Biden bóng gió về sự thay đổi chính sách với Đài Loan

20 tháng 9 2022

Những hứa hẹn gây chú ý của Tổng thống Joe Biden rằng Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan chống lại một cuộc tấn công của Trung Quốc đã phủ bóng lên việc ông bóng gió về khả năng chuyển chính sách của Mỹ sang ủng hộ quyền tự quyết của hòn đảo này.

Mặc dù Nhà Trắng đã rất nỗ lực để nói rằng tuyên bố công khai của Biden đưa ra hôm Chủ Nhật về việc bảo vệ hòn đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền không cho thấy một sự thay đổi trong chính sách. Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng ông có thể đã cố ý hoặc không – cắt xén lập trường của Hoa Kỳ về việc không đưa ra quan điểm về nền độc lập của Đài Loan.

Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình từ lâu đã thề sẽ đưa Đài Loan về dưới sự kiểm soát của Bắc Kinh và không loại trừ việc sử dụng vũ lực. Đài Loan – hòn đảo theo chế độ dân chủ đã phản đối mạnh mẽ các tuyên bố của Trung Quốc nhưng nói rằng họ không cần phải tuyên bố độc lập vì vốn đã là một quốc gia độc lập.

Các quan chức Hoa Kỳ, gồm Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, đã nhấn mạnh trong năm nay rằng Hoa Kỳ không ủng hộ Đài Loan độc lập.

Sự đảm bảo của Mỹ nằm trong một phần của chính sách không mang tính cam kết, được tuân thủ suốt nhiều thập kỷ nhằm ngăn Bắc Kinh tấn công vô cớ và thuyết phục Đài Loan không tuyên bố độc lập chính thức. Theo cách nói của Washington, nó được gọi là \”răn đe kép\”.

Nhưng Biden nói với CBS \”60 Minutes\” rằng dù ông không khuyến khích động thái này, nhưng quyết định vẫn tùy thuộc vào Đài Loan.

\”Đài Loan đưa ra đánh giá của riêng họ về sự độc lập của mình. Chúng tôi không khuyến khích họ độc lập. Đó là quyết định của họ,\” ông Biden nói.

Phát biểu của Biden gây chia rẽ

Những người chỉ trích tổng thống Biden cho rằng Trung Quốc sẽ xem những bình luận của ông là sự ủng hộ ngầm cho một tuyên bố độc lập, lằn ranh đỏ đối với Bắc Kinh. Họ cũng nói rằng các bình luận của Biden có nhiều khả năng gây trầm trọng thêm tình trạng thù địch, hơn là các cam kết quốc phòng công khai vì Bắc Kinh có khả năng đã cho rằng Washington sẽ bảo vệ Đài Loan.

Craig Singleton, một chuyên gia chính sách về Trung Quốc tại Foundation for Defense cho biết:

\”Sẽ là không ăn nhập vào đâu khi lập luận rằng chính sách Đài Loan của Mỹ không thay đổi, trong khi tuyên bố Mỹ cam kết chiến đấu vì Đài Loan và Đài Loan tự đưa ra đánh giá của riêng mình về nền độc lập,\” ông nói thêm rằng Bắc Kinh có thể sẽ lo lắng rằng Biden đang gợi ý cho Đài Loan việc có thể tự quyết định mình độc lập hay không.

Điều phối viên Khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương của Nhà Trắng, Kurt Campbell, đã phát biểu trên một diễn đàn hôm thứ Hai rằng phát biểu của tổng thống đã \’tự nói lên thông điệp\’ sau khi một số thành viên Đảng Cộng hòa, bao gồm cả Thượng nghị sĩ Ben Sasse, ca ngợi những bình luận của tổng thống nhưng chỉ trích Nhà Trắng vì đã đảo ngược lại quan điểm này.

Adrienne Watson, người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Biden, cho biết: \”Tổng thống trực tiếp khẳng định chính sách một Trung Quốc lâu đời của Mỹ.\”

Ông Biden cũng nhận được sự ủng hộ từ một số quốc gia đồng minh của Mỹ, chẳng hạn như từ người được mời phát biểu tại quốc hội Lithuania, Viktorija Cmilyte-Nielsen, đã nói với Reuters rằng tuyên bố của Biden \”có ý nghĩa và kịp thời.\”

\”Tôi nghĩ đó là một tuyên bố mạnh mẽ và đó chắc chắn là một quan điểm được hoan nghênh,\” bà nói.

\’Tính chính xác của ngôn từ\’

Bộ Ngoại giao Đài Loan đã đáp lại phát biểu của ông Biden bằng cách bày tỏ \”sự cảm kích chân thành\” đối với sự ủng hộ vững chắc của ông đối với hòn đảo.

Người phát ngôn Đại sứ quán Washington của Trung Quốc, Liu Pengyu, nói Mỹ không nên gửi sai tín hiệu cho lực lượng ly khai Đài Loan vì điều đó có nguy cơ phá hoại hòa bình trên eo biển Đài Loan và mối bang giao Trung Quốc-Hoa Kỳ.

Jude Blanchette, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói rằng phát biểu của Biden gây bối rối thay vì làm rõ chính sách của Mỹ.

Blanchette nói: \”Một vấn đề mà tính chính xác của ngôn từ là điều tối quan trọng đó là tuyên bố chính sách của chúng tôi về Đài Loan.\”

Ông nói: \”Nếu chúng ta thực hiện một sự thay đổi chính sách mang tính cơ sở rằng chúng ta sẽ bảo vệ Đài Loan ngay cả khi họ tuyên bố độc lập, thì đây là điều đáng được thảo luận mạnh mẽ hơn so với những gì mọi người được thông báo trong một cuộc phỏng vấn 60 phút.\”