Đệ nhất phu nhân Ukraine: Chúng tôi sẽ chiến thắng

• Tác giả,Lyse Doucet
• Vai trò,Trưởng phóng viên quốc tế
• 25 tháng 11 2022

Đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska nói với BBC rằng Ukraine sẽ vượt qua mùa đông tới bất chấp giá lạnh và mất điện do tên lửa Nga gây ra.

Ukraine sẽ tiếp tục chiến đấu bởi vì \”không có chiến thắng thì không thể có hòa bình\”.

Chúng tôi gặp nhau ở một thành phố cổ tích, nơi cái lạnh của mùa đông đang cắn xé, nơi những ngọn đèn đường duyên dáng bị lu mờ, nơi những tòa nhà trở nên tối tăm và lạnh lẽo giữa lúc mất điện khi Nga tiếp tục tấn công mạng lưới năng lượng của Ukraine.

Người dân Ukraine đã giành được nhiều lời khen ngợi vì đã đứng vững trước cuộc tấn công dồn dập của Nga.

Nhưng đây lại là một bài kiểm tra đau đớn khác về lòng dũng cảm.

“Chúng tôi sẵn sàng chịu đựng điều này,” Olena Zelenska khẳng định khi chúng tôi ngồi xuống trong một khu nhà được bảo vệ nghiêm ngặt ở Kiev.

“Chúng tôi đã có quá nhiều thử thách khủng khiếp, chứng kiến quá nhiều nạn nhân, quá nhiều sự tàn phá, đến nỗi mất điện không phải là điều tồi tệ nhất xảy ra với chúng tôi.”

Bà trích dẫn một cuộc thăm dò gần đây, trong đó 90% người Ukraine cho biết họ sẵn sàng sống chung với tình trạng thiếu điện trong hai đến ba năm nếu họ có thể nhìn thấy triển vọng gia nhập Liên minh châu Âu.

Điều đó dường như là một con đường lạnh giá dài khủng khiếp, và bà ấy biết điều đó.

\”Bạn biết đấy, thật dễ dàng để chạy marathon khi bạn biết quãng đường bao nhiêu km,\” bà nói.

Tuy nhiên, trong trường hợp này, người Ukraine không biết khoảng cách họ phải chạy.

\”Đôi khi nó có thể rất khó khăn,\” bà nói. \”Nhưng có một số cảm xúc mới giúp chúng tôi giữ vững.\”

Ukraine sẽ trở nên mạnh mẽ hơn nhờ cuộc chiến này, đệ nhất phu nhân Ukraine dự đoán một cách kiên quyết.

Cuộc phỏng vấn rộng kéo dài gần một giờ của chúng tôi, được ghi lại cho mùa 100 Phụ nữ hàng năm của BBC, diễn ra tại Ngôi nhà Chimaeras mang tính biểu tượng, được trang trí bằng tượng đầu voi và tượng điêu khắc các sinh vật thần thoại, đối diện với số 10 Phố Bankova.

Tòa nhà đã tạo nên bối cảnh cho bài phát biểu nổi tiếng ngày 26/2 của Tổng thống Zelensky trước những người Ukraine, được quay bằng điện thoại của ông hai ngày sau khi xe tăng Nga lăn qua biên giới.

\”Tôi ở đây. Chúng tôi sẽ không hạ vũ khí,\” ông tuyên bố.

Vào đêm trước đó, trong một trong những bài phát biểu hàng đêm, ông đã tuyên bố trong một video tự quay khác rằng Nga \”đã chỉ định tôi là mục tiêu số một, và gia đình tôi là mục tiêu số hai\”.

“Và đó là từ ngày đầu tiên và nó vẫn tiếp tục cho đến bây giờ,” Olena Zelenska nhớ lại, lời nói của bà hầu như không giấu nổi sự căng thẳng to lớn mà gia đình bà, giống như tất cả các gia đình Ukraine hiện bị chia rẽ, đang phải trải qua.

Cách đó vài bức tường bằng bao cát và các vòng kiểm tra an ninh, Tổng thống Zelensky tiếp tục công việc suốt ngày đêm.

Thật gần nhưng cũng rất xa.

Bà Zelenska không thể nhớ chính xác khi nào họ ăn tối cùng nhau lần cuối cùng với các con của họ, Oleksandra 18 tuổi và Kyrylo 9 tuổi.

\”Điều đó rất hiếm xảy ra giờ đây. Rất hiếm khi,\” bà nói.

\”Tôi sống riêng với các con và chồng tôi sống ở nơi làm việc,\” bà giải thích.

Cuộc sống của mọi người Ukraine đã bị đảo lộn từ trong ra ngoài – từ các kỹ sư đến vũ công ba lê hiện đang chiến đấu trên tiền tuyến, cho đến khoảng 8 triệu người, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, buộc phải chạy trốn cho một cuộc sống mới bên kia biên giới.

Cuộc sống của tổng thống và đệ nhất phu nhân từ lâu đã gắn bó với nhau.

Khi ông tranh cử tổng thống ba năm trước, bà đã nói rõ rằng đây không phải là cuộc sống mà bà muốn. Nhưng cuộc chiến này đã đẩy bà ấy vào tầm ngắm, trên sân khấu toàn cầu.

Sau khi tên lửa của Nga bắt đầu lao vào Kyiv rạng sáng ngày 24/2, Olena Zelenska đã phải trốn nhiều tháng ở những địa điểm bí mật cùng các con.

Bà xuất hiện vào ngày 8/5 – Ngày của Mẹ ở Ukraine năm nay, và nhiều quốc gia khác – khi bà cùng Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Jill Biden đến một nơi trú ẩn dành cho người sơ tán ở thành phố Lviv tương đối an toàn ở phía tây Ukraine.

Giờ đây, bà liên tục xuất hiện trong các bài phát biểu trên Zoom hoặc đôi khi trực tiếp, với mái tóc được tạo kiểu một cách thông minh và áo sơ mi hoặc áo khoác cổ điển.

Khi Quốc hội Hoa Kỳ dành sự hoan nghênh nhiệt liệt, hai lần, cho một nhà lãnh đạo Ukraine vào tháng 7, đó không phải là Tổng thống Zelensky trên bục phát biểu – ông đã không đi đâu kể từ khi Nga xâm chiếm – mà là vợ ông.

\”Tôi đã sợ,\” bà thừa nhận. \”Nhưng tôi hiểu nhiệm vụ này… không thể bỏ lỡ cơ hội này.\”

\”Đó không phải là chính trị, đó là những gì tôi phải nói,\” bà nói. \”Tôi yêu cầu vũ khí, không phải để tấn công, mà để ngăn con cái chúng tôi bị giết trong nhà của chúng.\”

Một năm trước những tháng quan trọng này, Olena Zelenska đã thành lập Hội nghị thượng đỉnh của các Đệ nhất phu nhân và Quý ông.

Giờ đây, nó là một mạng lưới toàn cầu mạnh mẽ giúp sơ tán trẻ em Ukraine cần điều trị ung thư và mang lại cơ hội học hành.

Tôi hỏi liệu bây giờ bà có cảm nhận được sự \”mệt mỏi\” nào đó ở các thủ đô khác hay không, khi cuộc khủng hoảng này đẩy giá năng lượng và lương thực tăng cao vượt ra ngoài biên giới.

\”Tôi không cảm thấy họ mệt mỏi vì chúng tôi. Họ đều hiểu rằng đây không chỉ là cuộc chiến ở Ukraine. Đó là cuộc chiến của các thế giới quan\”.

Vai trò nổi bật của bà khiến bà trở thành gương mặt dễ thấy nhất của một xã hội tan vỡ, nơi phụ nữ đang đảm nhận những vai trò mới ở khắp mọi nơi, từ chiến đấu trên chiến tuyến đến đảm nhận vai trò làm cha mẹ đơn thân.

Kiểm tra bất kỳ tài liệu nào của Liên Hợp Quốc về xã hội Ukraine trước chiến tranh và ta thấy họ sử dụng từ ngữ như \”gia trưởng\”, \”truyền thống\”, với vai trò của phụ nữ bị giới hạn bởi quan điểm về giới tính.

Olena Zelenska kiên quyết rằng xã hội Ukraine đã thay đổi ngay cả trước khi chiến tranh lấn át mọi thứ, và rằng sự thay đổi này hiện đang tăng tốc.

Quỹ Olena Zelenska mới thành lập của bà giải quyết những thách thức khó khăn nhất bao gồm sức khỏe tâm thần và bạo lực gia đình. Chiến tranh có thể rèn luyện các cá nhân bao nhiêu thì nó cũng có thể chia rẽ họ bấy nhiêu.

Bà khẳng định: \”Chúng ta không thể phản bội những người hiện đang ở trong các lãnh thổ bị chiếm đóng. Chúng ta không thể bỏ rơi những người đang chờ giải thoát.\”

Bà vội nói thêm: \”Đây không phải là quan điểm chính trị của tổng thống hay chính phủ. Đây là quan điểm của người Ukraine.\”

Đệ nhất phu nhân rất dứt khoát. \”Tất cả chúng ta đều hiểu rằng không có chiến thắng thì sẽ không có hòa bình. Đó sẽ là một nền hòa bình giả tạo và sẽ không tồn tại lâu dài.\”

Và \”chiến thắng\” có ý nghĩa gì với bà?

Bà trả lời không do dự. \”Trở lại cuộc sống bình thường… đôi khi có vẻ như chúng tôi đã tạm dừng mọi thứ.\”

Điều đó bao gồm một cuộc sống khác với chồng của bà. \”Chúng tôi không chỉ là vợ chồng. Tôi có thể yên tâm nói rằng chúng tôi là những người bạn tốt nhất\”, bà nói.

Câu hỏi đầu tiên của tôi dành cho đệ nhất phu nhân là, \”Bà có khỏe không?\”

Bà trả lời rằng, đối với tất cả người Ukraine, câu trả lời của họ là: \”Chúng tôi đang cố gắng.\”

Nhưng trong bao lâu? Đó là một câu hỏi không ai có thể trả lời.

Olena Zelenska là một trong 100 Phụ nữ của BBC trong năm 2022 – những người khác sẽ được công bố khi mùa 100 Phụ nữ ra mắt vào Thứ Ba, ngày 6 tháng 12