Triệu Lập Kiên: Nhà ngoại giao \’Chiến Lang\’ bị giáng chức?

• Tác giả,Nicholas Yong
• Vai trò,BBC News

Triệu Lập Kiên, một nhà ngoại giao Trung Quốc gây tranh cãi, người tiêu biểu cho cách tiếp cận \”Ngoại giao Chiến Lang\” của Trung Quốc, đã được thuyên chuyển sang một vị trí khác.

Cựu phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) sẽ là Phó Vụ trưởng Vụ Các vấn đề Biên giới và Đại dương.

Ông sẽ giúp phụ trách ranh giới trên biển và đất liền của Trung Quốc. Không rõ khi nào ông đảm nhận vai trò mới.

Là một nhân vật cao cấp, ông Triệu thường chủ trì các cuộc họp báo của bộ này.

Không rõ lý do ông được thuyên chuyển. Ông được coi là người quan trọng nhất của chính sách \”Ngoại giao Chiến Lang\”, được xác định bởi cách tiếp cận đối đầu, hiếu chiến, trái ngược hoàn toàn với thương hiệu ngoại giao chừng mực của Trung Quốc trước đây.

\’Chiến Lang\’ được đặt theo tên phim rất nổi tiếng, mang tính đề cao, kể về cuộc phiêu lưu của một người lính thuộc lực lượng đặc nhiệm của Trung Quốc.

Trong ba năm làm phát ngôn viên Bộ Ngoại giao ông Triệu thường gây tranh cãi với các dòng tweet của mình.

Năm 2020, ông Triệu cho rằng virus corona gây Covid là do quân đội Hoa Kỳ sản xuất và được đưa đến Trung Quốc.

Cùng năm đó, ông đã gây ra một làn cơn giận giữ giao khi đăng một bức ảnh đã được chỉnh sửa về một người lính Úc giết một đứa trẻ Afghanistan.

Trước đó một năm, cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Susan Rice đã gọi người đàn ông 50 tuổi này là \”sự ô nhục phân biệt chủng tộc\” sau khi ông đăng một loạt tweet khiêu khích về quan hệ chủng tộc ở Mỹ.

Việc thuyên chuyển ông Triệu trùng với thời điểm cựu đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Tần Cương (Qin Gang) trở thành ngoại trưởng mới của Trung Quốc.

Tuy nhiên, một số nhà quan sát cảnh báo không nên coi việc thuyên chuyển ông Triệu là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang rời xa chính sách ngoại giao hiếu chiến.

Viết trên trang blog Chủ nghĩa Trung Quốc của mình, nhà báo Hoa Kỳ Bill Bishop cho biết cách tiếp cận này dường như là một \”nguyên lý cơ bản\” trong phong cách ngoại giao của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình.

Một số người dùng internet cũng suy đoán rằng các bài đăng trên mạng xã hội của vợ ông Triệu là Thang Thiên Như (Tang Tianru) có thể liên quan.

Nhiều bức ảnh chụp bà Thang dường như tham dự các sự kiện công cộng ở Bắc Kinh mà không đeo khẩu trang đã được đăng trên tài khoản vào thời điểm Trung Quốc phải tuân thủ các biện pháp hạn chế Covid nghiêm ngặt nhất trên thế giới.

Các bức ảnh cũng công khai cho thấy bà Thang đi du lịch ở Đức bất chấp lệnh hạn chế đi lại có hiệu lực sau đó.

Tháng 11/2022, ông Triệu bất thường không nói nên lời khi được hỏi trong một cuộc họp báo rằng liệu Trung Quốc có tiếp tục chính sách zero-Covid trong bối cảnh các cuộc biểu tình hiếm hoi xảy ra ở nước này hay không.

Sau một lúc lâu im lặng, ông yêu cầu nhắc lại câu hỏi trước khi nói rằng câu hỏi \”không phản ánh những gì thực sự đã xảy ra\”.

Vai trò của người phát ngôn Bộ Ngoại giao được coi là một vai trò nổi bật mà trong quá khứ thường dẫn đến việc được thăng chức.

Bộ trưởng ngoại giao mới được bổ nhiệm của Trung Quốc, ông Tần Cương từng là phát ngôn viên trước khi ông được thăng chức trong bộ và sau đó được trao chức đại sứ ở Hoa Kỳ.

Trong khi đó, đồng nghiệp cũ của ông Triệu là Hoa Xuân Oánh, người từng là người phát ngôn từ năm 2012, được thăng chức trợ lý bộ trưởng ngoại giao vào năm ngoái.