Reuters: \’Phó Tổng thống Mỹ sẽ thăm các đảo Philippines nằm gần khu vực tranh chấp trên Biển Đông\’

16 tháng 11 2022

Theo một thông tin độc quyền từ Reuters, Phó Tổng thống Mỹ, Kamala Harris sẽ có chuyến thăm các hòn đảo của tỉnh Palawan (Philippines), nằm gần khu vực tranh chấp trên Biển Đông. Một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ thông tin với Reuters vào ngày thứ Ba 15/11.

Dự kiến chuyến đi của bà Harris sẽ diễn ra vào thứ Ba 22/11 tới, và bà Harris cũng sẽ trở thành quan chức cao nhất trong chính phủ Mỹ đến thăm chuỗi đảo nằm cạnh Spratly Islands mà phía Việt Nam gọi là quần đảo Trường Sa.

Trung Quốc đã tiến hành đào lắp biển, xây dựng các cảng và đường băng sân bay tại quần đảo này, khu vực tranh chấp mà phía Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam cùng tuyên bố chủ quyền.

Bắc Kinh cũng tuyên bố chủ quyền đối với một số vùng lãnh thổ ngoài khơi Palawan và phần lớn Biển Đông, viện dẫn những bản đồ lịch sử của nước này.

Vào năm 2016, Tòa Trọng Tài Thường Trực (Permanent Court of Arbitration – PCA) ở The Hague (Hà Lan) đã ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines. Tuyên bố của tòa là \”không có cơ sở pháp lý\” cho việc Trung Quốc đòi hỏi \”quyền lịch sử\” trên những tài nguyên tại các vùng biển nằm trong bản đồ \”đường 9 đoạn\” ở Biển Đông.

Thông tin về chuyến đi của bà Harris xuất hiện sau cuộc họp trực tiếp đầu tiên, kéo dài 3 giờ tại Thượng đỉnh G20, giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhằm hạ nhiệt căng thẳng.

Và chuyến đi này có thể khiến Bắc Kinh không mấy dễ chịu.

Biển Đông, nơi chứa trữ lưỡng dầu và khí đốt khổng lồ, có nền thương mại hàng hải trị giá 5.000 tỷ USD mỗi năm, cũng là nơi diễn ra các hoạt động hải quân của Trung Quốc và Mỹ.

Tại Palawan, bà Harris dự kiến sẽ gặp gỡ \”các cư dân, lãnh đạo các xã hội dân sự và những người đại diện Lực lượng Tuần duyên Philippines,\” một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ nói với Reuters.

Reuters cũng dẫn lời thêm từ quan chức này cho thấy chuyến đi \”sẽ cho thấy cam kết của Washington đứng cạnh đồng minh Philippines trong việc tôn trọng trật tự hàng hải quốc tế dựa trên luật pháp trên Biển Đông, ủng hộ sinh kế trên biển và chống lại việc đánh bắt cá trái phép, không theo luật pháp và lén lút\”.

Philippines là một đồng minh quốc phòng của Mỹ, nhưng dưới thời của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte thì Manila đã tránh né việc chỉ trích Bắc Kinh, thay vào đó để mắt hơn đến các khoản đầu tư của Trung Quốc.

Manila hôm qua 15/11 đã công bố Washington sẽ chi 66,5 triệu USD để xây dựng các căn cứ huấn luyện và nhà kho tại ba căn cứ quân sự của nước này, dựa theo một thỏa thuận an ninh chung năm 2014.

Đây sẽ là chuyến đi thứ hai đến châu Á của bà Harris trong vòng ba tháng qua, và theo sau chuyến đi kéo dài một tuần của ông Biden đến khu vực.

Cả hai chuyến công du đều nhằm mục tiêu tăng cường quốc phòng và đồng minh nhằm ngăn cản những động thái hung hãn từ phía Trung Quốc, bao gồm cả hòn đảo tự trị Đài Loan.

Bà Harris cũng sẽ dừng chân tại Thái Lan để dự cuộc họp các nhà lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC).

Trong chuyến đi gần nhất đến khu vực, bà Harris đã cáo buộc Trung Quốc \”cưỡng ép và dọa dẫm\” những quốc gia láng giềng.

Chuyên gia về Biển Đông từ Center for Strategic and International Studies (CSIS) nói chuyến đi này có thể phát đi một thông điệp mạnh mẽ đến Philippines mà không khiến Bắc Kinh giận dữ vì đây không phải là một chuyến đi đến một vùng lãnh thổ tranh chấp.

\”Điều này sẽ tái đảm bảo với Philippines bằng cách phát đi một tín hiệu rõ ràng rằng, khi Ukraine và Đài Loan đang là trung tâm của sự chú ý, thì Mỹ vẫn công nhận Biển Đông là trung tâm trong tương lai của mối quan hệ đồng minh Mỹ – Philippines\”, ông Poling, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á từ CSIS nói với Reuters.

Ông Poling cũng cho rằng bà Harris sẽ đến thăm một cơ sở được thiết lập dựa theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường Mỹ-Philippines (U.S.-Philippines Enhanced Defense Cooperation Agreement) tại căn cứ không quân Antonio Bautista ở thành phố Puerto Princesa, đây cũng nơi đóng quân của trụ sở Tổng Tư lệnh Quân sự Philippines có nhiệm vụ phòng vệ và tuần tra Spratly Islands, mà phía Việt Nam gọi là quần đảo Trường Sa.