tuyến tiếp viện của Nga cho đơn vị kẹt tại Kherson, và tiến tới giành lại cả vùng này. 

Vì sao Kherson quan trọng?

Kherson là thành phố thủ phủ tỉnh cùng tên đầu tiên và duy nhất của Ukraine ngoài Donbas mà quân Nga chiếm được kể từ khi mở cuộc chiến xâm lăng Ukraine cuối tháng 2.

Ngoài tính biểu tượng, vị trí của Kherson còn có giá trị chiến lược về quân sự cho cả hai bên.

Với quân Nga, việc giành và giữ được Kherson sẽ tạo bàn đạp tiến về phía Tây, bao vây Odesa và khóa chặt lối ra Hắc Hải của Ukraine.

Với quân đội Ukraine, giành lại Kherson thành công có nghĩa là quân Nga bị đẩy về phía bên kia sông Dnipro, phòng tuyến tự nhiên để Ukraine bảo vệ các phần đất của mình, và Kyiv khi đó có thể điều bớt quân đóng tại đó, tiếp viện cho chiến trường Donbas và Zaporizhzhi, theo đài Pháp France24.

Về kinh tế, việc giành lại tỉnh Kherson còn giải tỏa được vấn đề tắc nghẽn tuyến giao thông ra biển của Ukraine, đồng thời bảo vệ một phần của vùng nông nghiệp giàu có.

Kherson, cùng với Khmelnytskyi, Zhytomyr, Poltava, Dnipropetrovsk, Mykolaiv và Zaporizhzhia, tạo thành dải đất phì nhiêu với nhiều triệu ha đất nông nghiệp, trồng lúa mì, cây hướng dương lấy dầu, cây cải dầu, rau trái….

Cuộc chiến của Nga ở Ukraine có một mục tiêu là cướp các nguồn lợi nông nghiệp này.

Còn với Ukraine, ngũ cốc, nông sản vừa đem lại ngoại tệ qua xuất khẩu – chỉ riêng dầu hướng dương của Ukraine đã chiếm 47% sản lượng toàn thế giới (Mintec 2022), vừa là nguồn lương nuôi quân. Thiếu nông sản, cuộc chiến của Kyiv khó có hy vọng kéo dài, theo đánh giá của các báo châu Âu.

Về nhân tâm, Kherson là nơi người dân Ukraine chứng minh cho Moscow thấy chính sách Nga hóa tàn bạo không thành công.

Quân chiếm đóng Nga bị người dân biểu tình, mang cờ Ukraine phản đối. Phía Nga tuy thế không dám bắn vào dân – đa số nói tiếng Nga – dù đã lập ra một chính quyền thân Nga.

Có lẽ Moscow muốn lấy đây làm ví dụ rằng họ có thể thuyết phục được người nói tiếng Nga ở vùng Đông Nam của Ukraine “trở thành người Nga”.

Moscow cũng từng muốn tổ chức trưng cầu dân ý để lập cộng hòa Kherson, giống như việc lập ra hai cộng hòa nhân dân Donetsk và Luhansk. Tuy thế, việc này không dễ đạt được.

Theo báo Moscow Times, quan chức Ukraine nói cuộc chiến giành Kherson phải tới tháng 9 mới xong, và hiện nay Ukraine dùng các hỏa tiễn tầm trung như HIMARS bắn phá các kho đạn của Nga ở Kherson, chuẩn bị cho phản công.

Về phía Nga, GS Mark Galeotti, 85% quân Nga đã được huy động vào cuộc chiến Ukraine và đà tiến công đã yếu đi nhiều.

Nga đã tung vào các chiến trường phía Đông Nam Ukraine, ngoài Donbas, tới 150 nghìn quân, và để tạo bước đột phá thì cần ít nhất 100 nghìn quân nữa, điều không dễ thực hiện.

Vẫn theo ông Galeotti viết trên trang The Sunday Times 30/07, Nga còn có lệnh tổng động viên toàn quân, toàn dân, toàn nền kinh tế Nga vào chiến tranh, nhưng một khi được áp dụng cũng mất nhiều tháng để đưa đủ tiếp viện cho chiến trường Ukraine.

Việc nâng cấp cả về chất và về lượng cho quân đội xâm lăng Nga thực hiện cuộc viễn chinh đẫm máu ở nước láng giềng rộng lớn đang là vấn đề không nhỏ với ông Putin.