13/01/2023
![\"Ông](\"https://gdb.voanews.com/03370000-0aff-0242-6081-08daf4ee3d23_w1023_r1_s.jpg\")
Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Merrick Garland ngày 12/1 bổ nhiệm một công tố viên đặc nhiệm để điều tra xem liệu Tổng thống Joe Biden có xử lý sai với các tài liệu nhạy cảm của chính phủ hay không, thiết lập một cuộc điều tra song song với cuộc điều tra đang diễn ra đối với cựu Tổng thống Donald Trump.
Cuộc điều tra do ông Robert Hur dẫn đầu có thể làm ảnh hưởng tới khả năng tái tranh cử của tổng thống đảng Dân chủ vào năm 2024.
Ông Garland cho biết ông Hur, người từng là công tố viên liên bang hàng đầu ở Maryland dưới thời ông Trump, sẽ đóng vai trò là công tố viên gần như độc lập để xác định xem liệu các hồ sơ mật từ thời ông Biden làm phó tổng thống có được lưu trữ không đúng cách tại tư gia của ông ở Delaware và tại một tổ chức nghiên cứu ở Washington hay không. Ông Garland nói ông Hur sẽ xem xét “liệu có cá nhân hoặc tổ chức nào phạm luật hay không.”
Tòa Bạch Ốc cam kết hợp tác với cuộc điều tra.
“Chúng tôi tin tưởng rằng việc xem xét kỹ lưỡng sẽ cho thấy những tài liệu này đã vô tình bị đặt sai chỗ”, luật sư Tòa Bạch Ốc Richard Sauber nói trong một tuyên bố.
Tin tức này có nghĩa là hai đối thủ tiềm năng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 hiện phải đối mặt với các cuộc điều tra từ các công tố viên đặc biệt, những người thường được bổ nhiệm vào các vụ án nhạy cảm về chính trị để đảm bảo mức độ độc lập với lãnh đạo Bộ Tư pháp.
Điều đó không có nghĩa là hai trường hợp giống nhau. Các luật sư của ông Biden cho biết đã giao nộp các giấy tờ liên quan sau khi tìm thấy chúng. Ông Trump đã từ chối làm như vậy cho đến khi FBI khám xét vào tháng 8 năm ngoái, đặt ra câu hỏi liệu ông hoặc nhân viên của ông có cản trở cuộc điều tra hay không.
Ông Garland nói ông quyết định cần có một công tố viên đặc biệt sau cuộc điều tra ban đầu do ông John Lausch, một người được ông Trump bổ nhiệm làm công tố viên liên bang hàng đầu ở khu vực Chicago, tiến hành.
“Việc bổ nhiệm này nhấn mạnh cho công chúng cam kết của bộ đối với cả tính độc lập và trách nhiệm giải trình trong các vấn đề đặc biệt nhạy cảm cũng như đưa ra các quyết định chỉ dựa trên sự thật và luật pháp một cách không thể chối cãi,” ông Garland nói trong buổi xuất hiện tại Bộ Tư pháp nhưng không trả lời bất kỳ câu hỏi nào.
Ông Hur, trong một tuyên bố, cho biết ông sẽ tiến hành cuộc điều tra một cách vô tư.
Tòa Bạch Ốc hôm 9/1 tiết lộ rằng các tài liệu mật từ những ngày làm phó tổng thống của ông Biden đã được phát hiện vào tháng 11 năm ngoái tại một tổ chức nghiên cứu ở Washington. Một luật sư của Tòa Bạch Ốc cho biết ngày 12/1, vài giờ trước thông báo của ông Garland, rằng bộ tài liệu mật thứ hai từ thời điểm đó đã được tìm thấy tại một kho chứa tại nhà ông Biden ở Delaware.
Chỉ trích của đảng Cộng hòa
Đảng Cộng hòa gọi những khám phá mới là bằng chứng về đạo đức giả của ông Biden. Ông Biden đã gọi cách xử lý của ông Trump đối với các tài liệu mật là “hoàn toàn vô trách nhiệm.”
Dân biểu James Comer, người sẽ đứng đầu Ủy ban Giám sát Hạ viện, nói: “Việc họ kêu gọi công tố viên đặc biệt để xử lý các tài liệu mật của ông Trump, tôi không hiểu tại sao họ không thể chỉ định một công tố viên đặc biệt liên quan đến ông Biden”.
Ông Comer cho biết ông muốn ủy ban của mình dẫn đầu cuộc điều tra hơn, nói rằng “khi các công tố viên đặc biệt được chỉ định, điều đó sẽ hạn chế khả năng của chúng tôi trong việc thực hiện một số cuộc điều tra giám sát mà chúng tôi muốn thực hiện.”
Ông Garland đã chỉ định một công tố viên đặc biệt, Jack Smith, vào tháng 11năm ngoái để giám sát các cuộc điều tra của Bộ Tư pháp liên quan đến ông Trump, bao gồm cả việc cựu tổng thống Đảng Cộng hòa xử lý các tài liệu mật và nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử năm 2020. Thông báo được đưa ra sau khi ông Trump cho biết ông sẽ tái tranh cử tổng thống năm 2024.
Khoảng 100 tài liệu được đánh dấu mật nằm trong số hàng nghìn hồ sơ bị tịch thu trong cuộc lục soát hồi tháng 8 năm ngoái tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump ở Florida.
Ông Biden, 80 tuổi, dự kiến sẽ chính thức khởi động chiến dịch tái tranh cử trong vài tuần tới.
Tổng thống Biden nói với các phóng viên ngày 12/1 rằng ông sẽ có cơ hội phát biểu về “tất cả những điều này sớm”.
