- Anthony Zurcher
- Phóng viên BBC Bắc Mỹ
22 tháng 12 2022
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã bị kẹt ở Ukraine kể từ khi Nga xâm chiếm đất nước của ông gần 10 tháng trước.
Mặc dù ông đã có nhiều bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo nước ngoài và các hội đồng, nhưng tất cả đều diễn ra qua màn hình. Thường là ông ngồi trong một căn phòng không có cửa sổ, mặc bộ quân phục màu xanh ô liu đặc trưng.
Giờ đây, ông Zelensky đã thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên – tới Washington – và mặc dù trang phục vẫn thế, nhưng nơi họp hội tụ khí chất của quyền lực Mỹ.
Trước thềm chiến tranh, Nga đã cố gắng thuyết phục người Ukraine rằng Mỹ đang sử dụng đất nước của họ như một con tốt địa chính trị – và rằng người Mỹ sẽ bỏ rơi họ, giống như họ đã làm với các đồng minh Afghanistan.
Mười tháng chiến tranh. 65 tỷ đô la viện trợ của Hoa Kỳ.
Nay, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và ông Zelensky ngồi trong Phòng Bầu dục, mỉm cười và trao đổi những câu xã giao, với ý định chứng minh rằng những lời bóng gió đó của Nga đã – và sẽ tiếp tục – sai.
Thể hiện sự đoàn kết
\”Năm nay đã mang lại quá nhiều đau khổ và mất mát không đáng có cho người dân Ukraine,\” ông Biden nói trong cuộc họp báo chung của họ ở Nhà Trắng. \”Nhưng tôi muốn ông biết, Tổng thống Zelensky, người dân Mỹ luôn sát cánh cùng ông trên mọi chặng đường. Và chúng tôi sẽ ở bên ông.\”
Chúng là những từ ngữ mạnh mẽ, nhưng chúng không phản ánh được một thực tế phức tạp hơn.
Các đồng minh của Hoa Kỳ đang phải đối mặt với một mùa đông dài và khó khăn với giá năng lượng cao và nỗi đau kinh tế đi kèm. Và sự ủng hộ của công chúng Mỹ đối với viện trợ của Mỹ cho Ukraine, mặc dù vẫn còn cao, nhưng đã bị xói mòn kể từ những ngày đầu của cuộc chiến.
Một phần ba người Mỹ trong một cuộc khảo sát gần đây cho biết họ không ủng hộ việc Mỹ tiếp tục viện trợ cho Ukraine. Và một nửa cho biết họ muốn Ukraine chấp nhận giải pháp hòa bình \”càng sớm càng tốt\”.
Với cuộc gặp cấp cao này ở Washington, ông Zelensky và ông Biden đang tìm cách chứng minh với người dân Ukraine và Mỹ, với các đồng minh phương Tây, với Tổng thống Nga Vladimir Putin và với thế giới – rằng sự hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho Ukraine là mạnh mẽ và lâu dài.
Trong suốt cuộc họp báo chung của họ, ông Biden và ông Zelensky đã cố gắng mô tả viện trợ của Mỹ là phục vụ một mục đích lớn hơn. Tổng thống Mỹ mô tả cuộc tấn công của Nga vào Ukraine là cuộc tấn công vào \”sự tự do, dân chủ và các nguyên tắc cốt lõi về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ\” – một điều đòi hỏi Mỹ phải có phản ứng mạnh mẽ.
Về phần mình, ông Zelensky pha trộn giữa sự trang trọng và sự hài hước khi nói chuyện với ông Biden và với người dân Mỹ.
Thỉnh thoảng ông chuyển sang nói tiếng Anh để nhấn mạnh mối liên hệ với khán giả của mình. Ông gọi viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine là một \”khoản đầu tư\” sẽ củng cố an ninh toàn cầu.
Đó là một sự lựa chọn từ ngữ thú vị – và một từ mà ông ấy đã lặp lại trong bài phát biểu trước Quốc hội. Viện trợ của Mỹ không phải là \”từ thiện\”, mà là tiền được chi có mục đích và khả năng hoàn trả trong tương lai.
Một bài phát biểu cho những người hoài nghi
Tuy nhiên, tương lai khoản \”đầu tư\” của Mỹ vào Ukraine không chỉ nằm trong tay ông Biden. Và trong khi cuộc họp tại Nhà Trắng là một cơ hội thú vị để chụp ảnh, thì công việc thực sự của ông Zelensky trong bài phát biểu trước Quốc hội – là thuyết phục các nhà lập pháp nắm giữ hầu bao viện trợ kinh tế và quân sự của Mỹ.
Trong suốt năm nay, Quốc hội đã thông qua khoảng 67 tỷ đô la hỗ trợ kinh tế và quân sự cho Ukraine. Gói chi tiêu năm 2023 mà Quốc hội chuẩn bị thông qua trong tuần này bao gồm khoản viện trợ bổ sung 45 tỷ đô la cho Ukraine.
Tuy nhiên, đảm bảo viện trợ thêm trong năm mới có thể là một thách thức.
Vào tháng 5, 57 thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện 435 ghế và 11 thành viên trong Thượng viện 100 ghế đã bỏ phiếu chống lại gói viện trợ. Các cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa đối với việc tiếp tục hỗ trợ đã bị xói mòn kể từ đó.
Trong một cuộc khảo sát được tiến hành vào tháng 11, chỉ hơn một nửa số cử tri Đảng Cộng hòa ủng hộ viện trợ cho Ukraine – giảm từ 80% trong tháng Ba. Một số đảng viên Cộng hòa trong chiến dịch tranh cử giữa nhiệm kỳ vào tháng trước đã công khai thắc mắc tại sao Hoa Kỳ lại chi quá nhiều tiền cho một quốc gia xa xôi, thay vì tài trợ cho an ninh biên giới và chống tội phạm trong nước.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ mang lại 86 thành viên mới của Hạ viện và bảy thượng nghị sĩ mới. Bài phát biểu của ông Zelensky cũng có thể được coi là phần giới thiệu trước các nhà lập pháp mới này và là lời kêu gọi họ ủng hộ.
Thu hút thêm viện trợ từ Hạ viện có thể là thách thức lớn hơn – nhưng trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ, ông Zelensky sẵn sàng thử.
\”Chúng tôi có pháo binh. Đủ chưa? Không hẳn,\” ông Zelensky nói, trước một số lời xì xào phản đối từ khán giả trong quốc hội. \”Để quân đội Nga rút lui hoàn toàn, cần nhiều súng và đạn hơn.\” .
Chủ tịch Hạ viện tương lai Kevin McCarthy đã bày tỏ lo ngại về bất kỳ \”tấm séc\” nào nữa cho Ukraine. Và đã có sự hoài nghi công khai từ một số thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, khi lãnh đạo thiểu số của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell hôm thứ Ba nói rằng viện trợ cho Ukraine là \”ưu tiên số một\” đối với đảng của ông.
\”Ông Zelensky\”, Donald Trump Jr tweet vào thứ Tư, về cơ bản là \”một nữ hoàng phúc lợi quốc tế vô ơn\” – tóm tắt một quan điểm đang ngày càng phổ biến trong số những người ủng hộ \”nước Mỹ trên hết\” của cựu tổng thống.
Ông Zelensky không cần viện trợ thêm cho Ukraine trở thành việc đứng đầu danh sách việc cần làm của đảng Cộng hòa trong năm mới, nhưng chuyến đi của ông tới Washington là một nỗ lực đáng kể để đảm bảo rằng nó không hoàn toàn bị loại bỏ khỏi chương trình nghị sự.