Ukraine: Chiến tranh chững lại nhưng đẩy lùi Nga là nhiệm vụ địa chấn

• James Waterhouse
• Phóng viên BBC tại Ukraine

It ai biết rằng cái giá phải trả khi thách thức sự ảnh hưởng của Nga rõ hơn là cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko.

Ông Viktor Yushchenko đã bị đầu độc bằng chất hóa học trong chiến dịch vận động tranh cử năm 2004 trước đối thủ được Moscow ủng hộ. Sau đó ông đã lãnh đạo các cuộc biểu tình phản đối gian lận bầu cử trước khi lên nắm quyền một năm sau đó.

Ngồi tại căn nhà gỗ ở ngoại ô thủ đô Kyiv, ông Yushchenko đã ngợi ca \”sức mạnh của tinh thần dân tộc\”, xem đây là điều cốt lõi cho nền độc lập của Ukraine.

\”Ngày hôm nay tôi có thể tự tin nói rằng 42 triệu người dân Ukraine đã cùng cất lên một tiếng nói. Điều này cho phép chúng tôi đối mặt với bất kỳ kẻ thù nào, bao gồm cả Nga.\”

Bạn có thể vẫn còn thấy được vết thẹo trên khuôn mặt của vị cựu tổng thống từ khi ông bị đầu độc.

Viktor Yushchenko: Cựu Tổng thống Ukraine nói về lần bị đầu độc

Ngày Độc lập của Ukraine rơi vào đúng sáu tháng kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tiến hành cuộc xâm lược từ hướng bắc, đông và nam. Sau sáu tháng, quân đội Ukraine cho biết gần 9.000 binh sĩ đã thiệt mạng. Khoảng 5.500 dân thường đã chết, con số được Liên Hiệp Quốc xác nhận.

Trong khi ít người đưa ra dự đoán về cuộc chiến tranh, ông Yushchenko phần lớn chỉ trích điều mà ông xem là sự bất lực mang tính lịch sử của Phương Tây nhằm chống lại sự hung hãn từ Nga: nổi bật là cuộc xung đột tại Georgia năm 2008 và việc Nga sáp nhập Crimea sáu năm sau đó.

Tuy nhiên, ông cho rằng phép thử vô cùng quan trọng dành cho Ukraine đã thay đổi vị thế của quốc gia này trên thế giới.

\”Ngày hôm nay, khi hơn 50 quốc gia đã bày tỏ sự ủng hộ các ý tưởng tranh đấu của chúng tôi. Họ đang cung cấp mọi hình thức hỗ trợ – về quân sự, tài chính và nhân đạo.\”

Cựu chính trị gia của Ukraine hiện dành hầu hết thời gian làm thợ mộc. Bao quanh chúng tôi là hàng chục tác phẩm điêu khắc, và cựu tổng thống Ukraine nói với tôi về niềm tin hoàn toàn rằng Ukraine có thể giành được chiến thắng trong cuộc chiến.

Khi Nga ngày càng cố lôi kéo Ukraine vào quỹ đạo của mình thì ý thức về bản sắc dân tộc của người dân Ukraine ngày càng trở nên mạnh mẽ.

Tại một nhà máy nhỏ ở bờ bên trái con sông Dnieper tại Kyiv, doanh nghiệp của cô Nataliia, từng kinh doanh đồng phục khách sạn nhưng giờ đã chuyển sang may quốc kỳ Ukraine.

Cô ấy bắt đầu nhận được lời yêu cầu từ các chốt kiểm soát quân sự lúc cuộc xâm lược mới bùng phát, và hiện đã nhận được hơn 2.500 đơn đặt hàng trong một tháng – không chỉ từ quân đội, mà còn từ doanh nghiệp.

\”Đây là những màu sắc đầy tình yêu thương đối với chúng tôi,\” cô ấy nói với tôi trong tiếng ồn của những chiếc máy may.

\”Mọi người dân Ukraine đều cảm nhận được những sắc màu này và chúng tôi thấy chúng ở mọi nơi – trên bầu trời, trong lúa mì. Điều này là niềm vinh hạnh, mang đến cho chúng tôi niềm vui và các cảm xúc tích cực, bởi vì công việc của chúng tôi hữu ích.\”

Sau sáu tháng chiến tranh, Ukraine bị đối mặt với những thực tế không mấy dễ chịu.

Sau những tuần với các lời tuyên bố, kế hoạch về cuộc phản công của Ukraine ở miền nam, tại thành phố Kherson hiện bị Nga chiếm đóng vẫn chưa trở thành hiện thực.

Vâng, đã có cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa hơn và đi sâu hơn nhằm vào lãnh thổ do Nga chiếm đóng, thế nhưng cuộc chiến tranh này hiện đang bị đạn pháo thống lĩnh cùng với tiền tuyến hầu như chững lại.

Cho đến nay, các vũ khí của Phương Tây đang giúp Ukraine gìn giữ lãnh thổ và cản trở các tuyến cung cấp từ Nga, nhưng cũng sẽ phải có điều gì đó mang tính địa chấn để tạo nên động lực xoay chuyển tình thế và giúp Kyiv đẩy lùi hoàn toàn quân Nga.

Vì vậy, hiện trạng quân sự này dường như sẽ tiếp diễn, với cái giá ngày càng cao và không thể tưởng tượng nổi đối với hàng chục ngàn gia đình.

Trong khi được xem là người anh hùng thời chiến của quốc gia, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang đối mặt với những lời chỉ trích về cách ông chuẩn bị cho cuộc tấn công của Nga. Đáng chú ý là về quyết định không hành động theo lời cảnh báo của Mỹ, cho rằng điều này sẽ gây nên sự hoảng loạn và thiệt hại cho nền kinh tế Ukraine.

Một biểu tượng khác cho tinh thần kháng cự của Ukraine là phòng làm tin tức của trang Kyiv Independent.

Trang tin tức bằng tiếng Anh này đã được thiết lập vài tuần trước cuộc xâm lược. Chỉ trong vài ngày, số lượt theo dõi trên mạng của họ đã tăng từ hàng chục ngàn người lên hàng triệu.

\”Đây là ngày Độc Lập chúng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra,\” tổng biên tập Olga Rudenko nói.

Cô mô tả trang web như tiếng nói của Ukraine, và là cửa sổ để thế giới nhìn vào.

\”Vào tháng Hai, khi mọi chuyện rất bất ổn, chúng tôi không biết liệu hầu hết đất nước sẽ bị xâm lược hay chúng tôi sẽ bị giết hay không,\” cô nói. \”Để vẫn ở đây lúc này, tham gia kỷ niệm, là điều rất ý nghĩa.\”

Một thỏa thuận gần đây, cho phép Ukraine một lần nữa xuất khẩu ngũ cốc thông qua Biển Đen, vẫn là đột phá ngoại giao duy nhất trong cuộc chiến tranh này.

Một số người xem đây là nền tảng cho một hòa ước cuối cùng.

Một chặng đường dài, và Ukraine đã mất kiểm soát 1/5 lãnh thổ của mình.

Để duy trì nền độc lập, cho đến nay, quốc gia này sẽ phụ thuộc vào sự trợ giúp của thế giới bên ngoài trong một khoảng thời gian khá dài.