7 tháng 12 2022
Phạm Cao Phong
Gửi cho BBC Tiếng Việt từ Paris
Trận tứ kết Anh –Pháp hẳn sẽ là một trận thư hùng thú vị. Một trận đấu giữa con sư tử của một đế chế bóng đá bất hạnh với một giải quốc gia đáng xem và một con gà trống choai mới trổ cựa, đại diện bộ mặt nhàm chán của Ligue 1, nhưng hai lần vô địch thế giới.
Thật kỳ lạ, dù là hàng xóm láng giềng, chỉ cách nhau một sải biển ngắn tũn, hai đội Anh và Pháp chưa gặp nhau trong một trận đấu loại trực tiếp World Cup. Lý do hai nền bóng đá Anh, Pháp không có sự phát triển tiệm tiến song song.
Trên bảng xếp hạng FIFA, hai đội cặp kè nhau. Pháp chiếm thứ tư với 1759,78 điểm. Đội Anh đứng thứ 5 với 1728, 47 điểm. Kiểu đánh giá kể trên có giá trị tương đối. Ông \”tiến sĩ giấy\” nước Bỉ đã ra về không kèn, không trống chưa lâu, thua cả Marocco xếp thứ 22.
Pháp thường rất ngại khi đá với Anh, cũng như Anh có những khắc tinh là Brazil, Đức. Anh thường nghiền không thương tiếc đội Pháp. Sư tử thắng 24 trận, chỉ để thua 11 và hòa 6 trận.
Pháp để thua Anh những trận nhục ơi là nhục. Họ tựa như cô gái xóm nghệ sĩ Montmartre thoạt nhìn bắp đùi ngồn ngộn bắp thịt của tên cướp biển Anh đã choáng và ngất bất tỉnh.
Pháp đã từng thua 0-15 ở năm 1906, 0-12 trong năm 1908, 0-11 vào năm 1909, và 1-10 vào năm 1910 !
Khi đội Anh giành chức vô địch thế giới đầu tiên và duy nhất năm 1966, đội Pháp còn lặn ngụp, chìm khuất trong thời kỳ trầm uất.
Pháp giai đoạn những năm 50 đến những năm 80 không phải là đoàn quân thép của Charlemagne (742-814), hay một đội quân của Hannibal Barca (247 TCN-183) mang những chú voi vượt núi sang chinh phục Roma cổ đại.
Ở World Cup 1982, 1986 Pháp thua đầy đau khổ. Mùa hè Mexico 86, đội bóng hào hoa của Platini đá bại Brazil, không ai nghĩ thế lực nào cản nổi Pháp chạm tới Cúp vàng VĐTG.
Pháp dẫn trước CHLB Đức 3-0, để rồi làm một kỳ quan không tưởng là… xách va ly về nước ngay sau tiếng còi mãn cuộc.
Bóng đá Pháp là thế. Một kết tinh, hương vị hoa đổng thảo e ấp hào hoa nghệ sĩ và màn múa Bắc Phi kỳ bí. Song trên sân cỏ, sự hài hòa giữa vũ điệu lắc mông ngả ngớn của cô vũ nữ nước da mầu đồng với trái tim muôn vàn cánh hạc của nàng thơ Pháp không kén được những đôi giầy vừa chân.
Các cầu thủ Pháp có thể thăng hoa, chơi những trận như mơ. Song họ thường đổ vỡ ở những trận cần đòi hỏi phải sở hữu ý chí sắt đá, dám xả thân, chường mặt đám đồ tể, những đao phủ hả hê khi đánh què giò kẻ khác.
Với các cầu thủ Pháp, bóng đá mới dừng ở đam mê của một cuộc chơi. Họ dễ đầu hàng và đổ cho số mệnh.
Còn với các cầu thủ Anh, bóng đá là cả cuộc đời.
Huấn luyện viên người Ý Carlot Ancelotti đã từng nói : \”Nếu các cầu thủ Pháp biết chăm chút, biết hy sinh 100% cho bóng đá thì không ai thắng nổi họ.\” Mama Mia ! Với chữ ‘nếu’ Paris chỉ là mảnh vỏ bào nhét trong lọ thủy tinh !!!
Bóng đá Anh khác hẳn. Đó là thứ bóng đá của kẻ cuồng chân, cuồng cẳng, bóng đá của những hải tặc sặc mùi rượu rhum, tanh nồng hiếu chiến của những trái tim thủy thủ, những kẻ tìm sự sống và vinh hoa qua những hải trình vượt biển hung tàn.
Trận gần nhất hai đội gặp nhau là ngày 13/7/2017, Pháp đã thắng 3-2 trên sân Stade de France. Không biết, sư tử nước Anh có ý nhị nhường Gà trống ?. Được mời sang đá giao hữu, ăn cỗ ngày Quốc khánh Pháp, không lẽ tặng con gà khỏa thân như cúng ma ?
Trong đội hình ra quân sắp tới có những khuôn mặt còn lại từ lần gặp năm 2017 : Olivier Giroud, Kylian Mbappé , Ousmane Dembélé của Pháp, và Harry Kane tiền đạo ghi hai bàn trong trận đó.
Đây cũng là trận đấu của lớp măng mới mọc của bóng đá hai nước. Đội Pháp có : Mbappé (23 tuổi), Camavinga (20), Tchouameni (22), Kolo Muani (23), Fofana (23), Konaté (23), Saliba (21), Guendouzi (23).
Đội Anh cũng mặn mà không kém với các tài năng trẻ : Foden (22 tuổi), Rice (23), Saka (21), Bellingham (19), Gallagher (22), Mount (23).
Thứ Bảy tới, ngày 10/12 tới trên sân Al-Bayt (Al-Kho), họ sẽ gặp nhau, phân định ngôi thứ giữa bóng đá hào hoa và bóng đá chạy-sút (run-kick, kick-run).
Hiện tại cả Pháp và Anh đều đạt tới trạng thái tâm lý và thể lực hoàn hảo, không đội nào bị thiệt quân đáng tiếc trước trận bán kết.
Các chuyên gia bóng đá nghiêng về giả thiết Gà trống Pháp sẽ chặt đuôi Sư tử Anh, như đã vặt lông Đại bàng trắng Ba Lan vừa qua.
Những trận đấu ở Qatar 2022, giữa Pháp và Đan Mạch, Australia, Ba Lan cho thấy Pháp không phải là một đội dễ bắt nạt. Trận đấu Argentina -Mỹ cho thấy đại diện châu Đại Dương xém chút nữa đẩy Messi và đồng đội vào hai hiệp phụ. Thước đo Pháp-Australia 4-1, Argentina 2-1 là lời cảnh tỉnh cho đội bóng Anh.
HLV Gareth Southgate đánh giá : \”Với những cá nhân giỏi ở mức khó tin ở mọi vị trí của đội Pháp, đây sẽ là một trận đấu lớn đầy thách thức với chúng tôi. Đó là một trải nghiệm lớn mà chúng tôi muốn ưa thích vén màn bí mật.\”
Gareth Southgate dẫn dắt con thuyền bóng đá Anh từ năm 2016. Ông đã hồi sinh phần nào bóng đá Anh với thành tích lọt bán kết World Cup 2018, chung kết Euro 2021, có thành tích nhiều trận thắng hơn huyền thoại Alf Ramsey, người đưa đội Anh đoạt Cup vàng năm 1966.
Song đấy chưa phải là đảm bảo để cho Southgate tiếp tục ở vị trí huấn viên viên của đội tuyển 4 năm tới. Bóng đá khác với boxing, võ sĩ được điểm nhờ số lần đấm trúng đối thủ. Bóng đá cần huy chương vàng, thứ lấy răng cắn để biết độ cứng của kim loại quý. Hỡi ôi, đó lại là nỗi hiếm muộn của Southgate.
Thời gian gần đây, đội Anh bị dèm pha và chỉ trích dữ dội. Sư tử Anh đã để Hongrie cào xước mặt mũi với trận thua 0-4 ở Ligue des Nations ngày 14/6 Wolverhampton. Trường hợp Anh thắng được Pháp, Southgate sẽ giữ được chiếc ghế mà bốn chân đều đã lung lay.
Đội Anh vẫn duy trì lối đá nhanh, xẻ biên tốc độ rồi để các tiền vệ như Phil Foden, Mason Mount, Bukayo Saka hoặc hậu vệ Luke Shaw dâng lên tấn công, nạp đạn cho các trung phong thượng thặng là Harry Kane, Marcus Rashford bắn phá khung thành đối phương. Đội Anh trước các đối thủ mạnh, thường bị bắt bài. Các mũi nhọn băng tốc, chạy đến chóng mặt…thẳng đến chỗ mất bóng.
Đội tuyển Anh đã thua Croatia ở tứ kết 2018, Hà Lan ở bán kết Ligue des Nations 2019, thua Italia ở chung kết Euro vừa qua.
Đội Pháp có lợi thế về sự hiểu biết nội tình bóng đá Anh. Thủ môn Hugo Lloris 9 năm qua là đồng đội với Harry Kane trong CLB Tottenham, họ đã chơi chung với nhau cho Spurs 327 trận từ tháng 8/2013. Đây sẽ là trận đấu của hai đội trưởng hai đội tuyển. Kane nói về đồng đội, đồng thời là đối thủ :
\”Hugo là một đội trưởng tuyệt diệu. Tôi biết anh ấy đủ lâu để nói điều ấy. Hugo xứng đáng với con số kỷ lục trong mầu áo đội tuyến quốc gia Pháp (142 lần). Anh ấy đã đoạt Cúp thế giới và có một sự nghiệp khổng lồ. Hugo ở trí thủ thành thành là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất Premier League. \”
Raphaël Varane, Saliba, Konaté đều là những đôi chân hậu vệ vững vàng, hàng tuần thi đấu trong các trận ở giải đấu nước Anh. Varane chơi cho Manchester United, Konaté chơi cho Liverpool, Saliba chơi cho Arsenal đều là những CLB tiếng tăm ở Premier League.
Olivier Giroud một thời thành danh ở Arsenal, Chelsea đã tìm lại khả năng sát thủ sau khi chuyển sang đá cho đội bóng Ý AC. Milan. Thành London hẳn còn nhớ cú ghi bàn bằng gót chân vẩy ngược mệnh danh bàn thắng \”bò cạp Scorpion \”của Giroud, hoặc cú Slalom Ski của anh trong trận gặp Southampton ?
Nước Anh vốn nhìn giải bóng đá Ligue 1 nước Pháp như là giải \”Nhà quê -Farmer League\”, song với Kylian Mbappé họ ngả mũ kính trọng.
Đánh giá những bàn thắng Mbappé ghi được ở World Cup mới đây, Bukayo Saka tiền đạo Anh nói:
\”Xin đừng ví tôi như anh ấy. Lạy Chúa, anh ta đã ghi những bàn thắng mới tuyệt diệu làm sao. Kylian hiện là một trong những ngôi sao xuất sắc nhất thế giới. Cả đội Anh phải chuẩn bị tốt nhất để tóm bắt được Kilyan. Chúng tôi có thể thắng trận này.\”
Pháp năm nay đến Qatar bảo vệ ngôi vô địch giành được ở nước Nga chỉ còn một nửa chiếc khiên và mũi giáo của năm 2018 : Hugo Lloris, Raphaël Varane, Griezmann, Olivier Giroud và Kylian Mbappé. Những ngôi sao khác đã chìm trong bóng tối, rút lui khỏi đội tuyển, hoặc đang vật lộn với những chấn thương. Benjamin Pavard, anh hùng trong trận đấu ở Kazan với Argentina, người ghi bàn thắng đẹp nhất giải chỉ còn là kép phụ, ẩn sau những cánh gà của màn trình diễn hoành tráng.
Điểm yếu của Pháp là lực lượng dự bị rất mỏng cho một hành trình dài, mà mỗi đổ vỡ ở bất cứ vị trí nào đối với Pháp đều là tai hại, xa hơn nữa là thảm họa. Tất cả chỉ còn trông chờ ở Kylian Mbappé trong cái nắng rực lửa của mùa World Cup.
Với cú đúp bàn thắng trong trận gặp Ba lan, Kylian vượt qua kỷ lục vua Pelé để thành cầu thủ ghi nhiều bàn nhất ở giải thế giới trước khi tròn 24 tuổi, đồng thời là cầu thủ trẻ nhất làm được điều này, sau Pelé năm 1958. Năm đó, tại World Cup Thụy Điển, Pelé ghi sáu bàn dù chưa tròn 18.
Trận Ba Lan –Pháp gợi nhớ lại hình ảnh vua bóng đá Pelé trong trận chung kết. Pelé như tái hiện trong hình hài Kylian. Hai tấm ảnh năm 1970 và 2022 giống nhau như hai giọt nước. Một Pelé hân hoan trong vòng tay Jairzinho vung nắm đấm đón chào chiến thắng năm đó và một Kylian trong vòng ôm của Giroud.
Chắc hẳn nhà vua đã mỉm cười trên giường bệnh và tin rằng truyền nhân của mình sẽ còn kể những câu chuyện kỳ thú.
Hiện tại, trên ngực áo trái của tuyển thủ Pháp có đến hai ngôi sao lấp lánh. Còn tấm áo trường chinh nước Anh như đã phai mầu chiến thắng. Nếu muốn tìm lại hào quang của một thời, chú sư tử chỉ còn cách phải tóm được chú gà trống đang vang giọng hát.
Nhận định về đội nhà, huấn luyện viên Didier Deschamps khiêm tốn: \”Người ta không thể nào đặt một con gà cao hơn tầm bay của nó.\”
Gà trống có để sư tử bắt nạt không đây?
* Bài thể hiện văn phong và quan điểm riêng của nhà báo tự do Phạm Cao Phong