Trong sáu tháng trời, nhà đối với bà Xu là một căn phòng trong khu nhà cao tầng ở thành phố Quế Lâm, miền nam Trung Quốc mà bà đã mua vào ba năm trước vì bị thu hút bởi view hướng ra bờ sông và không khí trong lành của thành phố.
Tuy nhiên, điều kiện sống của cô khác xa so với những gì đã hứa hẹn: tường không sơn quét, không có ổ cắm điện, không xăng ga và không có cả nước sinh hoạt. Mỗi ngày bà leo lên xuống cầu thang vác theo những chai nước nặng chứa có vòi.
\”Tất cả số tiền tiết kiệm của gia đình đều đổ vào ngôi nhà này\”, Xu, 55 tuổi, nói với Reuters từ khu phức hợp Xiulan County Mansion, căn phòng của bà trống trơn, chỉ có độc một chiếc giường phủ màn chống muỗi, một vài vật dụng cần thiết và chai lọ rỗng trên sàn.
Bà từ chối cung cấp tên đầy đủ của mình, với lý do là vấn đề nhạy cảm.
Xu và khoảng 20 người mua nhà khác sống trong Xiulan County Mansion phải dùng chung một nhà vệ sinh tạm bợ ở trời và tụ tập tại một chiếc bàn và băng ghế dài ở khu vực sân trung tâm.
Họ là một phần của phong trào mà những người mua nhà khắp nơi ở Trung Quốc chuyển đến sống ở những căn hộ được gọi là \”mục nát\”, nhằm gây áp lực, buộc các chủ đầu tư và chính quyền phải hoàn thành chúng đúng hạn, khi nhiều dự án thiếu hụt tiền phải tạm dừng xây dựng trong bối cảnh đất nước đang chìm sâu trong sự lao dốc của bất động sản.
Viện Nghiên cứu Bất động sản E-House Thượng Hải ước tính vào tháng 7 rằng, các dự án bị trì hoãn chiếm 3,85% thị trường nhà ở của Trung Quốc trong nửa đầu năm 2022, tương đương với diện tích 231 triệu mét vuông.
Trong khi một số chính quyền địa phương đã thực hiện các bước để hỗ trợ thị trường bất động sản bằng cách thiết lập các quỹ viện trợ, những người mua nhà như bà Xu, những người đã trả tiền đặt cọc trước và đang cần thế chấp, vẫn bị lãng quên.
Đình công thế chấp
Sự gia tăng của những căn hộ chưa hoàn thiện đã gây ra sự bất tuân tập thể chưa từng có. Điều này được thúc đẩy nhờ vào phương tiện truyền thông xã hội: cuối tháng 6, hàng nghìn người mua nhà tại ít nhất 100 thành phố đã đe dọa ngừng thanh toán thế chấp để phản đối việc xây dựng bị đình trệ.
Yan Yuejin, giám đốc nghiên cứu tại Shanghai E-House, cho biết thị trường bất động sản nói chung rất nhạy cảm với các trường hợp căn hộ chưa hoàn thiện vì 90% số nhà mới mua ở Trung Quốc là \”dự án\”, vẫn đang trong quá trình xây dựng.
\”Nếu vấn đề này không được giải quyết, nó sẽ ảnh hưởng đến các giao dịch bất động sản, uy tín của chính phủ và có thể làm trầm trọng thêm vấn đề nợ của các chủ đầu tư\”, ông nói.
Sự sụt giảm sâu sắc tài sản, của cải ở Trung Quốc, cùng với sự gián đoạn do các biện pháp nghiêm ngặt chống COVID, đang tác động lên nền kinh tế lớn thứ hai thế giới ngay vào lúc Đảng Cộng sản cầm quyền chuẩn bị cho Đại hội 5 năm một lần vào tháng tới.
\”Rớt xuống từ trên thiên đường\”
Xu đã mua căn hộ hai phòng ngủ, rộng 70 mét vuông vào đầu năm 2019, khoảng một năm sau khi nhà đầu tư – Jiadengbao Real Estate, bắt đầu xây dựng và bắt đầu quảng bá các căn hộ với giá khoảng 6.000 nhân dân tệ (851 USD) mỗi mét vuông. Họ cho biết sẽ đi kèm tiện nghi chẳng hạn như hệ thống sưởi sàn và bể bơi công cộng.
Ban đầu, việc thi công tiến triển nhanh chóng, với các khối nhà trong khu phức hợp 34 tòa tháp theo kế hoạch sẽ lần lượt được xây dựng lên.
Nhưng vào tháng 6 năm 2020, Jiadengbao Real Estate đã gây chú ý sau khi một tòa án buộc tội công ty mẹ của nó gây quỹ bất hợp pháp và tịch thu tài sản trị giá 340 triệu nhân dân tệ của công ty, bao gồm một số căn hộ ở Xiulan County Mansion.
Việc xây dựng dừng lại vào giữa năm 2020, Xu phát giác ra vài tháng sau đó. bà mô tả cảm xúc của mình vào thời điểm đó là \”rớt xuống từ thiên đường\”. Jiadengbao Real Estate đã không trả lời yêu cầu bình luận từ Reuters.
Kể từ khi cuộc khủng hoảng nợ nổ ra vào năm 2021, thêm hàng nghìn người mua nhà cũng rơi vào tình trạng khó khăn tương tự vì các chủ đầu tư thiếu tiền, phá sản hoặc từ bỏ các dự án đang gặp trở ngại.
Hàng rào và bụi rậm
Vào một ngày gần đây, dãy nhà chính của Xiulan County Mansion được bao bọc bởi một hàng rào cao màu xanh lam trong khi nơi sinh hoạt chung của cộng đồng cư dân, vốn được quảng bá trước đây, lại bị bao phủ bởi một lớp cây cối rậm rạp. Máy trộn xi măng, cọc sắt, gạch vụn nằm ngổn ngang xung quanh.
Bà Xu, hiện đang thất nghiệp, cho biết bà đã mua căn hộ cho đứa con trai duy nhất của mình với hy vọng cậu bé sẽ có thể lập tổ ấm ở đó. Bà nói con trai và chồng bà, sống xa tỉnh Hà Bắc, đã đổ việc khó khăn về tài chính của gia đình lên đầu bà và không còn muốn nói chuyện với bà nữa.
Bà nói: \”Chúng tôi không biết mình sẽ phải sống ở đây bao lâu nữa vì chính phủ chưa có phát ngôn gì chính thức.
Bà hy vọng chính quyền Quế Lâm sẽ vào cuộc để giúp đỡ.
Chính quyền thành phố đã không trả lời yêu cầu bình luận từ Reuters.
Cơ quan quản lý nhà ở Bảo Định, thành phố phía bắc nơi bà Xu sinh sống và nơi đăng ký công ty mẹ của Jiadengbao Real Estate, cho biết vào tháng 11 năm ngoái, chính quyền thành phố và ủy ban Đảng Cộng sản đã thành lập một đội ngũ để giải quyết vấn đề này. \”
Nếu chính phủ thực sự muốn bảo vệ sinh kế của người dân và tiếp tục xây dựng, chúng tôi sẽ về nhà\”, Xu nói.