Đăng ngày: 16/09/2022
Trong cuộc gặp đầu tiên kể từ khi Nga xua quân đánh chiếm Ukraina, hôm qua, 15/09/2022, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tổng thống Nga Vladimir Putin đã thể hiện quyết tâm hỗ trợ nhau và tăng cường quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng với phương Tây.
Ông Tập Cận Bình và ông Vladimir Putin đã gặp nhau bên lề thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải tại Samarkand, Uzbekistan. Theo đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc, trong cuộc gặp, ông Tập Cận Bình đã nói với ông Putin là Bắc Kinh sẵn sàng “làm việc với Matxcơva để hỗ trợ lẫn nhau một cách mạnh mẽ về các vấn đề liên quan đến các lợi ích căn bản, đồng thời tăng cường hợp tác song phương.”
Về phần tổng thống Putin, ông lên án những “mưu toan” của phương Tây nhằm “thiết lập một thế giới đơn cực”. Tổng thống Nga còn khẳng định lại sự ủng hộ của Matxcơva đối với Bắc Kinh trong hồ sơ Đài Loan, mà hiện đang gây căng thẳng cao độ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Cuộc gặp giữa tổng thống Nga và chủ tịch Trung Quốc là sự kiện quan trọng nhất tại thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, diễn ra trong hai này 15 và 16/09, quy tụ lãnh đạo của nhiều nước khác như Ấn Độ, Pakistan, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước Trung Á. Riêng đối với chủ tịch Tập Cận Bình, đây là chuyến công du ngoại quốc đầu tiên của ông kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát.
Khác biệt về chiến lược
Theo các nhà phân tích được hãng tin AFP trích dẫn hôm nay, cuộc gặp thượng đỉnh Nga – Trung thể hiện sự xích lại gần nhau giữa hai cường quốc, thế nhưng giữa Matxcơva và Bắc Kinh vẫn còn nhiều khác biệt về chiến lược. Tổng thống Putin và chủ tịch Tập Cận Bình đồng quan điểm trên rất nhiều vấn đề, nhưng họ không phải là đồng minh, mỗi người có những lợi ích riêng.
Theo đánh giá của chuyên gia Evan Feigenbaum, trung tâm Carnegie Endowment for International Peace, “Trung Quốc mạnh hơn Nga và có những lợi ích toàn diện hơn, đa dạng hơn. Mục tiêu của Bắc Kinh là bảo toàn sự đồng thuận với Matxcơva về mặt chiến lược, để chống lại thế lực của Mỹ.”
Còn theo nhà sử học Pierre Grosser, sự ủng hộ của ông Tập Cận Bình với ông Putin có thể trở thành một “cái bẫy đối với Trung Quốc”. Ông giải thích :” Thái độ thù nghịch của Nga đối với phương Tây khiến nước này cứ phải theo con đường đối đầu nguy hiểm, cho nên khó mà chung sống hòa bình, trong khi Trung Quốc về mặt kinh tế và công nghệ rất cần đến những trao đổi với các nước tư bản lớn ».
Tuy vậy, theo nhà nghiên cứu Alice Ekman, đặc trách về châu Á của Viện Nghiên cứu An ninh Liên Hiệp Châu Âu, trong bối cảnh căng thẳng kéo dài giữa Bắc Kinh với Washington, Trung Quốc cần phải đẩy nhanh tiến trình xích lại gần nước Nga. Viễn cảnh này gây lo ngại đặc biệt cho Đài Loan. Hôm nay, chính phủ Đài Bắc cho rằng việc tăng cường quan hệ Nga – Trung “gây tổn hại cho hòa bình thế giới”.