Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) tuyên bố hoàn tất cuộc tập trận trên không và trên biển kéo dài gần một tuần xung quanh đảo Đài Loan.
Các hoạt động quân sự này được tung ra sau khi bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ, thăm chính quyền Trung Hoa Dân quốc ở Đài Loan (03/08), bất chấp phản đối từ Bắc Kinh.
PLA nay nói cuộc tập trận trên không và trên biển ở cả Hoàng Hải và Biển Đông (TQ gọi là Nam Hải) “đã hoàn tất thành công”.
Họ cho biết sẽ tiếp tục tuần tra Eo biển Đài Loan và duy trì \”năng lực sẵn sàng chiến đấu\”.
Đài Loan cáo buộc TQ dùng các cuộc tập trận để thử sức quân đội cho một cuộc xâm lăng, đổ bộ.
Theo BBC News hôm 10/08, điều tra dư luận mới nhất cho hay đại đa số người Đài Loan phản đối việc thống nhất với Trung Quốc, quốc gia do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Nền dân chủ Đài Loan và truyền thông tự do ở đây đang ngày càng trở thành một thế lực, khiến hòn đảo được không ít ủng hộ quốc tế.
TQ khó gây sức ép được với Mỹ?
Nhưng quan trọng hơn, như một số bình luận mới đây, các cuộc diễn tập quân sự nhằm thị uy với người Đài Loan của Trung Quốc “chẳng đạt được gì” nếu Bắc Kinh thực sự muốn dọa cả Mỹ.
Theo ông George Friedman, viết trên trang Geopolitical Futures (09/08), sau chuyến thăm của bà Nancy Pelosi dư luận mới vỡ lẽ là “Trung Quốc không hề có một công cụ (lever) nào để gây sức ép với Mỹ”.
Việc tập trận của PLA, theo ông, là để hâm nóng lại tuyên truyền chống Đài Loan lâu nay, và tỏ ra quân đội TQ là một đối thủ mạnh của Hoa Kỳ.
Thế nhưng, cả về quân sự, và thương mại, Hoa Kỳ vẫn “nắm đằng chuôi” và một cuộc chiến kinh tế, hay quân sự có thủy bộ phối hợp nhằm vào Đài Loan, sẽ đem lại rủi ro lớn cho Trung Quốc, ông Friedman viết.
Đơn giản là PLA có nguy cơ thua trận khi phải thực sự đối đầu với Hoa Kỳ.
Về kinh tế, chừng 17% xuất khẩu của TQ là sang Mỹ và mọi thay đổi chính sách thương mại, tiền tệ của Hoa Kỳ đều có thể gây hại cho Trung Quốc.
Vũ khí quan trọng nhất mà Hoa Kỳ đang nắm trong quan hệ với Trung Quốc là đồng đô la, theo George Friedman.
Tuy thế, có ý kiến khác cũng của người Mỹ nói một khi xảy ra chiến tranh, hải quân Trung Quốc nay có năng lực bao vây Đài Loan.
Grant Newsham, cựu sĩ quan hải quân Mỹ, hiện là nhà nghiên cứu ở Nhật Bản, được AFP-JiJi hôm 08/08 trích lời nói “trong một số lĩnh vực, quân đội Trung Quốc có thể vượt trội Hoa Kỳ”, cụ thể là trong việc bao vây, phong tỏa Đài Loan.
Theo ông Newsham, “Hải quân TQ nay là một đối thủ đáng gờm và trong trường hợp họ vào cuộc người Đài Loan sẽ gặp khó khăn nếu Hoa Kỳ và Nhật Bản không can thiệp, vì lý do nào đó”.
Cùng lúc với cuộc tập trận của PLA, quân Đài Loan tổ chức diễn tập chống đổ bộ và dùng pháo binh hạng nặng tập chống tàu chiến tiến vào bờ biển của họ.
Để đáp trả, PLA công bố một video họ nói là quay từ buồng lái của phi công Trung Quốc, ghi rõ hình ảnh bờ biển Đài Loan.
Đa số các ý kiến của báo chí Phương Tây cho rằng Trung Quốc muốn có một thời gian ổn định để tập trung vào kỳ Đại hội Đảng CS lần thứ 20, dự kiến vào tháng 11 năm nay ở Bắc Kinh.
Bản thân người Đài Loan xem ra cũng không sợ những hoạt động mang tính đe dọa của Trung Quốc mà họ đã nghe quen.
Một điều tra dư luận gần đây nói chỉ có 7% người Đài Loan tin rằng sẽ có xung đột quân sự với Trung Quốc, còn 64% không tin vào điều đó, theo BBC News 07/08/2022.
Trang Japan Times tuy thế nói có khả năng các cuộc tập trận bắn đạn thật ở cả Hoàng Hải của TQ, còn có mục tiêu \”đe dọa Nhật Bản\”.