Magdalena Andersson: Thủ tướng Thụy Điển từ chức sau khi phái bảo thủ và cực hữu thắng sát nút

15 tháng 9 2022

Thủ tướng Thụy Điển nói rằng bà sẽ từ chức sau khi chính phủ của bà bị đánh bại trong cuộc bầu cử hôm Chủ nhật.

Liên minh trung tả của bà Magdalena Andersson thua khối các đảng cực hữu, từ 176 ghế xuống 173, với 99% số phiếu được kiểm.

Lãnh đạo Đảng Những người trung dung, Ulf Kristersson hiện được cho là sẽ thành lập chính phủ.

Khối các đảng cực hữu bao gồm Đảng Những nhà dân chủ Thụy Điển, một đảng cực hữu đã vận động chống lại các vụ xả súng của các băng đảng đang gia tăng.

Kết quả cuối cùng vẫn phải được xác nhận sau khi kiểm phiếu lại, đó là thông lệ tiêu chuẩn ở Thụy Điển.

Nhưng bất chấp điều này, bà Andersson chấp nhận thất bại trong một cuộc họp báo hôm thứ Tư, và cho biết bà sẽ chính thức từ chức vào thứ Năm.

Bà nói: \”Trong quốc hội, họ có lợi thế một hoặc hai ghế. Đó là một đa số mỏng, nhưng là một đa số.\”

Chiến dịch bầu cử \’kẻ tám lạng người nửa cân\’ bị chi phối bởi các vấn đề về băng đảng, nhập cư, hội nhập, và giá điện tăng cao.

Bà Andersson là nữ Thủ tướng đầu tiên của quốc gia Bắc Âu khi bà nhậm chức vào năm ngoái – bà đã nghỉ việc vào ngày đầu tiên, trước khi trở lại ngay sau đó.

Bà bị đánh bại trong gang tấc bởi một khối cánh hữu bốn đảng: Đảng Những nhà dân chủ Thụy Điển, Đảng Những người trung dung, Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo và Đảng Tự do.

Đó là một bước ngoặt quan trọng đối với nền chính trị Thụy Điển – Đảng Những nhà dân chủ Thụy Điển từng bị các đảng phái chính trị coi như kẻ ngoài rìa, nhưng hiện đã giành được khoảng 20% số phiếu bầu.

Đảng này thề sẽ \”làm cho Thụy Điển an toàn trở lại\” bằng cách đưa ra các bản án tù dài hơn và hạn chế nhập cư.

Tuy nhiên, lãnh đạo đảng này, Jimmie Akersson, sẽ không trở thành thủ tướng, Maddy Savage của BBC đưa tin từ Stockholm, vì ông không có được sự ủng hộ đầy đủ của cả bốn đảng.

Thay vào đó, Ulf Kristersson, lãnh đạo Đảng Những nhà trung dung cho biết ông sẽ bắt đầu thành lập chính phủ.

Ông Kristersson cho biết: \”Tôi sẵn sàng làm tất cả những gì có thể để thành lập một chính phủ mới, ổn định và mạnh mẽ cho toàn thể Thụy Điển và công dân Thụy Điển.\”

Trước đó, BBC đã đưa tin:

Cuộc tổng tuyển cử vào Nghị viện Vương quốc Thụy Điển (Riksdag) hôm Chủ Nhật 11/09/2022 đem lại kết quả gây bất ngờ: Đảng Những nhà dân chủ (Sweden Democrats) thắng lớn so với các kỳ bầu cử trước.

Tuy kết quả chung cuộc còn chờ tổng kết, đảng Sweden Democrats, có nguồn gốc cựu hữu, chống di dân của ông Jimmie Akesson đã được tới 20,6% phiếu.

Nhìn chung, khối các đảng thiên hữu và cực hữu, gồm cả đảng mang tên The Moderates (Những người trung dung), nhiều khả năng đạt 49,7% tổng số phiếu bầu.

Kết quả này gây ngạc nhiên cho châu Âu và đe dọa sự sụp đổ của chính phủ thiên tả, do đảng Xã hội Dân chủ của bà Magdalena Andersson nắm từ 2014.

Ông Akesson dùng các ngôn từ tương tự như ông Donald Trump để kêu gọi cử tri bỏ phiếu cho đảng Dân chủ nhằm \”Làm cho Thuỵ Điển vĩ đại trở lại\”, theo trang DW của Đức.

Tuy có tăng số phiếu trong nghị viện lên cao nhất từ trước tới nay, ông Akesson khó có khả năng lên làm thủ tướng mà chỉ tham gia liên minh cầm quyền.

Lãnh đạo đảng Moderates, ông Ulf Kristersson, được cho là có nhiều khả năng lập tân chính phủ liên minh các đảng bảo thủ, thiên hữu ở vương quốc Bắc Âu, nếu đảng cầm quyền hiện nay thất bại, theo BBC News hôm 12/09.

Xu thế bài ngoại tăng lên

Nhưng điều lo ngại là vai trò của Jimmie Akesson và xu thế thiên hữu bài ngoại đang tăng lên ở quốc gia có tiếng là bao dung, tự do, dân chủ.

Tuy ông Akesson, người lên nắm đảng Dân chủ từ 2005, nói là quá khứ cực hữu đã \”đi vào dĩ vãng\”, nhiều tờ báo châu Âu vẫn nhắc lại nó để mà lo ngại.

Thành lập năm 1988, đảng mang tên \”Những nhà Dân chủ Thụy Điển\” chỉ có vài chục thành viên và đề ra cương lĩnh \”da trắng thượng đẳng\”, và ủng hộ quan hệ với các phe nhóm tân Nazi.

Phải đến giữ thập niên 1990 họ mới bác bỏ đường lối phát-xít và cấm các phát biểu, ấn phẩm công khai ủng hộ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.

Tuy thế, một số nhà báo gốc Thổ Nhĩ Kỳ, như Bulent Kenes được báo Đức trích dẫn, cho rằng \”Những nhà dân chủ Thụy Điển\” chỉ làm sạch hình ảnh bằng cách che dấu ý thức hệ tân phát-xít của họ.

Cùng thời gian, sau chiến tranh Syria, số di dân từ Trung Đông được nhận vào Thụy Điển tăng lên, khiến tâm lý bài ngoại trong dân Thụy Điển gốc cũng tăng theo, theo DW.

Đảng của ông Akesson chuyển sang tạo dựng hình ảnh là đảng của người bình dân, chống lại \”giới cầm quyền tham nhũng\”.

Dưới sự lãnh đạo của Jimmie Akesson đảng này cũng chỉ được 6% phiếu trong cuộc bầu cử năm 2010 vào Rikstag.

Vì thế, số phiếu nếu được xác nhận là trên 20% cử tri Thụy Điển dành cho họ trong bầu cử năm nay sẽ cao hơn trước hơn ba lần, một chỉ dấu cho thấy xu hướng ủng hộ đảng thiên hữu gia tăng.