Người dân tiếp tục hứng chịu ô nhiễm từ Nhà máy Formosa!

2022.10.26

Khói bụi có màu vàng ồ ạt bốc lên từ các ông khói nhà máy Formosa

 Vietnamnet

Con đường đến trường của Thành Tâm, học sinh lớp 12 của một trường trung học phổ thông ở huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh), hàng ngày đi qua đều nồng nặc mùi hoá chất, khói bụi xả ra từ nhà máy Hưng Nghiệp Formosa.

Nhà Tâm nằm cách xí nghiệp sản xuất thép Formosa chỉ tầm 2 km. Đường đi học có đoạn phải băng qua con lộ nằm sát bên Formosa. Cứ đều đặn sáu giờ sáng mỗi ngày, Tâm đạp xe 12km tới trường, 11 giờ về nghỉ trưa, đến 1 giờ quay trở lại trường học đến năm giờ chiều.

Hôm 22/10 vừa qua, trên đường đi học về, Tâm ngửi thấy mùi khét, nhìn quanh thì thấy khói vàng mù mịt bốc lên từ hàng chục ống khói của xí nghiệp sản xuất thép Formosa:

“Hôm đấy đang đạp xe đi học về thì nghe mùi cháy. Em cứ tưởng là có cái gì đó cháy, nhưng nhìn lại thì thấy ở trong xí nghiệp đó có khói bay lên. Gió tạt vào khu khu vực này nên bọn em đi học về ngửi được mùi rất là khinh khủng luôn, mùi giống rác thải thối.”

Trong suốt khoảng thời gian đó, dù trên đường hay đang ở trong lớp học, Tâm đều phải mang khẩu trang vì không thể chịu nổi mùi khói bụi:

“Ở trong thì nhà bị hôi, nực mùi chất thải làm cho mình cảm thấy muốn bệnh. Bọn em đi học, ngồi trong lớp mà nghe mùi cực kỳ kinh khủng.

Bọn em phải đeo khẩu trang liên tục, chỉ có về nhà là bọn em mới cởi ra. Còn lại là đi học hay ở đâu thì cái mùi đó cũng có.”

Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Võ Trọng Hải vào chiều 23/10 trả lời phóng viên Tạp chí Nhà đầu tư rằng hiện tượng khói vàng, trắng bay nghi ngút, dày đặc nhà máy Formosa Hà Tĩnh được xác định là “không có vấn đề gì”.

Mạng báo Công Thương dẫn lời Thượng tá Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết vào chiều ngày 22/10, “quạt hút khí tại khu vực xưởng luyện cốc, bộ phận năng lượng của công ty Formosa xảy ra sự cố, dẫn đến cháy cục bộ, sau đó khí tràn ra ngoài tạo thành khói màu vàng đục.” Đến sáu giờ chiều cùng ngày thì sự cố này được khắc phục.

Ông Phong còn cho biết đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ phối hợp Công an thị xã Kỳ Anh tổ chức khám nghiệm hiện trường, điều tra nguyên nhân để sớm có kết luận. Nếu có sai phạm sẽ xử lý nghiêm trước pháp luật, đồng thời yêu cầu Công ty Formosa chấp hành nghiêm quy trình, quy định vận hành nhà máy, đảm bảo an toàn tính mạng con người, tài sản.

Phóng viên Đài Á châu Tự do hôm 26/10 liên hệ lại với công an thi xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh để hỏi về tiến trình điều tra về vụ việc này. Cán bộ công an nói hiện vẫn đang điều tra và chưa có kết luận. Khi nào có kết quả sẽ có thông cáo báo chí.

Cư dân gánh chịu hậu quả ô nhiễm

Ông Mai Châu Báu, nhà ở huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) nói với RFA rằng  trong bán kính một vài cây số từ công ty Formosa, mỗi ngày người dân đều ngửi thấy mùi khói bụi, hoá chất.

Thỉnh thoảng, công ty này lại xả ồ ạt ra môi trường một lượng lớn khói bụi, vài tháng trước là khói màu đen, lần này là màu vàng đục:

“Trong thời gian này có hiện tượng khói màu vàng đậm thải ra trong một khoảng thời gian. Mỗi khi đi trên đường thì cái mùi đó rất khó chịu, rất khó thở nhưng mà điều đó đã được coi như là một lẽ thường tình, đương nhiên của nhà máy này rồi.”

Từ khi Formosa đặt nhà máy sản xuất thép tại cảng Sơn Dương, Hà Tĩnh vào năm 2008 thì ô nhiễm môi trường ngày càng nặng nề hơn. Người dân hàng ngày phải đối mặt với nhiều loại ô nhiễm do công ty này gây ra, từ ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, ô nhiễm biển…, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ, kinh tế của cư dân trong vùng.

Ông Báu nói mỗi khi mưa xuống, nếu lấy thau hứng nước thì sẽ thấy nước lắng một lớp cặn bụi than màu đen, chứ không được trong như ngày trước:

“Bây giờ, người ta cảm nhận được là bầu không khí hít thở không còn được trong lành. Ngày xưa mình có thể dùng nước mưa để ăn uống nhưng bây giờ là không được nữa rồi, không dám nữa. Mỗi khi đi trên đường mình phải gánh chịu những cái mùi mà Formosa xả ra.”

Vào tháng 7/2016, Formosa bị phát hiện đem chôn lấp trái phép hàng chục tấn chất thải tại bãi rác tại thị trấn Thiên Cầm. Người dân ở các phường Kỳ Phương, Kỳ Long, Kỳ Trinh và Kỳ Liên thuộc thị xã Kỳ Anh cũng phát hiện nhiều xe chở chất thải từ nhà máy Formosa đổ trộm tại các khu vực đồi núi, ven đường, thậm chí là trong vườn của người dân.

Vụ Formosa xả thải trực tiếp ra biển làm cá chết hàng loạt dọc bốn tỉnh miền Trung, từ Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế từ tháng 4/2016, cho đến nay vẫn để lại nhiều hậu quả nặng nề. Ông Báu cho biết:

“Đặc biệt là người dân lao động biển, doanh nghiệp đánh bắt hải sản thì bị gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, người ta không mặn mòi với nghề làm biển nữa mặc dù đó là nghề truyền thống, mặc dù biển cả là nơi cung cấp năng lượng và sự sống nhưng người ta cũng không còn mặn mòi với biển nữa, bởi vì mất mùa, thu hoạch thấp do nguồn hải sản cạn kiệt.”

Tập đoàn này đã nhận trách nhiệm và bồi thường 500 triệu đô-la Mỹ, nhưng chuyển cho chính quyền chứ không trao tận tay người dân. Người dân bị thiệt hại đã khởi kiện Formosa ở Việt Nam nhưng không được tiếp nhận đơn.

Vào tháng 6/2019, khoảng 8.000 nạn nhân tiếp tục kiện Formosa ra toà Đài Loan vì không nhận được đền bù thoả đáng. Cho đến nay, toà án ở Đài Loan đã chấp nhận thụ lý và hiện vụ án vẫn đang còn tiếp diễn.