Matxcơva tổ chức trưng cầu dân ý tại 4 vùng lãnh thổ của Ukraina

Đăng ngày: 23/09/2022

Thanh Hà

Matxcơva tổ chức trưng cầu dân ý tại bốn vùng lãnh thổ của Ukraina do phe thân Nga hay quân đội Nga kiểm soát. Kết quả đã được biết trước, nên Kiev và phương Tây coi đây là một « trò hề » để điện Kremlin biện minh cho xung đột leo thang sau gần 8 tháng chiến tranh và chiếm đoạt lãnh thổ của Ukraina.

Cuộc trưng cầu dân ý mở ra từ ngày 23 đến 27/09/2022 liên quan đến các vùng tự trị thân Nga, là Donetsk và Lugansk ở miền đông, cũng như Kherson và Zaporijjia ở miền nam.

Tại Donetsk và Lugansk, nơi phe thân Nga đã tuyên bố « độc lập » câu hỏi đặt ra cho cử tri là họ có « muốn hay không muốn được thuộc về nước Nga ». Còn tại các vùng Kherson và Zaporijjia, nơi mà quân đội Nga không hoàn toàn kiểm soát tình hình, thì câu hỏi sẽ là « Muốn tách rời khỏi Ukraina hay không, thành lập một quốc gia tự trị và trở thành một phần lãnh thổ của nước Nga ? »

Giới phân tích quốc tế đồng loạt ghi nhận cuộc trưng cầu dân ý lần này, là « trò hề » để Nga thâu tóm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporijjia như hồi 2014 đã chiếm đoạt bán đảo Crimée. Chính quyền Kiev và cộng đồng quốc tế sẽ không công nhận kết quả nhưng như AFP ghi nhận, trưng cầu dân ý diễn ra trong bối cảnh quân đội Ukraina đang phản công mạnh mẽ, quân Nga tháo chạy và tổng thống Vladimir Putin vừa ra lệnh động viên 300.000 lính dự bị. 

Trước ngày tổ chức trưng cầu dân ý tại miền đông và miền nam Ukraina, Matxcơva đã nêu bật khả năng sử dụng « mọi phương tiện » để bảo vệ « lãnh thổ của mình ».

Về thể thức đi bỏ phiếu, hãng tin Pháp AFP ghi nhận chính quyền thân Nga tại Donetsk mang thùng phiếu đến tận từng nhà trong suốt thời gian diễn ra cuộc trưng cầu dân ý. Các phòng phiếu chỉ mở cửa trong ngày cuối cùng, tức là vào ngày 27/09/2022. Ngay trên lãnh thổ Nga, nhiều phòng phiếu cũng được mở ra để người Ukraina đang « tị nạn » tại đây cũng được quyền tham dự.

Chủ tịch Hạ Viện Nga, Viatcheslav Volodin hôm nay đã kêu gọi những người « yêu nước » đang sinh sống tại Ukraina hãy chọn « hội nhập vào Liên Bang Nga ». Matxcơva đã huy động cỗ máy tuyên truyền để cho thấy dân cư tại bốn vùng liên quan đang rất hào hứng trước viễn cảnh được « trở về với nước Nga ».

Thông tín viên El Jabri tường thuật từ thành phố Volnovakha, không xa Kherson, miền nam Ukraina :

Một phụ nữ tay dắt con gái 6 tuổi với hai con búp bê nhỏ xíu nắm chặt trong tay. Chúng tôi đã gặp được một cô giáo ở cổng trường số 5 tại thành phố Volnovakha. Bà Daria cho biết, mùa tựu trường năm nay, một nửa các giáo viên đã bỏ đi. Còn bản thân bà đã bị đe dọa vì đã hồ hởi với chế độ mới, với chương trình giảng dậy mới.

Daria nói bà bắt đầu bị đe dọa từ mùa xuân vừa qua. Những hành động hù dọa đó đã nhân lên gấp đôi, rồi gấp ba từ tháng chín đến giờ. Người ta dọa là sẽ trở lại và sẽ bắt bà quỳ gối trước cổng trường và sẽ bắn bà đến chết. Daria nói là đã nhận được những tin nhắn với lời lẽ đe dọa đó qua điện thoại, qua mạng xã hội nhưng lại không thể cho chúng tôi xem những tin nhắn ấy.

Còn Elena Sergeeevna Slesarenko, một công chức trong chính quyền của thành phố, đặc trách mảng xã hội thì cho biết cô cũng bị hù dọa như Daria, nhưng cô không tin và từ chối tin vào những điều đó. Elena nói những người « bình thường, đầu óc tỉnh táo như tôi không ai tin rằng quân Ukraina sẽ trở lại, và ở đây cũng chẳng ai mong họ trở lại cả ».

Những phát biểu này hoàn toàn đồng điệu với thông điệp của Matxcơva muốn nhắn gửi đến tất cả dân cư trong vùng và cả toàn thế giới. Thứ Tư vừa qua chính quyền thông báo tổ chức trưng cầu dân ý và chỉ một ngày sau các tờ rơi đã được phát cho dân chúng trong vùng. Tờ giấy mang ba màu xanh đỏ và trắng, màu cờ của nước Nga với dòng chữ : « Chúng ta trở về nhà ».