‘Tôi thà đi tù còn hơn đi chiến đấu ở Ukraine’, người đàn ông Nga nói

• Tác giả,Steve Rosenberg
• Vai trò,BTV BBC về Nga
• 22 tháng 10 2022

Hình ảnh trong video dài sáu phút rung rung. Nhưng nội dung của nó thì rất thú vị.

Ở thành phố Podporozhye, cách Moscow năm trăm dặm, các quan chức tại văn phòng tuyển quân đang họp bàn xem có nên buộc người dân địa phương Mikhail Ashichev phải theo lệnh động viên và bị điều đi Ukraine hay không.

Mikhail trình bày về trường hợp của mình với họ.

“Tôi không phải là chống chiến tranh,” anh giải thích. “Nếu một đất nước tìm cách chiếm đóng Tổ quốc tôi, hay có hành động hiếu chiến chống lại Nga, tôi sẽ đi thẳng tới nơi tuyển quân và ghi tên ngay mà không cần chờ có giấy tờ động viên. Nhưng trong trường hợp này, tôi tin là không có đe dọa quân sự nào tới Tổ quốc tôi hết.”

“Nhưng Tổ quốc chúng ta đang gặp nguy,” một trong các quan chức khăng khăng nói.

“Tổ quốc tôi không hề gặp nguy trước ngày 24/2,” Mikhail đáp, nhắc tới ngày mà Nga xâm lược Ukraine.

Mikhail, 34 tuổi, là một thợ máy. Mặc dù Nga là một nhà nước ngày càng chuyên chế hơn, nơi mà quyền dân sự và quyền con người bị hạn chế, Mikhail trình bày rằng hiến pháp Nga cho anh có quyền làm một người phản đối có lương tâm. Anh từ chối đi chiến đấu ở Ukraine.

\”Khi tôi đứng đó và nói những điều này, tôi rất run,” Mikhail kể với tôi. “Nhưng khi tôi xem lại video, tôi lại thấy nỗi sợ trong mắt những người đang nghe tôi nói. Tôi nghĩ đó là vì họ quen kiểu đối xử với người dân như đồ vật mà họ có thể chuyển từ nơi này tới nơi khác, hay đơn giản là ra lệnh. Bỗng nhiên tôi lại phản đối và trình bày những gì tôi nói.

“Sau đó có lời đe dọa. ‘Chúng tôi sẽ báo cảnh sát về việc này và họ sẽ điều tra,’ họ nói. Tôi có cảm giác là những người này đang rất sợ mất kiếm soát. Họ quen với việc có thể kiểm soát tất cả.”

Theo Vladimir Putin, hơn 220.000 quân dự bị Nga đã được tuyển từ khi tổng thống Nga tuyên bố lệnh “động viên một phần” hồi tháng trước. Mặc dù nhà lãnh đạo điện Kremlin nói rằng nỗ lực động viên quân sẽ sớm kết thúc, điện Kremlin vẫn chưa tuyên bố một ngày cụ thể.

Trong những ngày gần đây, truyền hình nhà nước Nga phát hình ảnh những người đàn ông mới nhập ngũ được huấn luyện ở Nga, cùng với các câu nói đầy tinh thần yêu nước của một số tân binh. Tuần này, họ lại phát hình ảnh Tổng thống Nga gặp gỡ những người lính mới được động viên tại một trung tâm huấn luyện ở vùng Ryazan, một nỗ lực huy động sự ủng hộ của dân chúng cho chiến dịch động viên quân.

Nhưng ít có nghi ngờ gì rằng chiến dịch động viên quân đã gây tiếng chuông cảnh báo lớn trong xã hội Nga.

Hồi tháng Ba Vladimir Putin tuyên bố ông sẽ không huy động quân. Ông hứa hẹn chỉ có “quân đội chuyên nghiệp” tham gia vào “chiến dịch quân sự đặc biệt” của ông.

Tất cả đã thay đổi sau khi ông tuyên bố lệnh “động viên một phần”. Với lệnh huy động hàng trăm ngàn quân Nga dự bị, cuộc chiến ở Ukraine trở nên thật hơn cho dân chúng Nga. Bỗng nhiên những người chồng, người cha và con trai bị tuyển vào quân đội và đưa ra tiền tuyến: trong một số trường hợp, họ không có vũ khí hay được huấn luyện phù hợp.

Trong nhiều tuần, tân binh Nga đã đăng video trên mạng xã hội, trong đó họ phàn nàn về điều kiện tồi tệ và tình trạng thiếu cung ứng.

“Mọi người quanh tôi đều rất khiếp sợ vì lệnh động viện,” Mikhail kể với tôi, “vì giờ đây lệnh này ảnh hưởng tới tất cả mọi người.”

Sau khi từ chối nhập ngũ, Mikhail nhận nhiều lời thóa mạ trên mạng xã hội Nga.

“Thằng này là kẻ hèn nhát và là con chuột chạy khỏi con tàu”, một bình luận viết.

“Một người làm chuyện này không thể tự nhận là đàn ông được,” một người khác viết.

Nhưng điều mà tôi thấy thú vị là Mikhail cũng nhận được rất nhiều sự ủng hộ vì đã quan điểm của mình. Đây là một số những bình luận tích cực:

\”Giỏi lắm, Mikhail, anh là người dũng cảm và trung thực.\”

\”Từ chối giết người là nhân đạo và dũng cảm.\”

\”Người đàn ông tốt. Anh không lẩn trốn hay chạy trốn. Anh hỏi đúng câu: thực sự ai đã dự định tấn công chúng ta trước ngày 24 tháng Hai?”

Mikhail quyết tâm dùng mọi biện pháp pháp lý để bảo vệ quan điểm của mình.

Nhưng nếu anh thua thì sao?

“Khi việc động viên chỉ được nói đến như một khả năng có thể xảy ra, tôi đã quyết định và đồng ý với gia đình tôi rằng nếu chuyện đó xảy ra, tôi sẽ từ chối làm điều đó, ngay cả khi họ đưa tôi vào tù. Nếu tôi phải chọn, tôi thà chọn nhà tù. Đó không phải là điều phải sợ. Chúng tôi biết rằng [ở Ukraine] người dân chết dưới đống đổ nát và cha mẹ phải chôn con cái họ.

Nhà nước sẽ coi tôi là tội phạm nếu tôi không nhập ngũ và chiến đấu trong cuộc chiến này. Nhưng tôi không phải là tội phạm từ góc độ con người, hay với bản thân tôi.”